Walki o Elektrownię Powiśle i rola energetyków w Powstaniu Warszawskim jest jedną z tych historii powstańczej Warszawy, które pomimo swojej wagi nie są jeszcze dobrze znane szerokiej publiczności. Tę sytuację może zmienić album „Obrońcy Stolicy. Energetycy w Powstaniu Warszawskim” wydany przy współpracy Wydawnictwa Biały Kruk z PGE Polską Grupą Energetyczną.
4 sierpnia br. w warszawskim Centrum Prasowym PAP odbyło się spotkanie autorskie poświęcone tej publikacji z udziałem Wojciecha Dąbrowskiego, prezesa zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej, Tadeusza Płużańskiego, publicysty historycznego oraz Michała Tomasza Wójciuka, historyka i autora książki.
– Album „Obrońcy Stolicy. Energetycy w Powstaniu Warszawskim” z pewnością przyczyni się do większej znajomości losów historii Energetyków walczących w powstańczej Warszawie, za co dziękuję autorowi panu Michałowi Tomaszowi Wójciukowi oraz wydawnictwu „Biały Kruk” – mówi Wojciech Dąbrowski, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej, która została partnerem albumu. – Jako największa firma energetyczna w Polsce czujemy przede wszystkim obowiązek, żeby oddać hołd Energetykom walczącym w Powstaniu. Nie ośmielamy nazywać się spadkobiercami, bo przyszło nam żyć w dużo łatwiejszych czasach, nie wymagających podejmowania takich decyzji jak wtedy. Czujemy jednak dumę z przedstawicieli naszego zawodu i chcemy pielęgnować pamięć walk o Elektrownię.
– Żeby lepiej zrozumieć powstańczą epopeję Elektrowni, jej znaczenie i walkę, konieczne jest spojrzenie na ocalały do naszych czasów materiał filmowy zrealizowany 78 lat temu przez powstańczych reportażystów wojennych oraz na zbiory wykonanych wówczas fotografii dokumentujące chwile, które zatarły wspomnienia. W źródłach tych ocalony został obraz codzienności, walki, ale też marzeń i nadziei. Elektrownia, oprócz tego, że była najważniejszym zakładem produkcyjnym w gospodarczej infrastrukturze Powstania Warszawskiego, to unaocznia kilka prawd o Powstaniu: heroizm, determinacja, odwaga i poświęcenie polskich robotników i żołnierzy, ale też podziwu godna pomysłowość i umiejętność improwizowania, co świadczyło o wielkich kompetencjach pracowników i obrońców zakładu – dodaje Michał Tomasz Wójciuk, autor albumu „Obrońcy Stolicy. Energetycy w Powstaniu Warszawskim”.
– W pierwszych dniach sierpnia 1944 r. w stolicy panował entuzjazm, wszędzie łopotały biało-czerwone flagi. Były też sukcesy – jeden z nich to zdobycie elektrowni i utrzymanie tej reduty Powiśla przez powstańców przez ponad miesiąc – mówi Tadeusz Płużański, publicysta historyczny. – Po 1945 r. komuniści zabijali powstańców, ale także pamięć o Powstaniu. Ta walka o pamięć trwa. Jej ważną częścią jest wydana pod patronatem PGE publikacja.
Książka Michała Tomasza Wójciuka pt. „Obrońcy Stolicy. Energetycy w Powstaniu Warszawskim” jest publikacją wyjątkową. Formalnie jest to bowiem bogato ilustrowany album zawierający reprodukcje zdjęć i kadrów filmowych archiwalnych i współczesnych. Jest to pierwszy taki album poświęcony tylko i wyłącznie działalności Elektrowni Miejskiej w Powstaniu Warszawskim. Oprócz fotografii książka zawiera również bogatą warstwę tekstową stanowiącą syntetyczne popularno-naukowe opracowanie powstańczych dziejów Elektrowni Powiśle, które oparte zostało na wspomnieniach i relacjach żołnierzy broniących zakładu w sierpniu 1944 r. oraz jego pracowników. Album można nabyć w dobrych księgarniach w całej Polsce.
