13 stycznia w historycznej Sali BHP spotkali się m.in. Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, prof. Jörg Haspel ekspert ICOMOS oraz Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. Misja Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych (ICOMOS) stanowiła ostatni element procedury oceny Stoczni Gdańskiej jako miejsca kandydującego do wpisu na Listę światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego UNESCO.
Misja ICOMOS jest ostatnim etapem procedury i już sama jej realizacja w trudnym czasie pandemii jest niewątpliwym sukcesem. Strona Polska wykonała 100 % zadania. reszta, czyli decyzja o wpisie, na którą będziemy cierpliwie czekać, należy do Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO. Składam podziękowania wszystkim ekspertom, konserwatorom i urzędnikom, a także interesariuszom, których wspólny wysiłek sprawił, że Stocznia Gdańska i pamięć o dziedzictwie Solidarności zostanie zachowana dla przyszłych pokoleń. Mam ogromną satysfakcję, że jako Generalny Konserwator Zabytków mogłam koordynować misję objęcia ochroną jednego z miejsc najważniejszych dla najnowszej historii Polski i świata.
podkreśla Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego.
Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych (ICOMOS) to organizacja doradcza Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury (UNESCO), skupiająca ekspertów z całego świata, którzy zajmują się ochroną dziedzictwa kulturowego. ICOMOS dokonuje oceny merytorycznej wniosków o wpis na Listę światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego UNESCO. W ciągu dwóch dni spędzonych w Gdańsku prof. dr Jörg Haspel, ekspert ICOMOS, zwiedził tereny postoczniowe oraz zapoznał się z planem zagospodarowania tego miejsca. Spotkał się też m.in. z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, przedstawicielami Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Poległych Stoczniowców 1970 i organizacji związkowych. Odwiedził też ECS.
W Sali BHP, w której się spotkaliśmy, władza komunistyczna usiadła do rozmów i podpisała porozumienia sierpniowe. To jest coś szalenie ważnego, bo w naszej ocenie to dało początek zmianom nie tylko w Polsce, ale w Europie i na świecie. Pierwsze kroki ochrony stoczni i dziedzictwa Solidarności zostały już podjęte, tablice z postulatami porozumień sierpniowych są na liście najbardziej wartościowych dokumentów świata, a brama stoczni odznaczona jest Znakiem Dziedzictwa Europejskiego, natomiast ECS otrzymało muzealną nagrodę Rady Europy, jako pierwsze muzeum w Polsce. Nasze starania zostały już dostrzeżone, potrzebujemy też ochrony międzynarodowej dla tego całego, historycznego obszaru. Ale należy podkreślić, że ważne jest również to aby ten teren żył. Działania podjęte z prywatnymi inwestorami przynoszą naprawdę piękne efekty, czego przykładem jest odnowiony budynek dyrekcji Stoczni Gdańskiej. To przykład, że można łączyć funkcje współczesne z tym co historyczne
podkreśla Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
Przedmiotem wpisu na Listę światowego dziedzictwa UNESCO jest zabytkowy zespół Stoczni Gdańskiej, który był świadkiem jednego z najważniejszych w dziejach XX wiecznej Europy wydarzeń. Stocznia w Gdańsku po II wojnie światowej była największym producentem statków w Polsce i całym Bloku Wschodnim, który zatrudniał tysiące pracowników. Jednocześnie dla ludzi w komunistycznej Europie było to swoiste „okno na świat”. Sieć budynków ulic i otwartych przestrzeni Stoczni Gdańskiej stała się świadkami wydarzeń będących kamieniem milowym w historii świata. To tutaj w 1980 roku miały miejsce pokojowe strajki okupacyjne i związane z nimi negocjacje między protestującymi i władzami komunistycznego państwa. Wydarzenia te doprowadziły do powstania największego w historii zorganizowanego w formie związku zawodowego pokojowego ruchu społecznego a w efekcie odzyskania przez Polskę suwerenności w 1989 roku i wywołały falę demokratycznych przemian w innych krajach regionu, które przyczyniły się do rozpadu żelaznej kurtyny i zjednoczenia Europy.
