Od 15 maja 2025 r. w Galerii Malarstwa Historycznego Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej będzie można obejrzeć wystawę „Bliscy sąsiedzi – polskie i ukraińskie stroje ludowe na pocztówkach i w grafice”. Ekspozycja ukazuje fascynującą bliskość kulturową Polski i Ukrainy poprzez bogactwo i piękno ich strojów ludowych.
Na wystawie można zobaczyć:
- unikatowe pocztówki ze zbiorów kolekcjonera Mariana Sołobodowskiego, prezentujące polskie stroje ludowe z różnych regionów, zaprojektowane przez wybitnych polskich artystów,
- dwadzieścia drzeworytów ukazujących piękno ukraińskich strojów ludowych z charakterystycznych obszarów etnograficznych,
- znaczki pocztowe – małe dzieła sztuki graficznej wykonane techniką stalorytu, które łączą obie kolekcje, podkreślając nierozerwalny związek między obrazem a komunikacją.
Odzież, już od czasów prehistorycznych, pełniła nie tylko funkcję ochronną, ale także estetyczną. Jej artystyczny wyraz osiągnął kulminację właśnie w postaci strojów ludowych – cennego dziedzictwa każdego narodu. Zarówno w Polsce, jak i na Ukrainie, największy rozkwit tych ubiorów przypadał na drugą połowę XIX i początek XX wieku, w czasie dynamicznych przemian społecznych i gospodarczych.
Zarówno polskie, jak i ukraińskie stroje ludowe cechuje bogate zróżnicowanie regionalne. W Polsce szczególnie wyróżniają się Małopolska, Mazowsze z Sieradzkim i Łęczyckim, Pomorze, Śląsk i Górny Śląsk. Ukraina natomiast dzieli się na region karpacki, lasostepowy, poleski i stepowy.
Wystawa „Bliscy sąsiedzi…” prowadzi przez tę kulturową mozaikę, ukazując zarówno różnice, jak i uderzające podobieństwa. Trudności w przyporządkowaniu strojów do współczesnych regionów – np. w przypadku Tomaszowa Mazowieckiego czy Wysokiego Mazowieckiego – dodatkowo pokazują, jak złożone i fascynujące jest dziedzictwo kulturowe obu narodów. Przedwojenne pocztówki przedstawiające stroje z Wileńszczyzny, Polesia czy Podola naturalnie wpisują się w ideę wystawy i tłumaczą jej tytuł.
Bliskość, o której mowa, to nie tylko kwestia geograficzna – to także głęboka wspólna historia, tradycje i wzajemne inspiracje, których ślady odnaleźć można w każdym detalu prezentowanych prac.
