Ludzie odchodzili, zmieniali się właściciele kamienic, nad miastem przetaczały się wojenne zawieruchy, mniejsze i większe pożary, a Rynek w Wodzisławiu trwał. To jedyna stała w tej całej opowieści, bo przechadzając się dzisiejszym Rynkiem łatwo zauważyć, że tego, co było tu przed ponad 130 laty, już nie ma. Z historycznej substancji miasta zostało niewiele, głównie ze względu na bombardowania, które Wodzisław przeżył w lutym i marcu 1945 roku.
By odtworzyć wizerunek wodzisławskiego Rynku z przełomu XIX i XX wieku Sławomir Kulpa – archeolog i dyrektor Muzeum w Wodzisławiu Śląskim – poświęcił kilka lat pracy naukowej. W odkrywaniu historycznych meandrów miasta pomagał mu badacz historii Roman Cop.
– Ustalanie lokalizacji poszczególnych domostw, praw własności, wartości kamienic i losów ich mieszkańców to moja wieloletnia praca w polskich i zagranicznych archiwach. Badałem księgi własnościowe, gruntowe, metryki żyjących tu niegdyś mieszkańców i w ten sposób starałem się nakreślić obraz żyjących tu niegdyś mieszkańców – mówi Sławomir Kulpa odpowiedzialny za realizację zadania.
Diorama wodzisławskiego Rynku to pierwsza taka realizacja w Polsce. Zadanie jest niezwykle trudne, bo liczy się dokładność i uchwycenie klimatu tamtego czasu. Wystawa przedstawia główny plac miasta z około 1900 roku. Wówczas to Wodzisław przeżywał rozkwit, powstawały kolejne sklepy i zakłady, budynki odnawiano i upiększano, a park przy Pałacu Dietrichsteinów został udostępniony dla zwiedzających.
Po wykonaniu szeregu kwerend archiwalnych, doświadczony inżynier, architekt Jerzy Pocisk Dobrowolski, pracujący na co dzień na Politechnice w Gliwicach, przystąpił do wykonania brył poszczególnych kamienic. Rysunki techniczne wykonano na podstawie starych zdjęć, pocztówek i map. Kolejnym zadaniem było pomalowanie i uszczegółowienie budynków, pokrycie ich patyną czasu. Tego żmudnego zadania podjęła się Elżbieta Zarzecka – modelarka pracująca na co dzień w wodzisławskim Muzeum. To dzięki jej niezwykłemu talentowi i setkom poświęconych godzin pracy kamienice i domy nabrały realiów ówczesnej rzeczywistości.
– Elżbieta Zarzecka stworzyła świat realizmu. Widać w nim budynki, które żyją i są nadwątlone zębem czasu. To odchodzące powłoki farby i tynków z kamienic i domów sprawiają, że obraz staje się rzeczywisty i przekonywujący. Odtworzone przez modelarkę witryny sklepów odpowiadają branżom prowadzonej tu dawniej działalności gospodarczej. Artystka zadbała także o zagospodarowanie przestrzeni wokół kamienic przyrynkowych. Jest więc bruk, chodniki, trawniki i drzewka – podkreśla Sławomir Kulpa, dyrektor Muzeum.
Aby ożywić dioramę wodzisławskiego Rynku potrzebni byli ludzie. Dzięki mozolnej pracy zespołu w składzie: Kinga Kłosińska, Ilona Gatnarczyk i Jolanta Biczkowska, udało się pozyskać i pokolorować figurki ludzi i zwierząt. Nad tłami prezentującymi krajobraz wodzisławski z końca XIX wieku pracował artysta – plastyk Marcin Uliarczyk.
O warstwę muzyczną zadbał Szymon Kamczyk, z zawodu dziennikarz, a z wykształcenia pianista i absolwent Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. W. Kilara w Wodzisławiu Śląskim. Muzyk napisał na wystawę kilka utworów, wśród nich m.in.: „Walz Loslau”, „Gwar Miasta”, „Ludzie Wodzisławia”, „Poranek burmistrza”, „Pożoga i żałoba” i „Wiara”. Skomplikowanymi instalacjami podświetleń, domów i latarń zajęli się inżynierowie Jacek Mamos i Jerzy Pocisk – Dobrowolski. Głosów narratorskich do wystawy użyczyli Monika Sokołowska i Roberta Krzyżaniak, redaktorzy Radia 90.
W całym przedsięwzięciu chodzi o to, by zbudować przekonywujący i wierny obraz miasta zgodny z faktami historycznymi, w którym głównymi bohaterami będą żyjący w tych czasach ludzie.
Wystawa stała pt. „Świat, którego już nie ma. Wodzisławski Rynek z przełomu XIX i XX wieku” dostępna jest dla zwiedzających w następujących godzinach otwarcia:
wtorek-czwartek: 8.00 – 14.00
piątek: 14.00-20.00
sobota: 9.00-15.00
niedziela: 12.00-18.00
Wstęp wolny.
Zapisy dla grup wraz z oprowadzeniem z przewodnikiem pod numerem telefonu: 32 455-25-74
