14 maja w Gdańsku odsłonięta została tablica upamiętniająca księdza Franciszka Rogaczewskiego – męczennika II wojny światowej. Uroczystości miały miejsce przy parafii pw. Chrystusa Króla w Gdańsku. Inicjatorami upamiętnienia było Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oraz parafia pw. Chrystusa Króla w Gdańsku.
W uroczystościach udział wzięli: p.o. dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr hab. Grzegorz Berendt, ks. proboszcz parafii pw. Chrystusa Króla dr Bartłomiej Stark oraz prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki.
Wydarzenie otworzył prof. Grzegorz Berendt, p.o. dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
– Czuje się zaszczycony, że Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku mogło przyczynić się do przygotowania tablicy przypominającej, lokującej w przestrzeni tej części miasta pamięć o osobie księdza Franciszka Rogaczewskiego. […] Księży uważano za osoby tak niebezpieczne dla niemieckich narodowo-socjalistycznych interesów, iż zaliczono ich do polskiej elity, którą należało eksterminować; nie tylko usunąć z przestrzeni poprzez deportacje czy skazanie na areszt, ale stwierdzono, że przestaną być niebezpieczni jedynie w wyniku pozbawienia ich życia. Ksiądz Franciszek Rogaczewski jest symbolem mocnego wyrazistego trwania w Wolnym Mieście Gdańsku. Jesteśmy winni księdzu Rogaczewskiemu, księdzu Góreckiemu, księdzu Komorowskiemu i co najmniej sześciuset innym działaczom polskiego życia narodowego, których uśmiercono od 1 września 1939 roku do końca okupacji niemieckiej to, aby o nich pamiętać, przypominać, aby stanowili oni część gdańskiego krajobrazu i część naszej świadomości! – podkreślił.
Następnie głos zabrał dr Karol Nawrocki, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, który przypomniał, iż ksiądz Franciszek Rogaczewski za swoje przywiązanie do polskości zapłacił najwyższą cenę:
– Nie możemy zapomnieć o księdzu Franciszku Rogaczewskim, który za swoje przywiązanie do polskości, Pro Christo et Patria, jak wspominał, zapłacił najwyższą cenę. Z budynku naszego kościoła wyprowadzono go rano, 1 września 1939 roku. Poprzez Victoriaschule trafił do niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof. Nigdy nie zwątpił, był pełen miłosierdzia nawet do swoich oprawców. Był gotowy do cierpienia, za wiarę i za ojczyznę.
O pierwszym proboszczu parafii pw. Chrystusa Króla mówił także ks. dr Bartłomiej Stark:
– To poświęcenie jest okazją do tego, by podziękować za to, co uczynił błogosławiony ksiądz Franciszek Rogaczewski. Tą tablicą możemy uczcić patrona naszej parafii, bo nie trzeba nikogo przekonywać o ważności tego miejsca dla Wolnego Miasta Gdańska.
Uroczystości zwieńczyło poświęcenie tablicy upamiętniającej księdza Franciszka Rogaczewskiego oraz złożenie kwiatów pod pomnikiem.
Ksiądz Franciszek Rogaczewski (1892–1940) był jedną z najbardziej zasłużonych postaci dla Polaków z Wolnego Miasta Gdańska. Dzięki jego staraniom wybudowano kościół Chrystusa Króla, będący ważnym ośrodkiem życia polskiej społeczności. Ksiądz Rogaczewski został aresztowany przez Niemców 1 września 1939 r. Duchownego osadzono w Victoriaschule – szkole dla dziewcząt – miejscu kaźni Polaków. Następnie uwięziono go w nazistowskim obozie koncentracyjnym Stutthof i rozstrzelano na początku 1940 r.
fot. A. Sipajło, źródło MIIWŚ
