Amonity (Ammonoidea) to wymarła grupa głowonogów, która pojawiła się w dewonie, a wyginęła pod koniec kredy. Stanowią one jedne z najbardziej popularnych skamieniałości. Ich nazwa pochodzi od kształtu muszli, przypominającej rogi na głowie egipskiego boga Amona.
Muszla amonita zbudowana była z aragonitu, zwinięta spiralnie w jednej płaszczyźnie o powierzchni gładkiej lub ornamentowanej żeberkami, guzkami, a niekiedy kolcami. Muszla mogła osiągać czasami duże rozmiary (średnica dochodząca do 2,5 m). Składała się z komór, które zwierzę dobudowywało przez całe swoje życie. Ciało amonita znajdowało się w ostatniej największej tzw. komorze mieszkalnej, natomiast pozostałe komory tworzyły fragmokon. Był on wypełniony gazem i częściowo płynem, służącym do ustawienia zwierzęcia w toni wodnej. Miedzy komorami zlokalizowane były przegrody międzykomorowe – linia kontaktu przegrody z wewnętrzną ścianą muszli (nazywana linią przegrodową lub lobową). Jej kształt stanowi jeden z podstawowych elementów klasyfikacji amonitowatych.
Najbardziej znane amonity właściwe żyły licznie w morzach jurajskich i kredowych. Zwierzęta te były organizmami wyłącznie zamieszkującymi środowisko morskie, najczęściej w otwartej strefie wód. Były sprawnymi drapieżnikami, ich głowa uzbrojona była w oczy i chwytne czułki służące do zdobywania pokarmu. Amonity polowały głownie na drobne bezkręgowce.
Tekst i zdjęcia: Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach