sobota, 6 września, 2025

Kolejne wpisy na liście Pomników Historii

W Pałacu Prezydenckim odbyła się uroczystość wręczenia okolicznościowych tablic gospodarzom obiektów wpisanych na listę Pomników Historii. Na liście znajduje się już 114 zabytków.

Listę uzupełniły:

  1. Staniątki – opactwo Mniszek Benedyktynek pw. św. Wojciecha
    Zespół kościoła i klasztoru ss. Benedyktynek w Staniątkach pełni wyjątkową rolę w życiu religijnym, historii i kulturze Polski. Jest najstarszym w Polsce żeńskim klasztorem benedyktyńskim, wyróżniającym się wyjątkową w skali kraju, 800-letnią ciągłością funkcjonowania oraz bogactwem świadectw tradycji polskiego życia religijnego i przenikania się kultury świeckiej z zakonną na przestrzeni wieków.
     
  2. Nowy Wiśnicz – zespół architektoniczno-krajobrazowy
    Zespół architektoniczno-krajobrazowy Nowego Wiśnicza jest zabytkiem o szczególnym znaczeniu dla polskiej kultury i dziedzictwa dokumentującym czasy świetności Rzeczypospolitej XVII stulecia. O jego wyjątkowej pozycji świadczą autentyczność zachowanej substancji zabytkowej, wysoki poziom artystyczny realizacji architektonicznych, jakość i skala kompozycji, związek z wybitnymi osobami w historii Polski oraz walory krajobrazowe. Wiśnicz należy do niewielu miejsc o zachowanej dyspozycji przestrzennej uformowanej w XVII w.
     
  3. Zabrze – zespół zabytkowych kopalni węgla kamiennego
    Zabytkowe kopalnie w Zabrzu stanowią ważne świadectwo dziejów kluczowej gałęzi przemysłu górnośląskiego. W skład zespołu wchodzą trzy odrębne przestrzennie, a zarazem powiązane historycznie kompleksy ilustrujące rozwój górnictwa węgla kamiennego na Górnym Śląsku, tj. kopalnia Królowa; Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna oraz kopalnia Guido.
     
  4. Rogalin – zespół pałacowo-parkowy z obszarem dawnego majątku ziemskiego
    W przypadku Rogalina następuje poszerzenie granic istniejącego już pomnika historii „Rogalin – zespół pałacowy z ogrodem i parkiem” o cały obszar dawnego majątku ziemskiego w zakresie nieobjętym Rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 20 kwietnia 2018 r.
     
  5. Sulejówek – Milusin, zespół domu Marszałka Józefa Piłsudskiego
    Zespół domu Marszałka Józefa Piłsudskiego ma szczególne znaczenie w historii Polski XX w. Stał się symbolem społeczno-politycznym w momencie zamieszkania w Sulejówku Marszałka z rodziną. Rola tego zabytku istotna jest przede wszystkim ze względu na jego związek z osobą Piłsudskiego, działacza niepodległościowego, żołnierza, wodza, polityka, wybitnego męża stanu i jednego z ojców polskiej niepodległości.  To w tym budynku zapadały kluczowe dla losów naszego Państwa decyzje. Tutaj Józef Piłsudski gościł wybitne osobistości swojej epoki.
     
  6. Orawka – kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela
    Kościół w Orawce – najstarszy katolicki, a jednocześnie jedyny zachowany spośród drewnianych kościołów w polskiej części Górnej Orawy, odznacza się szczególną wartością dla polskiego dziedzictwa kulturowego. Orawka była centralnym ośrodkiem katolicyzmu w całym regionie, odegrała kluczową rolę w podtrzymywaniu tożsamości narodowej i religijnej polskich osadników i ich potomków w czasie gdy ziemie te nie przynależały do naszego kraju. Urosła do rangi symbolu ich walki o wolność wyznania i sprzeciwu wobec narzucania im luteranizmu, stając się zaczątkiem rekatolizacji.
     
  7. Tykocin – historyczny zespół miasta
    Tykocin to wielokulturowe miasto wschodniego pogranicza, którego świetność przypada na czasy I Rzeczpospolitej. Ośrodek ukształtował się pod wpływem zamieszkujących tu głównie chrześcijańskich i żydowskich środowisk wyznaniowych, dla których przestrzeń mieszkalną, sakralną i publiczną wytyczyło w XV w. prawo lokacyjne, następnie, w poł. XVI w. – tzw. „pomiara włóczna”, a w XVIII w. – założenie urbanistyczne wprowadzone przez Jana Klemensa Branickiego (hetmana) na wzór monumentalnych rozwiązań francuskich eksponujących walory widokowe miast. Właśnie układ przestrzenny powstały w średniowieczu, a rozbudowany w okresie renesansu oraz baroku zachował się w Tykocinie niemalże niezmącony. Do dzisiaj przetrwały także pojedyncze zabytki z XVII i XVIII w.
     
  8. Czerwińsk nad Wisłą – dawne opactwo Kanoników Regularnych
    Zespół dawnego opactwa Kanoników Regularnych w Czerwińsku nad Wisłą, w skład którego wchodzą zachowane do dzisiaj: kościół konwentualny pw. Zwiastowania NMP (obecnie parafialny), dzwonnica, klasztor z zabudowaniami gospodarczymi i terenem ogrodów. Kościół należy do najstarszych i najlepiej zachowanych przykładów stylu romańskiego w Polsce, zarówno w dziedzinie architektury, jak i rzeźby oraz malarstwa monumentalnego.
     
  9. Pszczyna – zespół zamkowo-parkowy
    Zespół zamkowo-parkowy w Pszczynie jest zabytkiem o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa Europy Środkowej. Należy do najcenniejszych i najlepiej zachowanych zespołów rezydencjonalnych w Polsce. Zamek odgrywa wyjątkową rolę w dziejach Górnego Śląska poprzez związek ze znaczącymi śląskimi rodami magnackimi, zaistniał także na europejskiej arenie historycznej. Zabytek jest niezwykle cennym przykładem okazałej rezydencji arystokratycznej, ukształtowanej na przestrzeni kilkuset lat w wyniku kilkukrotnych faz rozbudowy począwszy od średniowiecznego założenia obronnego z XV w. Jest to zarazem jedna z nielicznych ocalałych z pożogi II wojny światowej siedzib magnackich z zachowanym autentycznym wystrojem wnętrz oraz niemal kompletnym ich wyposażeniem z 2 poł. XIX i pocz. XX w.
     
  10.  Puławy – zespół pałacowo-parkowy
    Zespół pałacowo-parkowy w Puławach, składający się z częściowo przekształconej przez późniejsze przebudowy partii rezydencjonalnej oraz utrzymującej ducha czasów Czartoryskich części parkowej z wysokiej klasy budowlami i artefaktami, posiada szczególne znaczenie dla kultury narodowej, wynikające z ponadregionalnych wartości zabytkowych: historycznych, artystycznych, naukowych, krajobrazowo-przestrzennych, a także niematerialnych. Wyjątkowe, unikalne walory dydaktyczno-patriotyczne promieniują z pierwszego w Polsce muzeum założonego w Świątyni Sybilli i Domu Gotyckim – pierwowzoru muzeum pamiątek narodowych i rodowych, oraz trwają w parku programowo stylizowanym na ogród wolności i afirmacji rodzimych drzew i ojczystego krajobrazu. Puławskie założenie zajmuje zaszczytne miejsce w historii polskiej sztuki ogrodowej, będąc obok Arkadii i Zofiówki, najbardziej znanym ogrodem krajobrazowym, reprezentującym nurt sentymentalno-romantyczny.
ŹródłoMKDNiS

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Pod naszym patronatem

XIII Festiwal Blues pod Piecem

30 sierpnia 2025 r. o godz. 19.00 w Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach...

150 LAT MUZEALNICTWA ROLNICZEGO NA ZIE...

W 2025 roku przypada 150. rocznica pojawienia się idei muzealnictwa rolniczego ...

XI.Legenda STARa

11.LegendA STARa, to zlot pojazdów  zabytkowych organizowany przez Powiat ...

XIII Festiwal Blues pod Piecem

30 sierpnia 2025 r. o godz. 19.00 – Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach...

Wyniki naboru do projektu “Projektowan...

Narodowe Centrum Kultury rozstrzygnęło nabór do programu szkoleniowego realizow...