„Auschwitz nie spadło z nieba” – słowa redaktora Mariana Turskiego, więźnia KL Auschwitz, stały się motywem przewodnim 80. rocznicy Marszu Śmierci. W najbliższy weekend w Muzeum w Wodzisławiu rozpoczynają się obchody upamiętniające to wydarzenie.
Marsz Śmierci był marszem ewakuacyjnym obozu KL Auschwitz-Birkenau. 17 stycznia 1945 r. zarządzono ewakuację 56 tysięcy więźniów, którzy mieli przejść 63-kilometrową trasę do Wodzisławia Śląskiego. Wielu wycieńczonych głodem, mrozem, brutalnością hitlerowców nie doszło do celu. Mówi się, że na trasie zginęło 15 tysięcy więźniów.
Marsz odbywał się w warunkach surowej zimy, przy temperaturach wynoszących od -10 do nawet -26 stopni Celsjusza. Na drogach zalegał śnieg. Po dotarciu na stację kolejową w Wodzisławiu Śląskim więźniowie czekali na zmrożonej łące w pobliżu torów towarowych i parowozowni na załadunek.
Na stacji kolejowej w Wodzisławiu ludzi ładowano do wagonów węglowych, a następnie wywożono w głąb Rzeszy do znajdujących się tam obozów koncentracyjnych m.in. Mauthausen-Gusen.
- Trudno w języku ludzkim znaleźć słowa, które wobec wielkiej machiny tępej zbrodni nie byłyby tylko banałem. Na temat zorganizowanej i zrealizowanej przez niemiecki system państwowy zbrodni Auschwitz powiedziano bardzo wiele. Jak pokazują całkiem niedawne wydarzenia z wielu miejsc na świecie, nadal powiedziano jednak zbyt mało, abyśmy jako ludzkość mogli z tego wyciągnąć dobre nauki – mówi Sławomir Kulpa, dyrektor Muzeum w Wodzisławiu Śląskim.
Wodzisław Śląski nie zapomina o tych trudnych kartach historii. Już po raz czternasty z Oświęcimia, trasą jaką przebyli więźniowie, wyruszył Marsz Pamięci im. Jana Stolarza. Pierwszym punktem było złożenie kwiatów pod ścianą straceń w na terenie obozu KL Auschwitz w czwartek 16 stycznia. Następnie uczestnicy ruszyli przez m.in. Brzeszcze, Miedźnę, Pszczynę, Studzionkę, Pawłowice, Jastrzębie-Zdrój, Mszanę. W niedzielę uczestnicy Marszu Pamięci dotrą do Wodzisławia Śląskiego.
Refleksyjna sobota
Uroczystości rocznicowe rozpoczną się w Muzeum w Wodzisławiu Śląskim w sobotnie popołudnie. O 16.30 rozpoczyna się spacer historyczny szlakiem miejsc upamiętniających wydarzenia marszu śmierci. Oprowadzać uczestników po okolicach m.in. dworca kolejowego będzie historyk Piotr Hojka.
Następnie w Pałacu Dietrichsteinów odbędzie się wykład dr. Mirosława Węcki z Uniwersytetu Śląskiego. Opowie on o ewakuacji prowincji Górnośląskiej w styczniu 1945 r. przez władze niemieckie, zamierzeniach władz nazistowskich i realizacji tych planów. Naukowiec przedstawi aktualny stan badań tego obszaru wiedzy historycznej.
Przechodzący przez Wodzisław więźniowie często spotykali się ze współczuciem, a nawet próbą pomocy ze strony mieszkańców. Temu aspektowi zostanie poświęcony kolejny punkt programu. Będzie to obrazek historyczny w wykonaniu GRH „Powstaniec Śląski” opowiadający o bohaterskiej postawie młodego chłopaka Stanisława Blokesza, który uratował jednego z więźniów
Artystycznym i refleksyjnym podsumowaniem wieczoru będzie koncert Kuby Blokesza pt. „Kaczmarski. 20 lat ciszy” z piosenkami wybitnego polskiego barda Jacka Kaczmarskiego w aranżacjach Kuby Blokesza. Artysta jest Ślązakiem aktualnie mieszkającym w Warszawie. Śpiewa piosenki napisane przez siebie, tłumaczenia i piosenki innych autorów. Nieodmiennie towarzyszy mu gitara. W ubiegłym roku zdobył główną nagrodę w konkursie kompozytorskim „Napisz piosenkę z Jackiem Kaczmarskim”, organizowanym przez Fundację Grand Press i Stowarzyszenie Autorów ZAiKS. Jego kompozycja do wiersza „Diagnoza” została wybrana spośród 364 zgłoszeń i następnie wykonana podczas telewizyjnej gali Medalu Wolności Słowa przez Adama Nowaka (Raz Dwa Trzy).
Oficjalna niedziela
W niedzielę do Wodzisławia Śląskiego dotrą uczestnicy XIV Marszu Pamięci im. Jana Stolarza. Będzie można dołączyć także na ostatnim etapie marszu.
- ok. 11.00 – cmentarz przy ul. Jodłowej na Wilchwach
- ok. 12.15 – mogiła ofiar marszu śmierci na Piaskowe Górze (ul. Ofiar Oświęcimskich)
- ok. 13.15 – tablica pamiątkowa na dworcu kolejowym (ul. Rybnicka 2A)
- ok. 13.45 – tablica pamiątkowa przy ul. Michalskiego
Uczestnicy Marszu Pamięci dotrą do Pałacu Dietrichsteinów ok. 14.00. Tam odbędą się oficjalne przemówienia. Następnie krótką prelekcję o marszu śmierci wygłosi Piotr Hojka z wodzisławskiego muzeum. Na 17.30 w kościele Wniebowzięcia NMP na rynku odbędzie się msza św. w intencji ofiar marszu śmierci i II wojny światowej.
Udział we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatny. Zapraszamy.
