Dr Tadeusz Skoczek, Dyrektor Muzeum Niepodległości w Warszawie serdecznie zaprasza do głównej siedziby Muzeum – Pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów w środę 22 października 2025 roku o godzinie 17.00 na październikowy Salon Przebendowskich, podczas którego dr Marian Cichosz przedstawi wykład „ Maczków – „polska strefa okupacyjna” w Niemczech”.
Spotkanie prowadzi Michał Rybak.
Maczków (faktycznie: Haren) – nazwa miejscowości w północno-zachodnich Niemczech, w okręgu Emsland, w pobliżu granicy z Holandią (obecnie Niderlandy), nadana w dniu 23 czerwca 1945 roku przez samych Polaków przebywających w tym czasie w Niemczech (byłych robotników przymusowych i jeńców wojennych oraz gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego) za wiedzą dowództwa 2 Korpusu Kanadyjskiego (w skład, którego wchodziła 1 Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka) od nazwiska dowódcy I Dywizji Pancernej, która uczestniczyła w wyzwoleniu tych terenów. Początkowo przyjęto nazwę Lwów, lecz na skutek interwencji Sowietów zmieniono nazwę na Maczków.
W dniach 20 i 21 maja 1945 roku na rozkaz dowództwa 2 Korpusu Kanadyjskiego (wchodzącego w skład I Armii Kanadyjskiej) wysiedlono w trybie natychmiastowym rodzimych mieszkańców Haren (ok. 3 500 osób) a na ich miejsce ulokowano w I etapie ponad 4000 Polaków (tzw. DPisów).
Polacy przebywali w tym czasie także w innych miejscowościach regionu Emsland (łącznie 5 powiatów o pow. niemal 6500 km2), a nadzór i opiekę nad nimi sprawowali żołnierze I Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Wśród nich była grupa ponad 1700 kobiet – uczestniczek Powstania Warszawskiego, wyzwolonych z obozu w Oberlangen. Strefa ta określana była przez wielu historyków mianem „polskiej strefy okupacyjnej”.
W Maczkowie funkcjonowały polskie urzędy z polskim burmistrzem na czele. Kwitło życie kulturalne i oświatowe. Zawierano śluby, rodziły się dzieci, chowano zmarłych. Stan taki utrzymał się do jesieni 1947 roku a w 1948 roku ostatni Polacy opuścili ten region udając się do różnych krajów na całym świecie oraz do komunistycznej Polski. Do miasteczka powrócili Niemcy, przywracając dotychczasową nazwę Haren.
Marian Cichosz
Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (1977). Doktor nauk ekonomicznych. Ukończył następujące aplikacje: prokuratorską, radcy prawnego, adwokacką, kontrolerską NIK. Po ukończeniu studiów prawniczych i odbyciu aplikacji prokuratorskiej wykonywał zawód prokuratora. Z prokuratury odszedł na własną prośbę w roku 1994 (wówczas jako prokurator Prokuratury Wojewódzkiej – obecnie Apelacyjnej) w Lublinie w związku z powołaniem na stanowisko wojewody chełmskiego.
W latach 1994 – 1997 – Wojewoda Chełmski
W latach 1997 – 2000 – Senator RP
W latach 2007 – 2009 – Wiceminister Sprawiedliwości
W latach 2011- 2014 – Wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli
W latach 2014 – 2016 Konsul Generalny RP w Hamburgu
W latach 2017 – 2019 wykładowca UMCS w Lublinie.
Aktywnie wspierał powstanie Centrum Dokumentacji Historycznej w Haren (północno-zachodnie Niemcy), które gromadzi dokumenty i inne pamiątki historyczne oraz opracowania z okresu pobytu Polaków w Maczkowie.
Autor pięciu tomików poezji oraz powieści „Krawędzie życia”.
