Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego (SPK) zwróciła francuskiej gazecie Le Figaro skonfiskowane w czasie II wojny światowej książki. Uroczystość ich przekazania odbyła się w ambasadzie francuskiej w Berlinie.
Dyrektor generalny berlińskiej Biblioteki Państwowej Achim Bonte zwrócił przedstawicielom francuskiej gazety Le Figaro 33 książki, które zostały skonfiskowane przez niemieckie siły okupacyjne, gdy zajęły one budynek redakcji Le Figaro. Zespół badaczy proweniencji Biblioteki Państwowej zidentyfikował dzieła podczas badań własnych zbiorów. Następnie Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego skontaktowała się z Le Figaro i, przy wsparciu Komisji ds . Odszkodowań i Odszkodowań, zorganizowała zwrot książek.
Prezes SPK Hermann Parzinger wyjaśnił:
– Jeśli chodzi o restytucje dzieł sztuki zrabowanych przez nazistów, często w centrum uwagi znajdują się dzieła sztuki, ale przecież prawowitym właścicielom skonfiskowano również liczne książki. W ciągu ostatnich 20 lat zwróciliśmy z Biblioteki Państwowej ponad 2000 dzieł.
– Od ponad 15 lat intensywnie pracujemy nad sprawdzaniem naszych zbiorów pod kątem bezprawnych nabytków – przyznaje Achim Bonte, dyrektor generalny Biblioteki Państwowej w Berlinie. – Jednocześnie prowadzimy badania nad kanałami dystrybucji skradzionych książek.
Wkrótce po wkroczeniu wojsk niemieckich do Paryża wydział propagandy dowództwa wojskowego we Francji skonfiskował dużą ilość literatury. Były to przede wszystkim utwory o treściach antyhitlerowskich i literatura emigracyjna. Skonfiskowane wydawcom i księgarniom książki były gromadzone w punktach skupu. W tym samym czasie organizacje nazistowskie i Wehrmacht konfiskowały zbiory archiwów i bibliotek, które odzwierciedlały aktualne wydarzenia i opinię publiczną – w tym te ze wszystkich głównych francuskich gazet. Dyrektor Generalny Pruskiej Biblioteki Państwowej, Hugo Andres Krüß, zasadniczo odmówił włączenia do zbiorów „dokumentów skonfiskowanych za granicą lub od cudzoziemców”. Mimo to książki i kopie skonfiskowane we Francji trafiły do Biblioteki Państwowej. W latach 1941-1944 do ksiąg akcesyjnych wpisano prawie 2000 tytułów. Wiele ksiąg dołączono do inwentarza dopiero długo po zakończeniu wojny. Często działo się to za pośrednictwem Centralnego Urzędu Dawnych Zasobów Naukowych, który od 1959 roku działał przy Bibliotece Państwowej. W ramach wieloletniego projektu badawczego dotyczącego tego centralnego punktu wymiany bibliotek w NRD, finansowanego przez niemiecką Fundację Zaginionej Sztuki, zespół badawczy SBB odszukał również inne książki skonfiskowane we Francji.
Nie jest jasne, w jaki sposób 33 tomy z biblioteki Le Figaro trafiły do SBB. Przynajmniej część z nich została przekazana do Biblioteki Państwowej przez Ministerstwo Oświecenia Publicznego i Propagandy Rzeszy. Wiadomo jednak, że księgi te zostały skonfiskowane w czasie okupacji i na podstawie różnych cech mogą być jednoznacznie przypisane do biblioteki Le Figaro. Wiele tomów ma pieczątkę i charakterystyczną numerację, a niektóre mają nawet odręcznie napisane dedykacje poszczególnych autorów dla pracowników Le Figaro.
