W siedzibie Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu odbyło się posiedzenie Rady Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Jego głównym tematem był rozwój Muzeum w dobie pandemii i związanych z nią czasowych zamknięć Miejsca Pamięci.
Pierwsze posiedzenie nowej kadencji rozpoczęło wręczenie aktów powołania członkom Rady przez wiceministra Jarosława Sellina.
Skład Rady Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau (kadencja 2021-2025) przedstawia się następująco:
- Monika Krawczyk – przewodnicząca Rady
- Roman Kwiatkowski – zastępca
- Bogdan Bartnikowski
- dr Grzegorz Berendt
- prof. Tomasz Gąsowski
- ks. Jan Nowak
- Albert Stankowski
- Beata Szydło
- Michał Zajda.
W dalszej części posiedzenia dyrektor Muzeum dr Piotr M. A. Cywiński przedstawił sprawozdanie z działalności Miejsca Pamięci w 2020 r. oraz w minionych miesiącach 2021 r., a także plany na najbliższy okres. Skupił się przede wszystkim na tym, jak mimo niezwykle trudnej sytuacji spowodowanej czasowymi zamknięciami Miejsca Pamięci oraz wpływem pandemii, rozwija się Muzeum.
Na początku dyrektor Cywiński mówił o ogromnym spadku frekwencji. W wyniku pandemii liczba odwiedzających spadła z ponad 2,3 mln osób w 2019 r. do nieco ponad 500 tysięcy w 2021 r. Przełożyło się to na załamanie budżetu Muzeum.
– Nasz wybór polegał albo zamrożeniu niemal całej działalności, albo zwolnieniu dużej części pracowników. Podjęliśmy decyzję o wstrzymaniu niemal wszystkich projektów, a także zakupów czy inwestycji. Na szczęście powrót odwiedzających w miesiącach letnich i zwiększenie dotacji podmiotowej ze strony ministerstwa, pozwoliło na zachowanie zespołu muzealnego – powiedział dyrektor Cywiński.
W Muzeum uruchomiono także system dobrowolnych opłat za Karty Wstępu. W ramach „pay what you want” każdy może sam zadecydować o przekazaniu dobrowolnego wsparcia. Wsparcie finansowe dla Miejsca Pamięci w okresie pandemii nadeszło od wielu osób prywatnych z całego świata.
Frekwencja po ponownym otwarciu Muzeum w czerwcu 2021 r. wynosi około 30-35 procent stanu sprzed pandemii.
– Pozwala to patrzeć w przyszłość z ostrożnym optymizmem, choć trudno w tej chwili przewidywać, kiedy liczba odwiedzających zacznie wracać do sytuacji przed pandemią – dodał dyrektor.
Przestrzeń Muzeum oraz zasady zwiedzania są przystosowane do nowych wymogów sanitarnych. Zapewnienie bezpieczeństwa odwiedzającym oraz pracownikom Miejsca Pamięci to jedno z najważniejszych zadań Muzeum w czasie trwającej pandemii.
– Pandemia była też wielkim wyzwaniem dla Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście. Część seminariów, programów studyjnych oraz konferencji została przeniesiona do przestrzeni wirtualnej. W takim trybie miała miejsce także nasza odbywająca się co dwa lata międzynarodowa konferencja metodyczna. W tym roku była ona poświęcona tematyce wykluczeń we współczesnym świecie – mówił Piotr Cywiński.
Dyrektor wspomniał także o projekcie edukacyjnych realizowanym wspólnie z Lasami Państwowymi oraz nowych lekcjach internetowych. Wśród zrealizowanych projektów wystawienniczych wymienił m.in. ekspozycję „Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko”, którą do tej pory w Madrycie, Nowym Jorku i – w czasie obecnej prezentacji w Kansas City – obejrzało już prawie milion osób. Mówił również o otwartej na początku października w bloku 17 na terenie byłego obozu Auschwitz I nowej wystawie austriackiej „Tak daleko. Tak blisko. Austria a Auschwitz”, a także czasowej wystawie „Sport i sportowcy w KL Auschwitz”.
We współpracy z Fundacją Auschwitz-Birkenau muzeum realizuje nowe projekty edukacyjne wykorzystujące nowoczesną technologię. Dzięki nim miliony ludzi zyskają dostęp do edukacji m.in. za pośrednictwem wirtualnego zwiedzania.
Fundacja Auschwitz-Birkenau zapewnia także bezpieczeństwo konserwatorskie Miejsca Pamięci. Kapitał Wieczysty tworzony i zarządzany przez to już prawie 176 milionów euro. Planowane wydatki ze środków Fundacji na prace konserwatorskie w 2021 r. to ponad 21 mln zł. Dyrektor Cywiński w swoim sprawozdaniu opowiadał m.in. o projektach konserwacji mieszkalnych baraków murowanych i drewnianych na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau, konserwacji znajdujących się tam rowów melioracyjnych zapewniających odpowiednie odprowadzanie wody z historycznego terenu, a także rozbudowie infrastruktury służącej wsparciu konserwatorów w Miejscu Pamięci.
Mówiąc o inwestycjach, dyrektor mówił o zaawansowanym projekcie budowy nowego Centrum Obsługi Odwiedzających finansowanym ze środków Unii Europejskiej. Budowa hostelu i niezbędnej infrastruktury w bezpośrednim sąsiedztwie powstającego centrum będzie finansowana w połowie z promesy Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, a w połowie ze środków przekazanych przez darczyńców prywatnych.
– Dzięki temu powstanie baza noclegowa, która będzie ogromnym wsparciem dla wszystkich osób biorących udział w pobytach studyjnych, seminarzystom, czy uczestnikom konferencji, a także – co niezwykle istotne – wolontariuszom Miejsca Pamięci – podkreślił dyrektor Cywiński.
Po zapoznaniu się ze sprawozdaniem za 2020 r. oraz z planami na rok bieżący Rada Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau jednogłośnie przyjęła uchwały pozytywnie oceniające i aprobujące sprawozdanie i plany działania.
