czwartek, 7 listopada, 2024

Jerzego Adama Brandhubera obrazy Auschwitz

Muzeum Auschwitz opublikowało książkę autorstwa prof. Andrzeja Linerta, która poświęcona jest Jerzemu Adamowi Brandhuberowi. Jest on zaliczany do grona najbardziej zasłużonych osób, które współtworzyły Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz: opracowywał scenariusze wystaw, projektował okładki książek i formował podwaliny działu naukowego oraz archiwum.

Postać Jerzego Adama Brandhubera (1897-1981) zasługuje na uwagę i pamięć przynajmniej z trzech powodów: był utalentowanym artystą malarzem, więźniem niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz oraz wieloletnim pracownikiem Muzeum Auschwitz.

Brandhuber, absolwent Akademii Sztuk Pięknych, dobrze zapowiadający się malarz, mieszkał przed wojną w Jaśle, gdzie pracował jako nauczyciel, i znany był w środowisku jako organizator lokalnego życia kulturalnego. Na comiesięcznych spotkaniach aranżowanych przez niego i jego żonę Annę bywali znani artyści, teoretycy sztuki, pisarze i filozofowie, m.in. Stanisław Ignacy Witkiewicz i Leon Chwistek.

II wojna światowa odcisnęła na nim swe tragiczne piętno: aresztowany przez Gestapo za działalność konspiracyjną, wyrabianie fałszywych Kennkart dla ukrywających się przed Niemcami Żydów, w styczniu 1943 r. został osadzony w Auschwitz, gdzie był m.in. zatrudniony w komandzie Bekleidungskammer. Po wojnie okazało się, że stracił wszystko: i dom, i żonę. Namówiony do współpracy przez pierwszego dyrektora dopiero co powstającego Muzeum Auschwitz, pozostał w Oświęcimiu przez kolejne 34 lata, aż do swojej śmierci w 1981 r.

„Malowanie obrazów było dla Brandhubera próbą przezwyciężenia traumy obozowej. W przeciwieństwie do większości ocalałych nie uciekał w milczenie, ale z uporem już w pierwszych powojennych latach, odtwarzając zapamiętane sceny obozowe, powracał do dramatycznej przeszłości. Równocześnie dzieła te były powrotem wiary w samego siebie i hiperkompensaty nadającej życiu głębszy sens i wartość. Były formą świadomie wybranej autoterapii” – napisał prof. Andrzej Linert.

Na książkę, ukazującą się w 40. rocznicę śmierci artysty, składają się obszerny biogram autorstwa prof. Andrzeja Linerta, trzy teksty wspomnieniowe Brandhubera oraz przegląd jego twórczości artystycznej, w tym 60 szkiców na tematy obozowe powstałych w latach 1946-1949 (podzielonych na cykle: „Oświęcim”, „Rampa” i „Kwarantanna”, przechowywanych obecnie w Zbiorach Muzeum).

Jego rysunków nie sposób pomylić z pracami innych artystów, gdyż udało mu się wypracować swój własny, niepowtarzalny styl. We wstępie do jednego z katalogów wydanych w latach 60. XX wieku ówczesny dyrektor Muzeum Auschwitz, Kazimierz Smoleń, zaznaczył: „Dojrzałość artysty przejawia się w przemyślanym, oszczędnym traktowaniu każdej kreski, zmierzającej do unikania fotograficznego ujęcia danej sceny, a podkreślenia jej psychologicznego, uczuciowego znaczenia”.

Auschwitz naznaczyło życie Adama Jerzego Brandhubera na zawsze. W 1979 r., czyli na dwa lata przed śmiercią, wyznał: „Jeszcze obecnie malując, potrafię przeżyć to wszystko i to jeszcze głębiej aniżeli kiedyś”.

Książka „Jerzego Adama Brandhubera obrazy Auschwitz” autorstwa prof. Andrzeja Linerta dostępna jest w księgarni online oraz na terenie Miejsca Pamięci.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Pod naszym patronatem

Pierwsze z cyklu spotkań – prele...

To wydarzenie w Międzyzdrojach otwiera serię spotkań-prelekcji poświęconych szt...

Dwie dusze twórcy ludowego

Otwarcie wystawy: 4 listopada 2024 (wernisaż) wystawa dostępna dla zwiedzającyc...

Ogień. Opowieść o Janis Joplin

Powieść ukazuje burzliwe życie Janis Joplin. W tej wciągającej historii na...

Regionalne Centra Konserwatorsko-Magaz...

20 listopada 2024 r.  10.00–17.00,  Forty Kleparz w Krakowie, ul. Kam...

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowski...

Temat strat wojennych jest niezwykle ważnym elementem badań nad polskim dziedzi...