Podczas porannych uroczystości 1 września 2022 r. na Westerplatte wręczono notę identyfikacyjną polskiego obrońcy Wojskowej Składnicy Tranzytowej – st. leg. Zygmunta Zięby. Dokument wręczyli rodzinie poległego prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wraz z dyrektorem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr. hab. Grzegorzem Berendtem oraz prezesem Instytutu Pamięci Narodowej dr. Karolem Nawrockim.
Jesienią 2019 r. zespół archeologów z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odnalazł szczątki dziewięciu poległych obrońców Westerplatte. Po ponad 80 latach, dzięki współpracy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie oraz Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, udało się ustalić tożsamość kolejnego już – siódmego poległego żołnierza z Westerplatte. Szósta nota identyfikacyjna obrońcy z września 1939 r. została wręczona w trakcie ubiegłorocznych obchodów na Westerplatte.
Szczątki starszego legionisty Zygmunta Zięby wraz z pozostałymi poległymi obrońcami Westerplatte z września 1939 r. oraz Komendantem Wojskowej Składnicy Tranzytowej, zostaną uroczyście pochowane na nowym cmentarzu wojskowym Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte, realizowanym w ramach pierwszego etapu inwestycji budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939.
BIOGRAM – Starszy legionista Zygmunt Zięba (1914 – 1939)
Starszy legionista Zygmunt Zięba urodził się 8 lutego 1914 roku. Jego ojciec Jan zginął w 1915 roku na froncie podczas I wojny światowej. Samotnym wychowaniem dzieci zajęła się matka Marianna. Przed wojną ukończył kurs stolarza w szkole rzemieślniczej. W 1937 roku został powołany do służby wojskowej. Służył w 5 Pułku Piechoty Legionów w Wilnie. Jako legionista przybył na Westerplatte 24 września 1938 roku. Z dniem 1 stycznia 1939 roku został awansowany na starszego legionistę. Po zakończeniu zmiany wyróżniony i jako jeden z dziesięciu najlepszych żołnierzy włączony do załogi nadterminowej składnicy. Dostępne źródła wskazują, że był przydzielony do obsługi ciężkiego karabinu maszynowego. Zgodnie z rozkazem z 31 sierpnia 1939 roku starszy legionista Zygmunt Zięba został przydzielony do obsady wartowni nr 1. W chwili ataku na Westerplatte w dniu 1 września 1939 roku był we wzmocnieniu placówki Prom, która w strukturze Westerplatte była przypisana do wartowni nr 1. Już w pierwszych godzinach walk został ranny w głowę. Rannego przeniesiono do wartowni nr 1, a następnie do zaimprowizowanej izby chorych w koszarach. Niestety już następnego dnia koszary znalazły się pod silnym ostrzałem artyleryjskim i bombardowaniem lotniczym. W jego wyniku st. leg. Zygmunt Zięba został ponownie ciężko ranny i w niedługim czasie po tym zmarł. Jego ciało pochowano w leju po bombie przy koszarach, a już po zakończeniu walk przeniesiono do wspólnej mogiły przygotowanej dla poległych obrońców Westerplatte.
Film MIIWŚ opowiadający o st. leg. Zygmuncie Zięba:
Szczątki st. leg. Zygmunta Zięby odnaleziono w 2019 r. podczas V etapu badań archeologicznych prowadzonych na Westerplatte przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Podjęto je z pojedynczej mogiły oznaczonej numerem 2. W trakcie badań archeologicznych i antropologicznych stwierdzono brak wyposażenia charakterystycznego dla innych odnajdywanych szczątków polskich żołnierzy oraz obrażenia czaszki i kości miednicy. Na podstawie tych ustaleń archeolodzy przyjęli hipotezę, że był to żołnierz ranny w trakcie obrony, którego rozebrano z munduru w celu udzielenia pomocy medycznej. Bazując na źródłach archiwalnych stwierdzono, że jedynym żołnierzem pasującym do ustaleń był starszy legionista Zygmunt Zięba – ranny 1 września 1939 roku w głowę i zmarły 2 września podczas bombardowania Westerplatte prze lotnictwo niemieckie, w trakcie którego odniósł kolejną, tym razem śmiertelną ranę, w okolicę jamy brzusznej.
Tę hipotezę potwierdziły badania genetyczne wykonane przez Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, dzięki którym potwierdzono tożsamość poległego żołnierza.
