W sezonie 2021 Ogród Doświadczeń im. S. Lema zaprezentuje się w nowej odsłonie – posiada 40 nowych, atrakcyjnych obiektów edukacyjnych – w tym tak wyjątkowe jak 6-metrowa rakieta czy rower na linie – i ok. 40 % zmodernizowanej powierzchni. To efekty zakończonego projektu pn. „Zimowy Ogród Doświadczeń”, dofinansowanego z funduszy unijnych przy wsparciu Gminy Miasta Kraków. Całkowity koszt projektu to prawie 8 mln złotych.
Obecnie na ponad 6 hektarach Ogrodu rozlokowanych jest już 110 modeli, których zadaniem jest uczyć poprzez zabawę. Wykonano również nowe, bezpieczne nawierzchnie, postawiono namioty edukacyjne, a cały teren wyposażono w rozbudowaną sieć wodną i elektryczną, co znacznie usprawni działania edukacyjne.
W nawiązaniu do tytułu projektu powstały obiekty, które mają za zadanie objaśnianie zjawisk związanych z zimą. Dwie z tych atrakcji – tor saneczkowy i curling – publiczność zna już z ubiegłego sezonu, ponieważ zostały zamontowane już w trakcie trwania projektu i można je wykorzystywać od wiosny do jesieni. Pozostałe – takie, jak na przykład „Model lawiny śnieżnej” czy „Armatka śnieżna” – będą podstawą do organizacji warsztatów edukacyjnych zimą. Ale w Ogrodzie pojawiły się również nowe urządzenia kojarzone z porą letnią.
Część z nich została zgrupowana w trzech specjalnych strefach: „Odlotowy plac zabaw”, „Naukowa siłownia” i „Piaskowa planeta.” Co ważne od tego sezonu oferta Ogrodu została wzbogacona dużą ilością modeli edukacyjnych dla najmłodszych. Teraz będą mieć jeszcze więcej powodów do wizyt w Ogrodzie Doświadczeń.
Szczególną uwagę w części „Odlotowy plac zabaw” przyciągać będzie rakieta o wysokości 6 m, wyposażona w przyrządy nawigacyjne. Umiejscowione na niej zjeżdżalnie, o różnych kształtach, będą demonstrować własności brachistochrony – krzywej najszybszego spadku. Nowe modele w Ogrodzie w dużej części są inspirowane dotychczasowymi doświadczeniami, tym, co cieszyło się wcześniej największą popularnością zwiedzających; stąd nie mogło zabraknąć nowych odmian huśtawek, które poza tym, że pokazują różne ciekawe własności fizyczne, to dają swoim użytkownikom po prostu masę radości. Pojawi się nowa huśtawka sprzężona, na której dwoje huśtających się znajduje się obok siebie. Jest też coś dla „singli” – huśtawka sprzężona z ciężarem, który przejmie funkcję partnera w huśtaniu i da niesamowity efekt przekazu energii od bezwładnego obiektu.
Z kolei huśtawka równoważna o nierównych ramionach pozwoli się huśtać rodzicowi i dziecku (których różna waga nie pozwala na wspólne huśtanie, kiedy ramiona są równe). Wydłużone ramię huśtawki po stronie dziecka umożliwi stan równowagi całego układu i da również przyjemność z zabawy osobie dorosłej.
„Naukowa siłownia” będzie strefą, pozwalającą użytkownikom nie tylko przekonać się o sile swojego ciała. Przede wszystkim można się tam dowiedzieć, jak ogromne możliwości zyskujemy, jeśli wykorzystamy prawa fizyki. Okazuje się, że podniesienie ogromnego ciężaru nie stanowi problemu, jeśli dysponuje się ramieniem o długości aż 15 m. Będzie można sprawdzić swój czas reakcji, przekonać się, ile ważą przedmioty na różnych planetach, sprawdzić siłę swojego ciosu, czy przetestować swoje możliwości sprinterskie.
„Piaskowa planeta” uaktywni z pewnością przyszłych architektów, artystów i inżynierów. Różnorodne doświadczenia, jakie tam można wykonywać, bazują oczywiście na piasku. Atrakcją jest tu koparka, a także klocki i rury, z których można tworzyć piaskowe rzeźby. Satysfakcję młodym odkrywcom przyniesie tworzenie figur Lissayous (tworzy je suchy piasek nasypany do metalowego pojemnika podczas przechylania go pod różnym kątem).
Połowa nowych modeli edukacyjnych uzupełni dotychczasową oferty Ogrodu, wzbogacając działy takie jak mechanika, akustyka, hydrostatyka, optyka czy magnetyzm. Uwagę zwiedzających zwróci zapewne „Magnetyczne wahadło chaotyczne”, bo choć ruch zwyczajnego wahadła jest przewidywalny, to w tym przypadku, z powodu magnesów, każde uruchomienie wahadła będzie niepowtarzalne. W taki zabawny ruch serca wahadła można się wpatrywać godzinami.
Hitem działu mechaniki będzie model o wiele mówiącej nazwie „Rower na linie” – to pierwsza tego typu instalacja w Polsce! Czekać będzie na śmiałków, którzy – pod czujnym okiem instruktora – odważą się zaufać prawom fizyki.
W sferę zupełnie nowych doświadczeń w Ogrodzie wpisują się też ogródek warzywny ze szklarnią oraz kino sferyczne, w którym można obejrzeć 5 ciekawych filmów o tematyce przyrodniczej, w tym dwa w wersji 3D.
6 hektarów inspirująco zagospodarowanej przestrzeni na wolnym powietrzu to bezpieczne miejsce na naukę, zabawę i relaks dla całych rodzin. Będzie tu można odpocząć, a nawet piknikować!
Od tego sezonu będzie więc można dłużej cieszyć się atrakcjami Ogrodu i spędzać w nim wiele godzin, odkrywając coraz to nowe urządzenia. Dlatego warto Ogród odwiedzić wiele razy, zawsze pamiętając, że prowadzi od zabawy do wiedzy i ciekawostek. Można na przykład pobawić się pompując powietrze do piszczałek, a przy okazji zrozumieć akustyczne zjawisko Dopplera oraz dowiedzieć się, że wykorzystują je …nietoperze. Emitują wysokie, niesłyszalne dla człowieka, dźwięki i rejestrują ich odbicia. W czasie lotu, zmiana częstotliwości dźwięków związana z efektem Dopplera, informuje ich o odległości od przeszkody lub ofiary. Każdy nietoperz emituje nieco inne dźwięki i potrafi je rozpoznać.
Do dyspozycji zwiedzających są:
- 70 dotychczasowych i 40 nowych interaktywnych urządzeń demonstrujących zjawiska fizyczne z zakresu optyki, hydrostatyki, mechaniki, akustyki, magnetyzmu,
- Geo-gródek stworzony z 17 kilkutonowych rodzajów skał obecnych w architekturze Krakowa,
- Zapachowo – ekspozycja sensoryczna, w której znalazły się kwiaty i zioła pobudzające zmysł zapachu,
- Lem-birynt – w zielonym labiryncie znaleźć można cytaty z twórczości patrona Ogrodu – Stanisława Lema.
- 3 nowe strefy:
– „Odlotowy plac zabaw” – unikatowa oferta dla najmłodszych dzieci, dostępna także dla osób niepełnosprawnych,
– „Naukowa siłownia” – można tu nie tylko ćwiczyć mięśnie, ale także sprawdzać wiedzę nt. praw i zjawisk natury,
– „Piaskowa planeta” – koparka, klocki, rzeźby piaskowe i tajemnicze Figury Lissayous
W Ogrodzie zawsze odbywało się wiele warsztatów, lekcji i zajęć edukacyjnych w grupach. Będą one kontynuowane, jeśli tylko pozwali na to sytuacja epidemiczna.
