Z okazji przypadającej w 2020 roku 500. rocznicy śmierci Rafaela Galeria Narodowa w Londynie prezentuje jedną z pierwszych w historii wystaw, które mają na celu zbadanie pełnej kariery tego giganta włoskiego renesansu. Otwarcie wystawy opóźniło się z powodu ograniczeń covidowych.
Malarz, rysownik, architekt, projektant i archeolog, który uchwycił w swojej sztuce to, co ludzkie i boskie: miłość, przyjaźń, naukę i moc. Życie Rafaela było krótkie, jego praca płodna, a jego dziedzictwo – nieśmiertelne.
W ciągu swojej krótkiej, trwającej zaledwie dwie dekady kariery, Raffaello Santi (1483–1520) ukształtował bieg kultury zachodniej jak niewielu żyjących wcześniej lub później artystów. Ta wystawa pokazuje nie tylko jego słynne obrazy i rysunki, ale także niezbyt znane prace z dziedziny architektury, archeologii, poezji, rzeźby, gobelinu, grafiki i sztuki użytkowej. Celem autorów wystawy było ukazanie różnorodności działalności artysty.
Wystawę otwiera sekcja poświęcona wczesnym pracom artysty, powstałym w regionie Marche we wschodnich Włoszech i miejscu jego urodzenia, Urbino. Należą do nich np. rysunki do jego ołtarza Świętego Mikołaja z Tolentino. Następnie wędrujemy do Florencji, gdzie Rafael tworzył kolejne dzieła, m.in. Madonnę Ansidei, a stamtąd do Rzymu, gdzie szybko uzyskał patronat sieneńskiego bankiera Agostino Chigi (1466–1520). Chigi stał się jego najważniejszym klientem, zamawiając freski do swojej podmiejskiej willi zwanej obecnie Farnesina, a także projekty kaplic w dwóch rzymskich kościołach: Santa Maria della Pace i Santa Maria del Popolo.
Następnie pomieszczenie poświęcone jest freskom Rafaela tworzonym do prywatnych apartamentów Juliusza II, czyli Stanze. Znalazły się tu monumentalne, wielopostaciowe kompozycje przedstawiające tematy biblijne i sceny z historii Kościoła.
Rzymskie lata Rafaela sprawiły, że szeroko wykorzystywał on swoje talenty. Artysta i biograf Giorgio Vasari (1511–1574) opisał go jako „artystę uniwersalnego” w uznaniu mistrzostwa, które rozwinął w wielu obszarach. Ta część ekspozycji pokazuje jego pracę w takich dziedzinach, jak grafika, sztuka dekoracyjna i projektowanie gobelinów, architektura i archeologia. Jednak to malarstwo pozostało w centrum jego twórczości, o czym świadczą np. prezentowane na wystawie wariacje na temat Świętej Rodziny.
Wystawa pokazuje również pracę Rafaela jako architekta w Rzymie, w tym jego najbardziej prestiżową nominację na architekta nowej bazyliki św. Piotra. Jego projekty prywatnych kamienic, czyli palazzi, reprezentuje model fasady Palazzo Branconio dell’Aquila.
Sala końcowa poświęcona jest ostatnim latom Rafaela. Był wówczas na ogół zbyt zajęty, by podejmować się wykonywania portretów, chyba że istniał silny imperatyw polityczny, jak w przypadku „Portretu Wawrzyńca Medyceusza”.
Wystawa sponsorowana jest przez Credit Suisse.
