Powstawał kilka miesięcy i upamiętnia człowieka, który zrobił wiele dla Gdyni. Chodzi o mural prezentujący postać inżyniera Tadeusza Wendy, budowniczego gdyńskiego portu. W czwartek, 23 września, odbyło się jego oficjalne odsłonięcie. Dzieło powstało na fasadzie budynku przy ul. Władysława IV 11 i tam można je podziwiać.
Rok 2021 w Gdyni ustanowiono Rokiem Tadeusza Wendy. Z tej okazji w mieście odbywa się szereg wydarzeń przybliżających postać budowniczego gdyńskiego portu. W czwartek, 23 września o godz. 10.00 na fasadzie budynku przy ul. Władysława IV 11 odsłonięto mural poświęcony inżynierowi Tadeuszowi Wendzie.
W uroczystości wzięli udział m.in.: Katarzyna Gruszecka-Spychała – wiceprezydent Gdyni ds. gospodarki, Joanna Zielińska – przewodnicząca Rady Miasta Gdyni, Jacek Sadaj – prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia, Kazimierz Koralewski – wiceprezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia, Hanna Wenda-Uszyńska – wnuczka Tadeusza Wendy, Sławomir Kalicki – lider Forum Gospodarki Morskiej, Karin Moder – dyrektorka Muzeum Miasta Gdyni oraz mieszkańcy miasta.
– Inżynier Tadeusz Wenda to postać ciągle nieopowiedziana, wcale nie tak szeroko znana, szczególnie młodemu pokoleniu. To również fantastyczny życiorys, który nadaje się na hollywoodzki film i wielka osobowość, która sprawiła, że miasto, w którym tak dobrze się czujemy, powstało. Dlatego zaprezentowanie inżyniera w taki sposób w Roku Wendy jest bardzo trafionym pomysłem. Szczególnie, że wpisuje się to nie tylko w gdyńską, modernistyczną estetykę, ale także w estetykę, która jest bliska młodym ludziom i pozwoli poznać im tę postać – mówiła Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdyni ds. gospodarki.
– Mural poświęcony Tadeuszowi Wendzie jest dla nas bardzo ważny. W ten sposób pokazujemy mieszkańcom, ale też tym, którzy do nas przyjeżdżają, postać wielkiego Polaka. Zawsze mówiliśmy, że budowa Gdyni i portu miała trzech ojców. Wszyscy pamiętają o Eugeniuszu Kwiatkowskim, niektórzy pamiętali również o Wendzie. Tymczasem cały 2021 rok został uchwałą Rady Miasta ustanowiony jako Rok Tadeusza Wendy i to jest takie zwieńczenie – dodała Joanna Zielińska, przewodnicząca Rady Miasta Gdyni.
Powierzchnia ściennego malowidła to około 210 metrów kwadratowych. Prace nad nim trwały kilka miesięcy. Koncepcję opracował artysta Krzysztof Iwański we współpracy z Muzeum Miasta Gdyni.
– Jestem ogromnie szczęśliwa, że wreszcie nadszedł ten dzień i możemy odsłonić mural, nad którym pracowaliśmy wspólnie z projektantem przez kilka miesięcy. Koncepcja wykuwała się długo. Wreszcie Krzysztof Iwański zaproponował nam projekt, co do którego byliśmy zgodni i to jest właśnie to. Idea trafiona w punkt. Myślę, że po odsłonięciu tego muralu nikt już nie będzie miał wątpliwości, jaka była rola Tadeusza Wendy w historii naszego miasta – mówi Karin Moder, dyrektorka muzeum.
Data odsłonięcia muralu nie jest przypadkowa. 23 września 1922 roku sejm uchwalił ustawę o budowie portu w Gdyni, mija zatem 99 lat od tego wydarzenia. W realizacji tego przedsięwzięcia partycypowały władze Portu Gdynia i organizatorzy Forum Gospodarki Morskiej.
Tadeusz Wenda nie tylko wskazał miejsce, w którym powstanie port, ale także zaprojektował i nadzorował jego budowę. Stworzył dzieło, które przyczyniło się do rozwoju gospodarczego kraju oraz rozwinięcia żeglugi i handlu zamorskiego. Od 1921 roku Wenda stał na czele zespołu ludzi budujących gdyński port.
Port był dumą i chlubą nie tylko rządzących, ale całego społeczeństwa II Rzeczypospolitej. Specyficzne okoliczności i warunki, jakie zaistniały w odrodzonym po I wojnie światowej państwie, spowodowały, że uwaga Polaków musiała się skupić na inwestycjach morskich. Budowa portu dawała szansę na pracę i samorealizację ogromnej grupie przedstawicieli inteligencji technicznej, specjalistów z różnych dziedzin, ale i zwykłych robotników. Miasto, które tu wyrosło, stało się symbolem nowoczesności, przedsiębiorczości i rozwoju II Rzeczypospolitej.
– Tadeusz Wenda nigdy nie zabiegał o oklaski, zajmował się pracą. To człowiek o nieprzeciętnej osobowości, odznaczający się wielkim patriotyzmem, wychowany w umiłowaniu do Polski. Ostatnie 17 lat swojego życia związał z ukochaną Gdynią. Jego ostatnim i największym dziełem był gdyński port. Minęło 99 lat, a ja mam wrażenie, że Tadeusz Wenda wrócił do Gdyni. Dzięki tym wszystkim wspaniałym projektom, które są organizowane, ten jakże skromny inżynier wychodzi z cienia. Rok 2021 pokazuje to najbardziej – mówiła podczas uroczystości odsłonięcia muralu Hanna Wenda-Uszyńska, wnuczka Tadeusza Wendy.
Muzeum Miasta Gdyni prowadzi badania, gromadzi historie mówione oraz obiekty związane z projektantem i głównym budowniczym gdyńskiego portu. Instytucja zaprasza wszystkich mieszkańców Gdyni – tych obecnych i dawnych – do współtworzenia strony www.TadeuszWenda.pl.
Najnowszą inicjatywą muzeum jest wystawa przygotowana wspólnie z Galerią Klif. „Dla Polski ten port zbudowałem” to ekspozycja, na której znalazły się fotografie pokazujące, jak powstawał port, a także pozwalające przyjrzeć się inżynierowi Tadeuszowi Wendzie przy pracy.
Ekspozycja będzie prezentowana w nowej sali wystawienniczej w Galerii Klif (al. Zwycięstwa 256) do grudnia br. Wstęp bezpłatny.
