Z okazji 75. rocznicy utworzenia Miejsca Pamięci na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady, amerykański Departament Stanu zorganizował 13 lipca specjalną uroczystość, podczas której podkreślono niezwykle istotną rolę, jaką to historyczne miejsce odgrywa w utrwalaniu pamięci o Holokauście.
Podczas ceremonii w Waszyngtonie dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr M. A. Cywiński został uhonorowany National Leadership Award przyznawaną przez United States Holocaust Memorial Museum.
W uroczystości wzięły udział dwie ocalałe z Auschwitz – Irene Weiss i Ruth Cohen. Obecni byli także m.in. Karen Donfried, asystentka sekretarza stanu ds. Europy i Eurazji; Ellen Germain, Przedstawicielka Departamentu Stanu USA do spraw Holokaustu; ambasadorowie i przedstawiciele korpusu dyplomatycznego; Stuart E. Eizenstat, przewodniczący Rady USHMM, a także Sara J. Bloomfield, dyrektorka USHMM. Wśród gości byli również: rabin Andrew Baker, specjalny przedstawiciel OBWE ds. przeciwdziałania antysemityzmowi; Lee A. Feinstein, były ambasador USA w Polsce, Leah Pisar, córka Samuela Pisara, współtwórczyni Projektu Alladyn.
National Leadership Award przyznawana jest przez Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie wybitnym partnerom, którzy w znaczący sposób przyczyniają się do rozwoju misji Muzeum.
– Muzeum Auschwitz-Birkenau odgrywa niepowtarzalną rolę w pamięci i edukacji o Holokauście. To miejsce bezprecedensowego wydarzenia w historii ludzkości, światowa ikona ludzkiego zła. I najdobitniejsze przypomnienie o niebezpieczeństwach wynikających z niepowstrzymanego antysemityzmu i nienawiści, braku wiedzy o Holokauście, czy zniekształcania i negowania historii, które niestety się nasilają – powiedział przewodniczący rady United States Holocaust Memorial Museum Stuart E. Eizenstat.
– Jesteśmy głęboko wdzięczni Polsce za decyzję o utworzeniu Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, a także za wieloletnie wsparcie dla tej instytucji. Wyrażamy uznanie dla dr. Piotra Cywińskiego za jego wybitne zarządzanie tą instytucją oraz za jego wyjątkowy wkład w utrwalanie pamięci i edukacji o Holokauście w Europie i na świecie – zaznaczył.
Muzeum Auschwitz-Birkenau zostało utworzone staraniem ocalałych w 1947 r. Upamiętnia ono wszystkie ofiary niemieckiego nazistowskiego obozu, gdzie zamordowano ok. miliona Żydów, 70 tys. Polaków, 21 tys. Sinti i Romów, 14 tys. sowieckich jeńców oraz 12 tys. osób innych narodowości i grup. Teren Miejsca Pamięci obejmuje 191 hektarów, z czego 20 przypada na Auschwitz I, a 171 na Auschwitz II-Birkenau. Współczesne Muzeum to m.in. zbiory, archiwa oraz ośrodek konserwatorski, naukowy i edukacyjny.
W imieniu ambasadora Marka Magierowskiego głos zabrał zastępca ambasadora RP w USA Adam Krzywosądzki:
– Od 16 lat, pod kierunkiem dyrektora Cywińskiego, Muzeum poszerza zakres działań upamiętniających i dociera do coraz szerszego grona odbiorców, a sam dyrektor jest powszechnie doceniany za swoją energię, profesjonalizm i bezstronność. Jako Polak z dumą obserwuję głęboki szacunek, z jakim odnoszą się do Muzeum rozmówcy z różnych krajów, słusznie traktując je jako jedną z najważniejszych instytucji pamięci o Holokauście na świecie.
– Stoję tu dziś, aby raz jeszcze potwierdzić, że Polska będzie nadal zachowywać pamięć o tych, którzy zginęli w czasie Holokaustu. Obyśmy wszyscy uznali ten wspólny obowiązek i potrafili wpajać pilną potrzebę tego ważnego zadania przyszłym pokoleniom Amerykanów i Polaków – dodał.
– W Auschwitz zamordowano ponad milion osób, w większości Żydów – powiedziała Przedstawicielka Departamentu Stanu do spraw Holokaustu Ellen Germain. – Auschwitz jest świadectwem głębi zła, w którą może zstąpić ludzkość, dlatego nie da się przecenić jego znaczenia jako miejsca pamięci i edukacji. Od 75 lat, tuż po zakończeniu II wojny światowej, polskie Muzeum Auschwitz-Birkenau pełni podwójną rolę: oddaje cześć ofiarom i zachowuje ich historię. Pod kierownictwem dr. Cywińskiego, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau wspiera rzetelną edukację o Holokauście, a także chroni historię przed zniekształcaniem i negowaniem. Stany Zjednoczone są dumne, że mogą współpracować z takimi ludźmi i instytucjami – dodała.
Odbierając nagrodę, dyrektor Piotr Cywiński powiedział:
– Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau stworzyli tuż po wojnie ocalali z tego okrutnego obozu koncentracyjnego i ośrodka zagłady. Po 75 latach, gdy ocalałych jest wśród nas coraz mniej, naszą odpowiedzialnością jest określenie, jakie będzie miejsce tej pamięci w naszym życiu indywidualnym i zbiorowym. Jeśli odłożymy pamięć o Holokauście jedynie do książek o historii, będzie to oznaczało, że nie zrozumieliśmy, jak uniwersalna prawda o człowieku się wówczas ujawniła.
– Dzisiejszego świata, naszej kultury, ewolucji prawnej, politycznej, dyplomatycznej, a także rozumienia etyki oraz norm społecznych nie sposób pojąć bez zrozumienia samej istoty programowego odczłowieczenia, wykluczenia, antysemityzmu i rasizmu z czasów Auschwitz i całej niemieckiej Trzeciej Rzeszy – podkreślił dyrektor Cywiński.
Dyrektor Muzeum Holokaustu Sara J. Bloomfield zaznaczyła, że USHMM współpracuje z Miejscem Pamięci Auschwitz i innymi ważnymi miejscami historycznymi w Polsce od ponad trzech dekad i współpraca ta ma ogromne znaczenie dla pracy instytucji, którą kieruje:
– Z Muzeum Auschwitz łączą nas szczególne relacje. Współpracujemy na wielu płaszczyznach: w zakresie edukacji, konserwacji czy upamiętniania. W ciągu ostatnich lat bardzo istotna dla naszego partnerstwa była współpraca z Piotrem Cywińskim. Jego przywództwo i wizja pozwoliły nie tylko zachować to miejsce i zachować to, co się tu wydarzyło, ale także sprawiają, że historia Auschwitz jest ważna i znacząca dla nowych pokoleń na całym świecie. To wyjątkowy wkład w naszą misję.
Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie, które uhonorowało Piotra Cywińskiego National Leadership Award, jest amerykańskim narodowym miejscem pamięci o ofiarach Holokaustu, którego celem jest zapewnienie trwałości pamięci o Holokauście, jego zrozumienie i podkreślenie jego znaczenia.
