„Pełno ich nigdzie…” – warszawska odsłona plenerowej wystawy Muzeum POLIN

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN zaprasza na stołeczną odsłonę pokazów plenerowej wystawy „Pełno ich nigdzie. Przywracanie pamięci o polskich Żydach w przestrzeni miejskiej”. Ekspozycję od 2 do 25 sierpnia będzie można zobaczyć w Warszawie na Bulwarze im. Jana Karskiego. Wystawa jest zorganizowana przy wsparciu Zarządu Zieleni m.st. Warszawy. W programie wokół ekspozycji m. in. wycieczka rowerowa z Piotrem Hummelem szlakiem żydowskich murali w mieście.

Wystawa plenerowa „Pełno ich nigdzie. Przywracanie pamięci o polskich Żydach w przestrzeni miejskiej” za pomocą ponad 30 murali z różnych miejsc Polski opowiada o wybranych wątkach historii polskich Żydów. Murale o tematyce żydowskiej są próbą wypełnienia pustego miejsca po nieobecnych w polskim krajobrazie Żydach – przypomnienia o ich wielowiekowej obecności, a zarazem nowoczesną formą ekspresji artystycznej w przestrzeni publicznej.

Wystawa przybliża polsko-żydowską historię, a zarazem współczesne sposoby przywracania pamięci o niej przez miejskich aktywistów, artystów i lokalne stowarzyszenia. Mówi zatem odbiorcy coś ciekawego zarówno o historii Polski, jak i Polsce współczesnej, czyniąc to atrakcyjny wizualnie sposób i jest narzędziem edukacji o historii Polski i Żydów. „Pełno ich nigdzie…” wpisuje się ponadto w kontekst refleksji nad nowymi formami upamiętnień w przestrzeni miejskiej, a także ma zachęcać do samodzielnego podejmowania działań służących upamiętnieniu historii Żydów.

Warszawska odsłona ekspozycji to prezentacja murali między innymi z Muranowa – osiedla symbolizującego wielopoziomową historię Warszawy (np. mural „Kobiety Muranowa” i „Esperanto” Adama Walasa i Anny Koźbiel, mural przy al. „Solidarności” 78 autorstwa grupy artystycznej Takie Pany z postaciami i budynkami dawnej dzielnicy żydowskiej).

W każdej chwili bez wychodzenia z domu można wziąć udział w wirtualnym spacerze po wybranych muralach prezentowanych na wystawie – nie tylko tych w stolicy. Można się z niego dowiedzieć, dlaczego symbolem powstania w getcie warszawskim są dzisiaj żonkile, co kryje się za słowami w jidysz na jednej z lubelskich kamienic oraz jaka żydowska rodzina mieszkała w domu na krakowskim Kazimierzu przez aż 400 lat.

W kontekście Warszawy w filmie i na wystawie odnaleźć można m.in. mural znajdujący się przy ul. Karmelickiej z wizerunkiem Marka Edelmana, ostatniego dowódcy ŻOB, jednego z ocalałych z getta warszawskiego. Wideooprowadzanie po miejscach z historią jak malowaną do obejrzenia na kanałach Muzeum POLIN na Facebooku i YouTubie.

Ekspozycji „Pełno ich nigdzie…” towarzyszy program edukacyjny odnoszący się do lokalnego dziedzictwa Żydów. Historię osób, wydarzeń i miejsc, upamiętnionych na warszawskich muralach nawiązujących do żydowskiej przeszłości miasta będzie można poznać podczas wycieczki rowerowej z przewodnikiem warszawskim i doktorantem historii na Uniwersytecie Warszawskim Piotrem Hummelem. Cykliści i pasjonaci dziejów stolicy wyruszą w niedzielę, 8 sierpnia, o godz. 11:00 i przekonają się, kto śpiewa w bramie w alei „Solidarności”, dlaczego Marek Edelman musiał zmienić adres i co robi słoń na budynku Gminy Żydowskiej przy ulicy Twardej. Start przy Dworcu Gdańskim. Dalsza trasa o rekreacyjnym charakterze, wiodąca głównie ścieżkami rowerowymi, będzie miała przystanki przy ul. Karmelickiej, ul. Andersa, ul. Zamenhofa, ul. Nowolipie, przy al. „Solidarności”, kolejno przy al. Jana Pawła II, ul. Twardej wraz metą przy ul. Próżnej.

Na spacer „Muralów” śladami muranowskich murali nierozerwalnie związanych z historią polskich Żydów zaprosi również Beata Chomątowska (21 sierpnia, godz. 11:00). Podczas spotkania zaprezentuje tematykę poszczególnych prac, kulisy powstawania oraz sylwetki ich twórców na tle historii malarstwa wielkoformatowego w Polsce. Prowadząca spacer zdradzi, dlaczego mural Marka Edelmana zmienił swoją lokalizację, który muranowski mural doczekał się hymnu oraz co wspólnego z esperanto mają mistrz Yoda i Clint Eastwood. Przyjrzymy się też muralom jako fenomenom ostatniej dekady – przyczynom ich popularności, kontrowersjom i dylematom, jakie prowokują.

W najbliższych miesiącach, oprócz Warszawy, wystawę „Pełno ich nigdzie. Przywracanie pamięci o polskich Żydach w przestrzeni miejskiej” będzie można zobaczyć kolejno w Krakowie na placu przed Synagogą Starą, w Łodzi przed CH Manufaktura i w Rzeszowie.

Pełna trasa wystawy w 2021 roku oraz więcej informacji na polin.pl.

Wystawa „Pełno ich nigdzie” powstała w 2017 roku we współpracy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie i Norweskim Centrum Studiów nad Holocaustem i Mniejszościami w Oslo. Projekt jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przez budżet krajowy.