Na Uniwersytecie w Burgos podpisano akt założycielski Katedry Praw Człowieka i Kultury Demokratycznej utworzonej przez Krajowy Instytut Auschwitz-Birkenau w Hiszpanii. To pierwsza katedra uniwersytecka na świecie współtworzona w ścisłej współpracy z Muzeum Auschwitz.
Umowę w tej sprawie podpisali w Burgos: rektor uniwersytetu dr Manuel Pérez Mateos; prorektor i dyrektor nowej katedry Delfín Ortega Sánchez; sekretarz katedry Eduardo de Ocampo; prezes Instytutu Krajowego Auschwitz-Birkenau w Hiszpanii i konsul honorowy Miejsca Pamięci w tym kraju Enrique de Villamor y Soraluce, a także dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr M. A. Cywiński oraz prezes Instytutu Auschwitz-Birkenau Maria Ossolińska, która kieruje Dyplomacją Pamięci w Muzeum Auschwitz.
Podczas wydarzenia obecni byli także Magdalena Grabianowska, radca-minister z ambasady RP w Hiszpanii oraz pierwszy sekretarz ambasady Ukrainy Ihor Ivachenko.
Utworzenie katedry uzyskało wsparcie Ministerstwa Uniwersytetów Hiszpanii. Jej misją jest szeroko pojęta edukacja i dialog w zakresie obrony praw człowieka, przeciwdziałania ludobójstwom oraz wszelkim formom nienawiści, antysemityzmu, rasizmu i nietolerancji, a także promocja wartości demokratycznych.
– Ostatnim etapem w drodze ku ludobójstwu jest proces dehumanizacji ofiar danej ideologii. Z tego względu tak ważna jest praca badawcza, a także nauczanie o fundamentalnych prawach człowieka. Pozwala to bowiem ujawnić i unaocznić granice, których naszym społecznościom nigdy przekraczać nie wolno – powiedział dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr M. A. Cywiński.
Uniwersytet Burgos postrzega ustanowienie katedry jako szansę na rozwój edukacji nie tylko w Hiszpanii. Ma to być bowiem pomost w dialogu pomiędzy Hiszpanią, krajami Europy oraz Ameryki Łacińskiej.
– Odgłosy wojny, pokój, który załamuje się w Europie oraz barbarzyństwo, które obserwujemy ponownie, jeszcze bardziej uzasadniają utworzenie tej katedry. Dla Uniwersytetu Burgos to ogromny zaszczyt. Naszą misją jest uświadamiać studentom, jak ogromną wagę we współczesnym świecie ma obrona szeroko pojętych praw człowieka i praw obywatelskich. Uniwersytet jest partnerem wielu innych placówek nie tylko w Europie, ale i w Ameryce Południowej. Z tego względu ta inicjatywa z pewnością znajdzie przełożenie na naszą współpracę międzynarodową – powiedział rektor uniwersytetu Manuel Pérez Mateos.
Krajowy Instytut Auschwitz-Birkenau w Hiszpanii prowadzi działania edukacyjne skierowane do uczniów hiszpańskich szkół ponadpodstawowych i uniwersytetów. W planach są również szkolenia dla nauczycieli, wsparcie dla projektów naukowo badawczych oraz organizacja wyjazdów do Miejsca Pamięci Auschwitz. Utworzenie katedr w Burgos jest szalenie ważnym etapem działań Instytutu w Hiszpanii.
– To początek ogromnej pracy, którą musimy podjąć w kontekście czasów, w których żyjemy. U bram Europy trwa w tej chwili wojna Rosji z Ukrainą. Często, kiedy mówimy o prawach człowieka i edukacji o wartościach, wydaje się, że nie jest to coś potrzebnego. Jednak teraz wiele osób zastanawia się, czy rzeczywiście robimy wszystko, co jest potrzebne. Katedra w Burgos będzie dla nas szczególnym narzędziem edukowania o naszych wartościach uniwersalnych w kontekście europejskim, bowiem ten dialog musi się rozpocząć od wewnątrz. Budowę europejskiego ducha musimy rozpocząć od samych siebie. Wtedy zmienimy świat na lepsze – powiedział Enrique de Villamor y Soraluce.
Jednym z realizowanych w Hiszpanii projektów jest prezentacja wystawy „Niemiecki Nazistowski Obóz Śmierci Konzentrationslager Auschwitz”. Ekspozycja przygotowana przez Muzeum i przetłumaczona na język hiszpański prezentuje wszystkie najistotniejsze zagadnienia historii obozu Auschwitz, ale też genezę ruchu nazistowskiego oraz specyficzne elementy systemu terroru niemieckiego wprowadzonego w okupowanej Polsce. Do tej pory wystawa odwiedziła Gernikę, Logroño, Oñę, Burgos oraz Gijon.
Podczas wizyty w Hiszpanii dyrektor Muzeum wziął także udział, razem z ambasador RP Anną Sroką, w otwarciu wystawy „Mamo. Nie chcę wojny” w Guernice. Ekspozycja prezentuje dziecięce rysunki obrazujące tragedię wojenną: polskich dzieci z okresu II wojny światowej oraz ukraińskich dzieci z trwającej wojny Rosji z Ukrainą.
Instytut Auschwitz-Birkenau podejmuje współpracę międzynarodową i oferuje, w ścisłej współpracy z Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau liczne projekty kulturalno-społeczno-edukacyjne. Celem Instytutu jest budowanie i ciągłe poszerzanie sieci osób zaangażowanych w działania dyplomacji pamięci w Muzeum Auschwitz i docieranie do tych, którzy w Miejscu Pamięci nigdy nie byli. Działania te Instytut podejmuje we współpracy z instytucjami zajmującymi się tematyką Holokaustu i Zagłady na świecie, instytucjami edukacyjnymi i kulturalnymi, stowarzyszeniami, z osobami zaangażowanymi w tę problematykę.
Wspólnie z Instytutem Auschwitz-Birkenau Muzeum buduje sieć honorowych ambasadorów i konsulów Miejsca Pamięci w różnych krajach. Powstawanie lokalnych Instytutów jest kolejnym krokiem, niezwykle ważnym dla tworzenia co raz to większej sieci współpracy.
