W piątek, 18 czerwca, na Dziedzińcu Zamku Królewskiego w Sandomierzu swój wernisaż miała wystawa plenerowa „Hetman”, będąca podsumowaniem Roku Hetmana Stanisława Żółkiewskiego, którym ogłoszono rok 2020. Ekspozycja została przygotowana przez Instytut POLONIKA, a jej kuratorem jest Wojciech Kalwat.
Podczas uroczystego otwarcia dyrektor Muzeum Okręgowego w Sandomierzu dr Mikołaj Getka-Kenig
podkreślił bezpośrednie związki Hetmana z regionem sandomierskim.
Wystarczy wspomnieć o jego istotnej roli w słynnym rokoszu Zebrzydowskiego, który znany jest również w historiografii jako rokosz sandomierski. Pełnił w nim pozytywną rolę człowieka odpowiedzialnego za próbę pogodzenia króla Zygmunta III ze zbuntowaną szlachtą. To ponadczasowy wzór, do którego stale możemy się
odwoływać
mówił.
Inauguracji towarzyszył mini-wykład prof. Tomisława Giergiela, kierownika Działu Historycznego
Muzeum Okręgowego w Sandomierzu i zarazem wykładowcy Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w
Lublinie, który zaznaczył:
Stanisława Żółkiewskiego należy zestawiać z największymi wodzami i hetmanami Polski – Janem Karolem Chodkiewiczem, Stefanem Czarnieckim, Stanisławem Koniecpolskim.Posiadał największe osiągnięcia militarne w dziejach Polski, m. in. zwycięstwo pod Kłuszynem w czasie wojny polsko-rosyjskiej – zwycięstwo niesamowite, ponieważ przeciwko trzydziestu tysiącom żołnierzy rosyjskich i szwedzkich stanęło do walki trzy tysiące polskich żołnierzy. Te liczby mówią same za siebie.
Wystawa „Hetman” prezentuje dzieciństwo, życie rodzinne i karierę polityczną jednego z najsłynniejszych polskich hetmanów w historii. Pozwala śledzić stoczone przez niego bitwy, a także spuściznę materialną oraz intelektualną.
Na wystawie znajdują się obrazy, mapy, ryciny i wizerunki Stanisława Żółkiewskiego pochodzące nie tylko z polskich muzeów i krajowych instytucji kultury, lecz także z placówek zagranicznych. Ekspozycja została przygotowana w języku polskim, angielskim i ukraińskim.
Sporo uwagi poświęcono Żółkwi i jej wspaniałym zabytkom: kolegiacie pw. św. Wawrzyńca (niegdyś jednym z trzech najważniejszych kościołów Rzeczpospolitej), nagrobkom w kościele dominikańskim (ufundowanym przez Teofilę z Daniłowiczów Sobieską, matkę króla Jana III).
O Stanisławie Żółkiewskim mówiono, że był rycerzem bez skazy i że jego odwagi wystarczyłoby dla kilku ludzi. Przed 400 laty brał udział w najważniejszych bataliach Rzeczypospolitej. Wojennemu kunsztowi i sprytowi hetmana zawdzięczamy m.in. zwycięstwo w bitwie pod Kłuszynem w 1610 roku – mniej liczna husaria rozgromiła wtedy połączone siły moskiewsko-szwedzkie.
Kurator wystawy: Wojciech Kalwat
Realizacja wystawy: Anna Ekielska, Renata Gajowiak, Magdalena Gutowska, Karolina Sałajczyk
Organizator: Instytut POLONIKA
Współorganizator: Muzeum Okręgowe w Sandomierzu
Sfinansowano ze środków Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
