Za nieco ponad rok w podlaskich Sejnach zostanie otwarte Muzeum Kresów Rzeczypospolitej Obojga Narodów – placówka, która poprzez swoje ekspozycje będzie opowiadać o historycznych ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej i ich mieszkańcach.
Całkowity koszt projektu „Ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego poprzez remont zabytkowego obiektu oraz jego adaptację na potrzeby utworzenia Muzeum Kresów Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Sejnach” wynosi 20 mln zł. Dzięki decyzji Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, Parafia Rzymskokatolicka p.w. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Sejnach otrzymała dofinansowanie w ramach VIII priorytetu POIiŚ 2014-2020 (działanie 8.2 „Ochrona zabytków”) w wysokości 17 mln z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
W ramach projektu, który zgodnie z umową zostanie zakończony we wrześniu 2022 r., w zabytkowym klasztorze wykonane zostaną prace konserwacyjne, budowalne i renowacyjne. Zakupione zostanie także trwałe wyposażenie do prowadzenia działalności kulturalnej i edukacyjnej.
W muzeum powstaną cztery wystawy stałe:
- „Historia Kresów Wschodnich” opowiadająca o historycznych ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej i ich mieszkańcach,
- „Wielokulturowość Kresów Wschodnich”, ukazująca wzajemne relacje kulturowe oraz religijne między przedstawicielami różnych grup narodowych, etnicznych i wyznaniowych w regionie,
- „Ludzie Kresów Wschodnich”, prezentująca opowieść o znanych i nieznanych obywatelach Kresów i ich wpływie na dzisiejszy obraz kultury, literatury, nauki.
- „Mitologia Kresów Wschodnich”, ukazująca nie tylko mity, ale także ich recepcję w sztuce, literaturze, myśli politycznej oraz pamięci historycznej.
Projekt zakłada również przygotowanie interaktywnych scenariuszy lekcji muzealnych dla dzieci i dorosłych z elementami warsztatów, gry terenowej, rywalizacji i design thinking.
Klasztor Podominikański w Sejnach jest jedynym tego typu obiektem w Polsce północno-wschodniej. Wśród zgromadzonych tu muzealiów znajdują się m.in. korespondencja Zygmunta Starego do Iwana Wiśniowieckiego o nadaniu dóbr sejneńskich z XVI wieku, a także listy królów polskich: Jana III Sobieskiego, Augusta II, Augusta III i Stanisława Augusta Poniatowskiego do dominikanów sejneńskich opatrzone pieczęciami z kancelarii królewskich.
Renesansowy gmach dawnego Klasztoru Dominikańskiego od zachodniej strony przylega do Bazyliki Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny. Obecnie w obiekcie mieszczą się między innymi: Muzeum Diecezji Sejneńskiej, Muzeum Etnograficzne Ziemi Sejneńskiej, sale etnograficzne rodziny Kubraków, muzeum malarstwa sakralnego, a także wystawy lokalnych artystów i fotografów.