W dniach 10-11 oraz 17-18 września 2022 roku odbędą się Europejskie Dni Dziedzictwa. Tegoroczne hasło brzmi „Połączeni dziedzictwem”. Zapraszamy do uczestnictwa w bezpłatnych wydarzeniach zorganizowanych przez muzea w ramach EDD.
Muzeum Podlaskie w Białymstoku
Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy, ul. Pałacowa 2
Miasta i rezydencje Jana Klemensa Branickiego
wystawa planszowa (sala zielona)
10-11 września, godz. 10.00-17.00
Jan Klemens Branicki, ostatni z rodu Gryfitów, należał nie tylko do najbogatszych osób w kraju, ale wśród współczesnych znany był z talentów gospodarskich, które zyskały mu tytuł „najrządniejszego w Polszcze magnata”. Odziedziczony po przodkach majątek i dobra, które stanowiły uposażenie pełnionych funkcji, tworzyły rozległe włości o skomplikowanej strukturze. Terytorialnie znajdowały się one w trzech kompleksach, które ówcześnie zwane były dobrami krakowskimi, ruskimi i podlaskimi. Zapraszamy do podróży w czasie i przestrzeni po rozsianych na terytorium dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów miastach i rezydencjach Jana Klemensa Branickiego.
Ogrodowe fetes galantes – wykład
17 września, godz. 11.00
Wykład ma na celu przybliżenie atmosfery i życia towarzyskiego magnackiego dworu Izabeli i Jana Klemensa Branickich. Motywem przewodnim będą fetes galantes – „wykwintne zabawy” eleganckiego towarzystwa będące symbolem epoki rokoka. Określenie „wykwintne zabawy”, jak żadne inne, trafnie określa charakter rozmaitych spotkań towarzyskich, które organizowano zarówno w Białymstoku, jak i w letniej rezydencji w Choroszczy. Podobnie jak w Wersalu wystawiano tu w naturalnej scenerii parku sztuki teatralne, opery, urządzano koncerty, tańce i bankiety pod gołym niebem. Choć nie miały one swojego malarskiego kronikarza, to zostały uwiecznione w licznych listach, pamiętnikach i okolicznościowych wierszach zarówno Polaków, jak i poddających się czarowi tego miejsca przybyszów z innych krajów.
Muzeum Historyczne w Białymstoku, ul. Warszawska 37
Napiszmy list do króla
Zajęcia interaktywne dla rodzin z dziećmi
10 września, godz. 11.00 (dzieci w wieku 7-10 lat)
11 września, godz. 11.00 (dzieci w wieku 4-6 lat)
Zapraszamy na interaktywne spotkanie wokół najstarszej wystawy stałej w Muzeum Historycznym w Białymstoku, by przenieść się w czasie do XVIII wieku, kiedy to nie było telefonów, smartfonów, faksów, Internetu, a ludzie komunikowali się ze sobą na odległość za pomocą listów. Podczas spotkania skupimy się na Janie Klemensie Branickim, który pisał dosłownie setki listów. Obejrzymy jego korespondencję oraz spróbujemy napisać list za pomocą pióra i atramentu. Nie zabraknie na nim wyjątkowej pieczęci.
Przez żołądek do władzy, czyli co komunikowano, urządzając uczty
Spotkanie dla dorosłych
18 września, godz. 15.00
Dziś ucztowanie kojarzymy z pysznym jedzeniem i dobrą zabawą, jednak gdy przyjrzymy się przyjęciom organizowanym na królewskich czy magnackich dworach, okazuje się, że wszystkie te przyjemności wielokrotnie pełniły drugorzędna rolę. Co w takim razie było najważniejsze i w jakim celu były organizowane? O tym porozmawiamy na naszym spotkaniu.
Zapisy na wydarzenie pod nr. tel. 517484349
Ratusz w Białymstoku, Rynek Kościuszki 10
Hetmański bal
11 września, godz. 16.00, dziedziniec przed białostockim Ratuszem, Rynek Kościuszki 10
Hetmański bal to spektakl, w którym grupa Spider Demon Massacre pragnie wyprawić urodziny jednemu z najbardziej zasłużonych mieszkańców Białegostoku – Janowi Klemensowi Branickiemu. Przy stole zasiądą najdostojniejsi goście oraz przyjaciele, a całą uroczystość poprowadzi nadworny aktor, gawędziarz. W tym spotkaniu przyjrzymy się historii naszego miasta z różnych stron. Nie boimy się zajrzeć w jasne i ciemne zakamarki naszego kulturowego dziedzictwa. W każdym elemencie historii tkwi potencjał, który odpowiednio wykorzystany może uczyć i doprowadzić do czegoś ważnego. Mamy nadzieję, że wspólnie będziemy mogli odkryć wartość, piękno i dumę z miejsca, w którym mieszkamy.
- Obsada – Kamila Wróbel-Malec, Magdalena Ołdziejewska, Beata Janowicz (gościnnie), Dawid Malec, Patryk Ołdziejewski
- Reżyseria – Dawid Malec
- Scenariusz – Patryk Ołdziejewski
- Kostiumy – Elżbieta Wysocka
- Scenografia, grafika – Krzysztof Kasztan Piotrowski
- Elementy plastyczne – Szymon Ambrożewicz
- Choreografia – Magdalena Ołdziejewska
- Konsultacje lalkowe – Kamila Wróbel-Malec
Bal u hetmana
Zajęcia interaktywne dla dzieci
17 września, godz. 11.00
Jak wyglądały bale u hetmana Jana Klemensa Branickiego i jego żony Izabeli? W jakich strojach pojawiali się goście? Co pysznego znajdowało się na suto zastawionych stołach? Jakim rozrywkom się oddawano? Tego będziecie mogli dowiedzieć się na zajęciach pt. „Bal u hetmana”, które odbędą w Ratuszu w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa. Na zajęciach puścimy wodze fantazji i ułożymy menu na hetmański bal. Obejrzymy dworskie tańce, a może i sami puścimy się w tany.
Serdecznie zapraszamy dzieci w wieku od 6 do 12 lat. Zapisy pod nr tel. 516 141 960.
Muzeum w Tykocinie, ul. Kozia 2
Od starego do nowego zakonu – spacer, gawęda
17 września, godz. 11.00
17 września, godz. 14.00
Podczas spaceru opowiemy o roli synagogi w życiu społeczności żydowskiej oraz formacji zakonnej w kręgu rzymskokatolickim. Opowieść będzie miała miejsce w przestrzeni miejskiej Tykocina. Odwiedzimy Wielką Synagogę oraz budynki sakralne związane historycznie z zakonem bernardynów oraz ojców misjonarzy. Na podstawie przedstawień ikonograficznych zachowanych w parafialnym kościele powiemy o znaczeniu Starego Testamentu w doświadczeniu religijnym chrześcijan.
Muzeum Obojga Narodów w Bielsku Podlaskim, ul. Mickiewicza 45
Modna Pani Bielska
Zajęcia interaktywne dla rodzin z dziećmi (5-12 lat)
18 września, godz. 10.00
Na zajęciach zaprezentujemy i opowiemy o strojach noszonych w XVIII wieku. Patronką naszego spotkania będzie Izabela Branicka, nazywana Panią Bielską, która ubierała się zgodnie z najnowszymi trendami mody francuskiej. Dowiemy się, jakie stroje były modne w XVIII wieku oraz czy były wygodne. Porozmawiamy również o tym, skąd możemy czerpać tę wiedzę. W części praktycznej uczestnicy spotkania wykonają wachlarze dam dworu oraz buławy hetmańskie.
Zapisy na wydarzenie pod nr tel.: 509 336 841 oraz przez formularz na FB Muzeum Obojga Narodów w Bielsku Podlaskim
Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego w Białymstoku, ul. Świętojańska 17
Prezentacja komiksu ,,Historyjki z życia sarmackiej rodzinki”
18 września, godz. 11.00
Zapraszamy na prezentację komiksu pt.: ,,Historyjki z życia sarmackiej rodzinki”. Na uczestników czeka wiele atrakcji: obejrzą animację jednej z komiksowych historyjek i będą mogli zrobić zdjęcie z aktorami przebranymi w XVIII-wieczne dworskie stroje. Co więcej, podczas spotkania będzie można wygrać komiks.
Wydawnictwo skierowane jest do szerokiego grona odbiorców: dzieci, młodzieży, osób dorosłych. Książka w popularnej formie graficznej przedstawia trzy krótkie historie z życia hetmana Jana Klemensa Branickiego. Za pomocą sekwencyjnie ułożonych, nieruchomych obrazów i tekstu umieszczonego w chmurkach odbiorcy przeniosą się do czasów panowania jednego z największych polskich magnatów i jego rodziny, a przy tym dowiedzą się niemało o barokowym ogrodzie, pałacu i teatrze. W trakcie spotkania wszyscy uczestnicy będą mogli kupić komiks i otrzymać autograf autorki. Czytanie „Historyjek” umili słodki poczęstunek.
Muzeum Ikon w Supraślu, ul. Klasztorna 1
Fundacje cerkiewne rodziny Branickich na Podlasiu – wykład Anety Kułak (Narodowy Instytut Dziedzictwa)
24 września, godz. 16.00
W XVIII wieku jednym z najbardziej zasłużonych dla Kościoła unickiego na Podlasiu rodów była rodzina Branickich. Ich działalność fundatorska i kolatorska, trwająca niemal 150 lat, w dużym stopniu ukształtowała obraz budownictwa cerkiewnego na pograniczu Litwy i Korony. Braniccy fundowali parafie i cerkwie zarówno w swoich dobrach prywatnych, jak i na obszarze starostw brańskiego i bielskiego, które dzierżyli od 2. poł. XVII wieku. Prekursorką tej działalności była Katarzyna Aleksandra z Czarnieckich, która w 1673 roku powołała do życia parafię w Trześciance. Jej synowi, Stefanowi Mikołajowi, przypisywana jest fundacja filii parafii dojlidzkiej w Białymstoku pod koniec XVII stulecia. Źródła pisane potwierdzają, że Jan Klemens wybudował nowe cerkwie w Starym Korninie, Rajsku i Orli. Jego trzecia żona, Izabela z Poniatowskich, wystawiła swoim kosztem świątynie w Łosince, gdzie założyła również parafię, Nowoberezowie, Rybołach i Orli, a wiele wskazuje na to, że również Bielsk Podlaski zawdzięcza jej zachowane do dziś cerkwie pw. św. Michała Archanioła i Świętej Trójcy. Opieką kolatorską otaczała także inne świątynie, jak choćby cerkiew w Pasynkach. Izabeli Branickiej można przypisać również rozpowszechnienie w budownictwie cerkiewnym na obszarze starostwa bielskiego ośmiobocznego planu, który w XIX stuleciu został transponowany do architektury drewnianych świątyń prawosławnych, jak i rzymskokatolickich.
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka zaprasza na Europejskie Dni Dziedzictwa 17 września 2022 r. w godzinach 9.00–16.00 do Zamku Żupnego i ekspozycji na III poziomie Kopalni Soli w Wieliczce. Wstęp wolny.
W nawiązaniu do myśli przewodniej tegorocznej edycji wydarzenia „Połączeni dziedzictwem” w Zamku Żupnym odbędą się warsztaty dla rodzin z dziećmi, w czasie których powstanie ogromny, wyklejany Zamek Żupny. Będzie można zagłosować na imię dla rycerza, zobaczyć film „Pasja z głębi ziemi” i poznać Alfonsa Długosza założyciela wielickiego muzeum. Zaprezentowane też zostaną mundury górnicze a dzieci wraz z rodzicami będą mogły samodzielnie wykonać górnicze czako, charakterystyczne nakrycie głowy.
Ponadto będzie zwiedzanie z przewodnikiem Zamku Żupnego i wystawy czasowej prezentującej sztukę współczesną polskich artystów z grupy POLART, a po wystawie „Solniczki – małe arcydzieła sztuki” oprowadzi kustosz Klementyna Ochniak-Dudek.
Ekspozycję Muzeum na III poziomie kopalni soli można zwiedzić z przewodnikiem po wcześniejszej rezerwacji od 13 września, godz. 9.00 poprzez formularz: www.muzeum.wieliczka.pl.
Odbiór wejściówek i zbiórka grup w Zamku Żupnym, ul. Zamkowa 8. (od strony Ogrodu Żupnego).
Hasło tegorocznego wydarzenia „Połączeni dziedzictwem” inspiruje też do przypomnienia historii Zamku Żupnego. Powstał pod koniec XIII wieku jako centrum administracyjne Żup Krakowskich, jednego z największych przedsiębiorstw ówczesnej Europy, obejmującego kopalnie i warzelnie soli w Wieliczce oraz Bochni. Pełnił tę funkcję przez 700 lat, aż do 1945 roku.
Zamek stanowił też centrum codziennego życia pracowników wielickiej kopalni: z wieży zwoływano ich do pracy, a z jego magazynów wydzielano narzędzia oraz łój konieczny do oświetlania wnętrz w kopalni. Tutaj górnicy otrzymywali również wynagrodzenie oraz znajdowała się kuchnia żupna, która była pierwszym w Polsce zakładem zbiorowego żywienia. Ponadto w zamkowych pomieszczeniach mieścił się sąd, więzienie i kaplica, a także mieszkania najważniejszych urzędników żupnych.
Unikatowa wartość Zamku została doceniona wpisem w dniu 23 czerwca 2013 r. na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Cennym dziedzictwem górniczym jest Kopalnia Soli w Wieliczce, w której znajduje się druga ekspozycja wielickiego Muzeum. Usytuowana 135 metrów pod ziemią przedstawia działalność warzelniczą i górniczą prowadzoną w przedsiębiorstwie solnym Żupy Krakowskie. Na wystawach, w oryginalnych górniczych wyrobiskach, prezentowane są m.in.: kolekcja drewnianych kieratów – maszyn poruszanych przez konie, wózki i kolejki, narzędzia, lampy górnicze, okazy geologiczne, malarstwo i rzeźba. Są też rezerwaty z zachowanymi śladami pracy górników – ogromne komory Maria Teresa i Saurau. Na Trasie Muzeum prezentowane są również obiekty związane z górniczą tradycją w tym galowy mundur. Jest on symbolem przynależności do stanu górniczego oraz wyrazem szacunku dla ciężkiej pracy. Mundurowi poświęcony zostanie pokaz i warsztaty.
Szczegółowy program wydarzenia: www.muzeum.wieliczka.pl.
Muzeum w Lęborku
Muzeum w Lęborku serdecznie zaprasza do udziału w Europejskich Dniach Dziedzictwa, które odbędą się w dniach 10-11.09.2022 r. w godz. 10.00 – 16.00.
Miejsce: Baszta nr 27, ul. Derdowskiego
Pozostałe obiekty muzealne: Muzeum w Lęborku, ul. Młynarska 14/15, Baszta nr 24, ul. Basztowa oraz Wieża Ciśnień, ul. Piękna 1 czynne będą w godz. 10.00 – 16.00, wstęp bezpłatny.
https://edd.nid.pl/wydarzenia/cud-miod-posmakuj-darow-lata-2/
https://edd.nid.pl/aktualnosci/polaczeni-dziedzictwem-haslo-edd-2022/
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej
Po raz kolejny bielskie Muzeum bierze udział w Europejskich Dniach Dziedzictwa. Zapraszamy do zapoznania się z programem przygotowanym przez naszych muzealników. Wszystkie wykłady w Zamku Książąt Sułkowskich oraz wstęp na wystawę Teka „Wilno” Ignacego Pinkasa w Fałatówce w dniach 10–11 oraz 17–18 września, w godzinach otwarcia Muzeum są bezpłatne.
Więcej na www.muzum.bielsko.pl
- Wykład w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa: Monumenty umarłych: prehistoryczne grobowce megalityczne nad Morzem Bałtyckim, prowadzenie Cezary Namirski.
10 września 2022 od godz. 11.00-12.00.
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej ‒ Zamek Książąt Sułkowskich,
ul. Wzgórze 16, 43-300 Bielsko-Biała
- Spacer w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa – Śladami Petra Michala Bohúňa po Bielsku-Białej, prowadzenie Teresa Dudek Bujarek.
11 września 2022 o godz. 10.00 do 12.30 oraz od 15.00 do 17.30
Zbiórka – Plac Opatrzności Bożej w Bielsku-Białej/finisz Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej ‒ Zamek Książąt Sułkowskich,
ul. Wzgórze 16, 43-300 Bielsko-Biała
- Wykład w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa: Kopia mistrza? O plastycznych inspiracjach Petra Michala Bohúňa, prowadzenie Kinga Kawczak.
18 września 2022 od godz. 10.00 do 12.00
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej ‒ Zamek Książąt Sułkowskich,
ul. Wzgórze 16, 43-300 Bielsko-Biała
- Spacerem wokół zamku. Kasztel bielski jako pomnik dziejów miasta i regionu, prowadzenie Bożena i Bogusław Chorąży
18 września 2022 od godz. 12.00 do 14.00
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej ‒ Zamek Książąt Sułkowskich,
ul. Wzgórze 16, 43-300 Bielsko-Biała
- Wystawa w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa Teka „Wilno” Ignacego Pinkasa. Wstęp na wystawę w Fałatówce w dniach 10–11 oraz 17–18 września, w godzinach otwarcia Muzeum jest bezpłatny.
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej ‒ Fałatówka, ul. Juliana Fałata 34, 43-360 Bystra
