poniedziałek, 18 listopada, 2024

O groszu praskim

Czyli o monecie tak dobrej że używano jej przez kilka stuleci, co najważniejsze znajduje się ona w naszych zbiorach.

Zatrzymajmy się na chwilę przy słowie „grosz” jego pochodzeniu i znaczeniu. Osoby znające język niemiecki zapewne już się uśmiechają bo właśnie z tego języka od słowa „gross” oznaczającego „duży” weszła do średniowiecznej łaciny nazwa „denarius grossus” określająca monety srebrne o większej wadze i wartości od denara. Grosze nie były drobną monetą wręcz przeciwnie. Pojawiły się one po raz pierwszy we Włoszech w Genui i Florencji w II połowie XII wieku. Historia groszy praskich sięga roku 1300 i jest związana z postacią króla czeskiego i polskiego (rozbicie dzielnicowe) Wacława II, który dzięki posiadaniu bogatych złóż srebra w Kutnej Horze z pomocą włoskich mistrzów z Florencji: Reinhera, Alfarda i Tyna Lombarda wprowadził w obieg grosza praskiego – przewyższającego jakością jak i wagą ówczesne obiegowe denary i brakteaty. Aby zrozumieć istotę zmiany monetarnej wystarczy uświadomić sobie iż od tej pory monety liczono a nie ważono. Środkiem płatniczym stała się ilość groszy. System oparty na denarach powoli tracił na znaczeniu podobnie jak i płacenie prętami srebrnymi (sztabki). Grosz praski stał się środkiem płatniczym w Królestwie Polskim kiedy to Wacław w dobie rozbicia dzielnicowego koronował się w Gnieźnie na króla Polski w roku 1300. Od tej chwili funkcjonował w obiegu z innymi monetami .Próby wprowadzenia grosza krakowskiego przez Kazimierza Wielkiego wobec braku bogatych złóż srebra nie miały szans powodzenia – moneta była zbyt droga na etapie produkcji surowiec (srebro) należało zakupić. Grosze praskie były bite do roku 1547 i stały się w XIV i XV najważniejszą monetą obiegową w Europie Środkowej. Prezentowany grosz praski powstał za panowania Karola Luksemburskiego (poł. XIV w.) został znaleziony w okolicach Nakielna i trafił do Muzeum Ziemi Wałeckiej za pośrednictwem Ireneusza Kucharczyka.

Awers: w środku korona królewska i napisy +KAROLVS PRIMVS na zewnątrz +DEI GRATIA REX BOEMIE

Rewers: lew zwrócony w lewo i napis w otoku GROSSI PRAGENSES

opr. J. Harasimowicz/MZW

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Podobne artykuły