20 i 21 września br. odbywa się II Targ Markowski, organizowany przez Muzeum Polaków Ratujących Żydów we współpracy z Towarzystwem Przyjaciół Markowej, Centrum Kultury Gminy Markowa oraz Podkarpacką Resursą Kultury Pamięci. To wydarzenie wpisujące się w nurt przedsięwzięć kulturotwórczych, mających na celu promocję dziedzictwa kulturowego i turystyki kulturowej w regionie podkarpackim.
W przestrzeni Sadu Pamięci Muzeum i Domu Ludowego im. Wincentego Witosa, historycznego ośrodka życia społecznego i kulturalnego wsi Markowa, poddawanego obecnie rewitalizacji (wkrótce powróci na mapę miejsc dziedzictwa ważnych dla całego Podkarpacia), przed dwa dni będzie ciekawie i twórczo.
Formuła Targu Markowskiego czerpie z doświadczeń dziedzictwa Targu Śródeckiego, organizowanego od kilku lat w najstarszej osadzie miejskiej Poznania i będącego efektem współpracy z Wielkopolską Resursą Kultury Pamięci i Muzeum Narodowym Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. Śródka była od wieków tętniącym życiem centrum handlu i wymiany towarów. Dziś Targ Śródecki powraca w nowej odsłonie jako pierwszy w Polsce „targ kultury i dziedzictwa”. To idealne miejsce na spotkania przedsiębiorców i twórców kultury, których działalność i produkty wnoszą wiele wartości do kulturowego dziedzictwa regionalnego i stanowią zaproszenie do uczestniczenia w tym wydarzeniu dla przybywających do Poznania i Wielkopolski turystów. Targ na Śródce to nie tylko okazja do zakupu oryginalnych produktów, ale także wzięcia udziału w debacie o współczesnych wyzwaniach związanych z tradycją i tożsamością Polaków. Będzie można oglądać rekonstrukcje historyczne i uczestniczyć w warsztatach edukacyjnych i dyskusjach poświęconych aktualnym tematom polskiej kultury pamięci.
Inspiracje do zorganizowania po raz drugi Targu Markowskiego wzięły się również z tradycji w tym względzie pobliskiego Jarosławia, miasta będącego depozytariuszem dziedzictwa handlu międzynarodowego i spotkania kultur, które przez pokolenia ukształtowało jego tożsamość i na stałe wpisało się w krajobraz kulturowy całego regionu. Od schyłku średniowiecza Jarosław pozostawał kluczowym ośrodkiem handlu europejskiego, a słynne jarmarki przyciągały kupców z rozległych terenów Rzeczypospolitej i zakątków świata, czyniąc miasto tętniącym życiem tyglem kultur. Współczesny Jarmark Jarosławski, odbywający się w sierpniu, kontynuuje owe tradycje, przygotowując zawsze wiele atrakcji. Rynek miasta zapełniają wówczas atrakcyjne stragany, oferujące oryginalne produkty, odbywają się prezentacje historyczne i spektakle, rozbrzmiewa muzyka. Mieszkańcy i goście każdorazowo czują, że uczestniczą w ważnym wydarzeniu kulturowym, niepozostającym bez wpływu na współczesność.
Niewątpliwie Targ Markowski czerpie ponadto z doświadczeń i tradycji Zagrody – Muzeum Wsi Markowa, stworzonego tam parku etnograficznego, lokalnego skansenu stanowiącego miejsce spotkań mieszkańców Markowej z odwiedzającymi wieś coraz liczniej turystami. Muzeum jest wyrazem tożsamości markowian i krzewionej przez nich tradycji pracy organicznej. Założone przez Towarzystwo Przyjaciół Markowej, pozostaje unikatowym w skali kraju przykładem placówki działającej na zasadach społecznej samorządności i przedsiębiorczości. Markowski skansen to autentyczny przykład lokalnego dziedzictwa kulturowego, ważnego miejsca spotkań i edukacji kierowanej w równym stopniu do członków własnej wspólnoty i turystów z kraju i z zagranicy, zainteresowanych uczestniczeniem
w kulturze. Podczas tegorocznego Targu Markowskiego nadarza się okazja do świętowania wraz z członkami Towarzystwa Przyjaciół Markowej 40. rocznicy istnienia Zagrody – Muzeum Wsi Markowa.
Celem Targu Markowskiego jest stworzenie platformy współpracy dla podmiotów działających na rzecz kultury, turystyki i gospodarki opartej na dziedzictwie: muzeów i innych instytucji kultury, artystów, rzemieślników oraz przedsiębiorców kultywujących tradycyjne sposoby wytwórczości i rolnictwa. Wydarzenie to sprzyja promocji dziedzictwa kulturowego regionu Podkarpacia oraz pełni funkcję swego rodzaju inkubatora dla przedsięwzięć gospodarczych wyrastających z tego dziedzictwa.
Udział w II Targu Markowskim zapowiedziały muzea i inne instytucje kultury, rzemieślnicy (garncarze, koronczarki, twórcy rękodzieła z drewna) oraz producenci żywności wytwarzanej w poszanowaniu tradycyjnych metod uprawy opartych na tradycyjnych domowych recepturach (miody, proziaki, domowe wypieki, owoce z ekologicznych sadów). Produkty i usługi wyróżnia najwyższa jakość i autentyczność.
Atrakcją niewątpliwie będzie Studio Targowe – specjalna strefa spotkań, dyskusji i prezentacji artystycznych. Przewidziano w nim panele, rozmowy z wystawcami i zaproszonymi gośćmi oraz koncerty. Program uzupełniają warsztaty, pokazy i rekonstrukcje związane z lokalnymi obrzędami.
W tym roku, w związku z 40. rocznicą rozpoczęcia działalności Zagrody – Muzeum Wsi Markowa, sporo miejsca i uwagi poświęci się podczas Targu Markowskiego dyskusji o kulturze wsi Markowa, zachowywanych przez mieszkańców obrzędach oraz tradycjach i o umiłowaniu przez nich własnej historii. Poczesne miejsce w programie wydarzenia przypadnie też miastu Jarosław, obchodzącemu w tym roku 650. rocznicę jego lokacji na prawie magdeburskim. Gośćmi specjalnymi będą: obchodzące 100. rocznicę istnienia Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich oraz Stowarzyszenie Muzyka Dawna w Jarosławiu. W tym roku mija 30 lat działalności tej zasłużonej dla Jarosławia i Podkarpacia organizacji społecznej.
Podobnie jak w roku ubiegłym II Targ Markowski stanowi wydarzenie zamykające letni sezon turystyki kulturowej na Podkarpaciu.
Targ Markowski jest finansowany z dotacji Samorządu Województwa Podkarpackiego na realizację Programu działania Muzeum Polaków Ratujących Żydów.
Informacje dla odwiedzających Targ Markowski
Targ Markowski funkcjonuje w sobotę i niedzielę w godzinach 10.00-18.00 W tym czasie wystawcy będą prezentować swoje wytwory na straganach zlokalizowanych na Placu obok Sadu Pamięci Muzeum Polaków Ratujących Żydów. Przez cały czas trwania Targu działa Studio, w którym przeprowadzane są wywiady z wytwórcami i zaproszonymi gośćmi.
Spotkania – prezentacje muzyczne odbywają się w obydwa dni o godz. 16.30
Sobota, 20 września. godz. 16.30
Plac Targu Markowskiego – Występ Kapeli Ludowej „Bez Noge”
Kapela Ludowa „Bez Noge” to grupa młodych, pełnych pasji muzyków, którzy czerpią inspiracje z tradycyjnych, podkarpackich melodii. Nazwa zespołu pochodzi od dynamicznej polki, najczęściej granej na Podkarpaciu. W ich repertuarze znajdują się przede wszystkim polki, walce i oberki, odtwarzane z niezwykłą energią i wiernością lokalnym tradycjom. Muzycy grają na skrzypcach, klarnecie, kontrabasie oraz na cymbałach rzeszowskich.
g. 18.00, Zagroda-Muzeum Wsi Markowa; Prezentacja muzyki tradycyjnej pogranicza świętokrzysko-małopolskiego „Potańcówka w Skansenie”
Spotkanie z Nierodzinną Kapelą Ostrowskich – zespołem, który tworzą młodzi, doświadczeni muzycy, wykształceni klasycznie, łączący zainteresowania jazzem z muzyką ludową, głównie z pogranicza świętokrzysko-małopolskiego. Ich repertuar to oberki, polki i walce, które wiernie odtwarzają, jednocześnie wzbogacając je o własną kreatywność i lokalne przyśpiewki. Prezentacja podczas Targu Markowskiego będzie odbywać się w formule tanecznej, nawiązując do tradycyjnej wiejskiej „potańcówki”.
Niedziela, 21 września
g. 16.30, Plac Targu Markowskiego – Koncert Nierodzinnej Kapeli Ostrowskich z okazji 40-lecia działalności Zagrody – Muzeum Wsi Markowa
Informujemy, że Muzeum Polaków Ratujących Żydów będzie dokumentować Targ Markowski w dniach 20-21 września 2025 r. za pomocą zdjęć oraz nagrań audio-video. W związku z tym informujemy Państwa o przetwarzaniu danych osobowych w trakcie wydarzenia. Szczegółowe informacje dotyczące przetwarzania danych oraz przysługujących Państwu praw znajdują się w klauzuli informacyjnej i klauzuli RODO, dostępnych na www.muzeumulmow.pl.
