czwartek, 7 listopada, 2024

Kolejne wpisy na liście Pomników Historii

W Pałacu Prezydenckim odbyła się uroczystość wręczenia okolicznościowych tablic gospodarzom obiektów wpisanych na listę Pomników Historii. Na liście znajduje się już 114 zabytków.

Listę uzupełniły:

  1. Staniątki – opactwo Mniszek Benedyktynek pw. św. Wojciecha
    Zespół kościoła i klasztoru ss. Benedyktynek w Staniątkach pełni wyjątkową rolę w życiu religijnym, historii i kulturze Polski. Jest najstarszym w Polsce żeńskim klasztorem benedyktyńskim, wyróżniającym się wyjątkową w skali kraju, 800-letnią ciągłością funkcjonowania oraz bogactwem świadectw tradycji polskiego życia religijnego i przenikania się kultury świeckiej z zakonną na przestrzeni wieków.
     
  2. Nowy Wiśnicz – zespół architektoniczno-krajobrazowy
    Zespół architektoniczno-krajobrazowy Nowego Wiśnicza jest zabytkiem o szczególnym znaczeniu dla polskiej kultury i dziedzictwa dokumentującym czasy świetności Rzeczypospolitej XVII stulecia. O jego wyjątkowej pozycji świadczą autentyczność zachowanej substancji zabytkowej, wysoki poziom artystyczny realizacji architektonicznych, jakość i skala kompozycji, związek z wybitnymi osobami w historii Polski oraz walory krajobrazowe. Wiśnicz należy do niewielu miejsc o zachowanej dyspozycji przestrzennej uformowanej w XVII w.
     
  3. Zabrze – zespół zabytkowych kopalni węgla kamiennego
    Zabytkowe kopalnie w Zabrzu stanowią ważne świadectwo dziejów kluczowej gałęzi przemysłu górnośląskiego. W skład zespołu wchodzą trzy odrębne przestrzennie, a zarazem powiązane historycznie kompleksy ilustrujące rozwój górnictwa węgla kamiennego na Górnym Śląsku, tj. kopalnia Królowa; Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna oraz kopalnia Guido.
     
  4. Rogalin – zespół pałacowo-parkowy z obszarem dawnego majątku ziemskiego
    W przypadku Rogalina następuje poszerzenie granic istniejącego już pomnika historii „Rogalin – zespół pałacowy z ogrodem i parkiem” o cały obszar dawnego majątku ziemskiego w zakresie nieobjętym Rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 20 kwietnia 2018 r.
     
  5. Sulejówek – Milusin, zespół domu Marszałka Józefa Piłsudskiego
    Zespół domu Marszałka Józefa Piłsudskiego ma szczególne znaczenie w historii Polski XX w. Stał się symbolem społeczno-politycznym w momencie zamieszkania w Sulejówku Marszałka z rodziną. Rola tego zabytku istotna jest przede wszystkim ze względu na jego związek z osobą Piłsudskiego, działacza niepodległościowego, żołnierza, wodza, polityka, wybitnego męża stanu i jednego z ojców polskiej niepodległości.  To w tym budynku zapadały kluczowe dla losów naszego Państwa decyzje. Tutaj Józef Piłsudski gościł wybitne osobistości swojej epoki.
     
  6. Orawka – kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela
    Kościół w Orawce – najstarszy katolicki, a jednocześnie jedyny zachowany spośród drewnianych kościołów w polskiej części Górnej Orawy, odznacza się szczególną wartością dla polskiego dziedzictwa kulturowego. Orawka była centralnym ośrodkiem katolicyzmu w całym regionie, odegrała kluczową rolę w podtrzymywaniu tożsamości narodowej i religijnej polskich osadników i ich potomków w czasie gdy ziemie te nie przynależały do naszego kraju. Urosła do rangi symbolu ich walki o wolność wyznania i sprzeciwu wobec narzucania im luteranizmu, stając się zaczątkiem rekatolizacji.
     
  7. Tykocin – historyczny zespół miasta
    Tykocin to wielokulturowe miasto wschodniego pogranicza, którego świetność przypada na czasy I Rzeczpospolitej. Ośrodek ukształtował się pod wpływem zamieszkujących tu głównie chrześcijańskich i żydowskich środowisk wyznaniowych, dla których przestrzeń mieszkalną, sakralną i publiczną wytyczyło w XV w. prawo lokacyjne, następnie, w poł. XVI w. – tzw. „pomiara włóczna”, a w XVIII w. – założenie urbanistyczne wprowadzone przez Jana Klemensa Branickiego (hetmana) na wzór monumentalnych rozwiązań francuskich eksponujących walory widokowe miast. Właśnie układ przestrzenny powstały w średniowieczu, a rozbudowany w okresie renesansu oraz baroku zachował się w Tykocinie niemalże niezmącony. Do dzisiaj przetrwały także pojedyncze zabytki z XVII i XVIII w.
     
  8. Czerwińsk nad Wisłą – dawne opactwo Kanoników Regularnych
    Zespół dawnego opactwa Kanoników Regularnych w Czerwińsku nad Wisłą, w skład którego wchodzą zachowane do dzisiaj: kościół konwentualny pw. Zwiastowania NMP (obecnie parafialny), dzwonnica, klasztor z zabudowaniami gospodarczymi i terenem ogrodów. Kościół należy do najstarszych i najlepiej zachowanych przykładów stylu romańskiego w Polsce, zarówno w dziedzinie architektury, jak i rzeźby oraz malarstwa monumentalnego.
     
  9. Pszczyna – zespół zamkowo-parkowy
    Zespół zamkowo-parkowy w Pszczynie jest zabytkiem o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa Europy Środkowej. Należy do najcenniejszych i najlepiej zachowanych zespołów rezydencjonalnych w Polsce. Zamek odgrywa wyjątkową rolę w dziejach Górnego Śląska poprzez związek ze znaczącymi śląskimi rodami magnackimi, zaistniał także na europejskiej arenie historycznej. Zabytek jest niezwykle cennym przykładem okazałej rezydencji arystokratycznej, ukształtowanej na przestrzeni kilkuset lat w wyniku kilkukrotnych faz rozbudowy począwszy od średniowiecznego założenia obronnego z XV w. Jest to zarazem jedna z nielicznych ocalałych z pożogi II wojny światowej siedzib magnackich z zachowanym autentycznym wystrojem wnętrz oraz niemal kompletnym ich wyposażeniem z 2 poł. XIX i pocz. XX w.
     
  10.  Puławy – zespół pałacowo-parkowy
    Zespół pałacowo-parkowy w Puławach, składający się z częściowo przekształconej przez późniejsze przebudowy partii rezydencjonalnej oraz utrzymującej ducha czasów Czartoryskich części parkowej z wysokiej klasy budowlami i artefaktami, posiada szczególne znaczenie dla kultury narodowej, wynikające z ponadregionalnych wartości zabytkowych: historycznych, artystycznych, naukowych, krajobrazowo-przestrzennych, a także niematerialnych. Wyjątkowe, unikalne walory dydaktyczno-patriotyczne promieniują z pierwszego w Polsce muzeum założonego w Świątyni Sybilli i Domu Gotyckim – pierwowzoru muzeum pamiątek narodowych i rodowych, oraz trwają w parku programowo stylizowanym na ogród wolności i afirmacji rodzimych drzew i ojczystego krajobrazu. Puławskie założenie zajmuje zaszczytne miejsce w historii polskiej sztuki ogrodowej, będąc obok Arkadii i Zofiówki, najbardziej znanym ogrodem krajobrazowym, reprezentującym nurt sentymentalno-romantyczny.
ŹródłoMKDNiS

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Pod naszym patronatem

Pierwsze z cyklu spotkań – prele...

To wydarzenie w Międzyzdrojach otwiera serię spotkań-prelekcji poświęconych szt...

Dwie dusze twórcy ludowego

Otwarcie wystawy: 4 listopada 2024 (wernisaż) wystawa dostępna dla zwiedzającyc...

Ogień. Opowieść o Janis Joplin

Powieść ukazuje burzliwe życie Janis Joplin. W tej wciągającej historii na...

Regionalne Centra Konserwatorsko-Magaz...

20 listopada 2024 r.  10.00–17.00,  Forty Kleparz w Krakowie, ul. Kam...

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowski...

Temat strat wojennych jest niezwykle ważnym elementem badań nad polskim dziedzi...