Grudzień zapukał już do drzwi, śnieg nieśmiało prószy i wokół świat powoli stroi się na Święta Bożego Narodzenia. W Grudziądzu za kilka dni ruszy Jarmark Świętego Mikołaja, a w bogatym programie tego wydarzenia znalazły się także propozycje grudziądzkiego Muzeum.
„W kołysce Ziemi Obiecanej…” – wystawa przedwojennych szopek bożonarodzeniowych ze zbiorów Łukasza Ciemińskiego
3.12., godz. 10.00 – 18.00, 4-6.12., godz. 10.00 – 16.00
Gmach Główny Muzeum, ul. Wodna 3/5, wstęp wolny
Szopki bożonarodzeniowe posiadają swoją długą tradycję sięgającą korzeniami czasów średniowiecza. Ustawiano je początkowo w klasztorach, najczęściej żeńskich oraz domach bogatych mieszczan. Swoją formą, doborem postaci oraz tła, nawiązywały do szopek ustawianych na kościelnych ołtarzach. Po reformach józefińskich w XVIII wieku – znacznie ograniczających zwyczaj prezentowania szopek we wnętrzach kościelnych, niewielkie szopki bożonarodzeniowe upowszechniły się w domach katolików wszystkich stanów.
Figury ustawiane w szopkach wykonywano z rozmaitych materiałów – terakoty, drewna, wosku, papieru a w XIX wieku zaczęto produkować na masową skalę polichromowane figury i figurki odlewane z gipsu. Trudniły się tym rzemiosłem firmy z Nadrenii, Westfalii, Holandii i Francji zaopatrujące sklepy z dewocjonaliami na terenie całej Europy. Precyzyjnie wykonane, z ogromną dbałością o szczegóły i z wysmakowaną polichromią były zbytkownym i pożądanym przedmiotem domowej obrzędowości bożonarodzeniowej.
Prezentowane na wystawie szopki to obiekty unikatowe pochodzące z XIX i pierwszej ćwierci XX wieku. Poruszają swoim dawnym pięknem i budzą w nas tęsknotę za utraconym rajem naszego dzieciństwa.
„Miłością przejęty – Mikołaj święty” – cała prawda o pewnym biskupie! – wykład Łukasza Ciemińskiego
6.12., poniedziałek, godz. 17.00
Gmach Główny Muzeum, ul. Wodna 3/5, wstęp wolny
Potrafi poskramiać wilki, uzupełniać deficyty zboża, zapewnić posag ubogim pannom, a nadto scalać poćwiartowane zwłoki! Choć dziś kojarzymy go raczej z jowialnym dziadkiem z etykiet popularnego napoju, to był przecież postacią historyczną, o głęboko zakorzenionym w tradycji kulcie. Wreszcie, jest chyba święty Mikołaj najbardziej ukochanym świętym, no i niestety świętym, w którego wiara czasem znika jak mydlana bańka naszego dzieciństwa – nie wytrzymując próby czasu. Stąd wykład ten po to, by do dzieciństwa powrócić i choćby na chwilkę zamieszkać na naszych wyspach szczęśliwych, ze świętym Mikołajem! O którym będzie sama prawda i tylko prawda, nawet jeśli na legendach osnuta!
Przypominamy o obowiązku zakrywania ust i nosa w obiektach muzealnych podczas zwiedzania wystaw oraz w czasie wydarzeń.
Zapraszamy także na spotkanie z cyklu „Wtorek muzealny” – „Narodzenia dzień Bożego jest kolędą świata tego” – Adwent i Boże Narodzenie w kulturze ludowej
7 grudnia, wtorek, godz. 17.00
Gmach Główny Muzeum, ul. Wodna 3/5, bilet wstępu – 6,00 zł
Spotkanie z etnografem Łukaszem Ciemińskim o świątecznych przygotowaniach rozpoczynających się w adwencie, o pradziadkach świątecznego drzewka i o zwyczajach towarzyszących tajemniczej nocy Bożego Narodzenia, podczas której „wino rzeką ciecze, ciepło, jakby w lecie”. I aby tradycji ziemi chełmińskiej stało się zadość, na adwentowym spotkaniu zaśpiewamy kilka nieznanych powszechnemu ogółowi kolęd – „jak obyczaj stary każe, według ojców naszej wiary”!
