6 kwietnia 2017 r. decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego powstała nowa instytucja kultury – Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Połączyła istniejące od 2008 r. muzeum o tej samej nazwie oraz Muzeum Westerplatte i Wojny 1939.
W ciągu minionych czterech lat zespół Muzeum II Wojny Światowej pod dyrekcją dr. Karola Nawrockiego zrealizował szereg projektów:
- ponad 30 wystaw czasowych
- ponad 1 700 lekcji, zajęć i warsztatów edukacyjnych, w których wzięło udział łącznie ponad 35 000 uczestników
- niemal 30 wydanych własnych publikacji
- 7 sezonów badań archeologicznych na Westerplatte
- 12 436 nowych obiektów pozyskanych do kolekcji zbiorów MIIWŚ
- 49 423 odnalezionych obiektów na Westerplatte
- 226 notacji filmowych przeprowadzonych ze świadkami historii
- 196 krótkich form filmowych
- ponad 12 767 nowych tytułów zgromadzonych w Bibliotece
- blisko 30 zmian i uzupełnień na wystawie głównej
- 258 podpisanych porozumień o współpracy z wolontariuszami
- 165 tytułów wyświetlanych w Kinie Muzeum
- 5 425 gości Muzeum na wodzie
- ponad 70 wyjątkowych wydarzeń naukowych i kulturalnych, realizowanych przez Muzeum, m.in. międzynarodowych i ogólnopolskich konferencji, debat, spotkań autorskich, koncertów, spektakli teatralnych, pokazów multimedialnych i innych
- 3 691 zarezerwowanych noclegów w Apartamentach Muzeum
- 3 edycje projektu teatralnego dla dzieci i młodzieży „Zmieniając perspektywę”.
W tym czasie muzeum odwiedziło 1 830 864 gości.
Powyższe liczby wyglądają imponująco jak na osiągnięcia jednej instytucji kultury. Ale to nie liczby są najważniejsze, tylko ludzie. To dzięki profesjonalnemu, interdyscyplinarnemu i energicznemu zespołowi Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku jesteśmy zawsze gotowi do opowiadania o historii. Czy to w samym Muzeum, na uniwersytetach, w mediach społecznościowych, ze sceny muzycznej, w kinie, a nawet w muzealnym sklepie i na stadionach, w Polsce i na całym świecie – wszędzie tam, gdzie tylko jest to możliwe. Dziękujemy wszystkim tym, którzy od czterech lat towarzyszą nam w tym niezwykłym przedsięwzięciu
mówi dr Karol Nawrocki, dyrektor MIIWŚ.
Ostatnie cztery lata to także konsekwentne przywracanie pamięci o Westerplatte – budowa Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. 1 września 2019 r. wmurowano kamień węgielny pod budowę nowej placówki, a jesienią tego samego roku archeolodzy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odnaleźli spoczywające przez ponad 80 lat w bezimiennych mogiłach szczątki 9 Obrońców Westerplatte. Noty identyfikacyjne poległych zostały wręczone Rodzinom przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę w trakcie porannych uroczystości 1 września 2020 r. na półwyspie.
W sierpniu 2020 r. zaprezentowano Założenia Programowe projektowanego Muzeum, którego budowa, podzielona na etapy, przewidziana jest na lata 2020-2027. Pod koniec 2020 r. w ramach międzynarodowego konkursu została wybrana zwycięska koncepcja cmentarza wojskowego Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte, którego otwarciu 1 września 2022 r. towarzyszyć będzie uroczysty pogrzeb Obrońców Westerplatte. Realizacja cmentarza oraz udostępnienie nowoczesnej wystawy w zabytkowym budynku Elektrowni stanowią I etap realizacji inwestycji. Muzeum prowadzi także na Westerplatte pierwsze w historii półwyspu szerokopłaszczyznowe badania archeologiczne, prace naukowe, badania saperskie i geotechniczne oraz inne pozwalające na dogłębne, szczegółowe poznanie historii tego niezwykłego miejsca-symbolu.
Ważną i efektywną gałęzią Muzeum są także działania międzynarodowe. Instytucja nawiązała współpracę z kilkudziesięcioma partnerami zagranicznymi, a także organizowała międzynarodowe konferencje (m.in. Światowe Forum Muzeów Pól Bitewnych, Międzynarodowa konferencja naukowa „Pakt dla wojny. Zmowa Hitler-Stalin z 23 sierpnia 1939 r. z perspektywy 80 lat od wybuchu II wojny światowej”), w których wzięli udział przedstawiciele nauki i kultury z całego świata. W ramach współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych międzynarodowy projekt wystawienniczy „Walka i Cierpienie. Obywatele polscy podczas II wojny światowej” został zaprezentowany milionom ludzi na 6 kontynentach, w 66 krajach, w ponad 150 miejscach. Owocem współpracy międzynarodowej były także realizowane wystawy, m.in. „Pancerne skrzydła” czy „Milion zza oceanu/A Million overseas”. Instytucja gościła w swoich murach ambasadorów, głowy wielu państw i przedstawicieli administracji państwowych oraz samorządowych. W projektach organizowanych przez Muzeum brali udział liczni zagraniczni naukowcy, muzealnicy i zarządcy największych pól bitewnych na świcie.
Działania instytucji to także licznie realizowane wydarzenia kulturalne: koncerty, pokazy multimedialne, spektakle teatralne czy spotkania autorskie. Przyciągnęły one setki tysięcy odbiorców, uczestniczących w nich zarówno na miejscu, jak i za pomocą transmisji w mediach społecznościowych oraz na antenach kanałów telewizyjnych. Niektóre z nich, np. widowisko muzyczne „Tak zaczynała się wojna”, koncert „100#WOLNOŚĆ”, czy widowisko multimedialne „Poland: First to Fight” zostały nagrodzone międzynarodowymi wyróżnieniami.
Efektem zaangażowania i kompetencji Muzeum w zakresie realizacji misji oraz działań statutowych była koordynacja w 2019 r. uroczystych obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej pod przewodnictwem dr. Karola Nawrockiego – pełnomocnika do spraw organizacji obchodów z ramienia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Muzeum objęło honorowym patronatem 361 zróżnicowanych przedsięwzięć organizowanych w Polsce i na świecie. W specjalnie przygotowanych w tym okresie widowiskach, konferencjach, wystawach, projektach edukacyjnych i innych przedsięwzięciach wzięły udział tysiące uczestników, a informacje o wydarzeniach, takich jak m.in. odsłonięcie pomnika rtm. Witolda Pileckiego na placu przez Muzeum, realizacja unikalnego projektu edukacyjno-wystawienniczego „Muzeum na wodzie” czy ustanowienie nagrody im. ppłk. Jana Kowalewskiego dotarły do milionów osób na całym świecie.
Działania Muzeum to także ambitne i nowoczesne realizacje: wysoko wyspecjalizowana pracownia konserwatorska uruchomiona w 2018 r., ciesząca się powodzeniem Strefa Nowych Technologii pozwalająca na dotarcie z przekazem historycznym zwłaszcza do młodych odbiorców, Kino Muzeum czy aktywnie działająca szkółka teatralna dla dzieci i młodzieży. Muzeum realizuje świadomą politykę społecznej odpowiedzialności w ramach m.in. licznych działań proekologicznych, dbając o zachowanie bioróżnorodności na terenie przylegającym do Muzeum, chroniąc gatunki ptaków czy też tworząc audycje opowiadające o spotkaniu kultury z naturą, co doskonale widoczne jest na półwyspie Westerplatte.
Pomimo trwającej pandemii koronawirusa, Muzeum skutecznie i konsekwentnie realizuje działania w nowych realiach, modyfikując dotychczasową strategię komunikacyjną. Każdego dnia w mediach społecznościowych oraz na stronie internetowej Muzeum umieszczane są materiały dotyczące II wojny światowej, w postaci zarówno ciekawych informacji, wystaw prezentowanych w rzeczywistości wirtualnej, relacji świadków historii, wirtualnych spacerów, jak i innych interesujących materiałów naukowych, edukacyjnych oraz kulturalnych.
Instytucja wykorzystuje szereg możliwości płynących z nowych technologii, efektywnie docierając do szerokiego grona odbiorców. Wśród realizacji można wymienić m.in. platformę WBMF.online wraz z projektem „Cyfrowe Westerplatte”, który jako pierwszy na świecie wykorzystuje jednocześnie technologie VR i AR do odtworzonych cyfrowo historycznych scen i miejsc. Ponadto w serwisie Sketchfab Muzeum udostępnia swoje zdigitalizowane zbiory, promując tym samym szeroko dziedzictwo historyczne. W 2020 r. w ciągu 3 tygodni materiały te obejrzało kilkanaście tysięcy internautów, umieszczając je w pierwszej dziesiątce najlepszych projektów na świecie w obszarze dziedzictwa kulturowego i historycznego. W ramach stworzonego Portalu Historii Mówionej Muzeum II Wojny Światowej udostępnione zostały bezpłatnie 73 relacje świadków historii, uzupełnione dodatkowo o transkrypcje w języku polskim lub angielskim, kopie dokumentów i zdjęć archiwalnych. Profile społecznościowe Muzeum zajmują czołowe miejsca w zestawieniu popularności wśród kont muzealnych z Polski i ze świata, a wyłącznie w 2020 r. akcja #M2WSwirtualnie osiągnęła zawrotną liczbę ponad 35 mln wyświetleń.
Ponadto od ponad roku Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku realizuje akcję #M2WSbezpiecznie. Składają się na nią liczne działania i inicjatywy skierowane zarówno do lokalnej społeczności, jak i pokazujące solidarność instytucji w walce z pandemią koronawirusa. W kwietniu 2020 r. w ramach akcji „Maska i książka” placówka rozdystrybuowała mieszkańcom Gdańska 18 tysięcy zestawów składających się z maseczki ochronnej oraz książki wydanej przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. W ramach akcji „Hotel dla Medyka” Muzeum przekazało na potrzeby kadry medycznej do bezpłatnego używania pokoje noclegowe znajdujące się w części hotelowej instytucji. W ramach stworzonego spotu #SzczepimySie Muzeum włączyło się także aktywnie w akcję zachęcającą do szczepienia przeciwko COVID-19. Od 21 października 2020 r. do odwołania parking podziemny instytucji został przekazany na rzecz Centrum testowego COVID-19 drive thru UCK. Wychodząc naprzeciw trudnej sytuacji, Muzeum udostępnia swoje wystawy nie tylko wewnątrz budynku, ale także na otwartej przestrzeni, jak chociażby cieszące się popularnością ekspozycje „Polacy w Wolnym Mieście Gdańsku” oraz „The Airmen”. Wszystkie te inicjatywy pokazują solidarność Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku w walce z pandemią koronawirusa, jak i stanowią realne działania w myśl realizacji polityki społecznej odpowiedzialności.
- STRONA WWW MIIWŚ
- YOUTUBE
- SKETCHFAB
- Portal Historii Mówionej MIIWŚ
- Platforma WBMF.ONLINE