Zamek Królewski na Wawelu zaprasza na nowe wirtualne spacery po królewskiej rezydencji. Wybierzemy się w podróż na Bliski Wschód zwiedzając wystawę „Sztuka Wschodu. Namioty tureckie”. Zajrzymy do Skarbca Koronnego, poznając bezcenne zbiory. Udamy się również do jednego z najbardziej wyjątkowych miejsc na Zamku – rezerwatu archeologiczno-architektonicznego tworzonego m.in. przez Bazylikę św. Gereona.
Projekt wirtualnych spacerów jest kontynuacją działań Zamku Królewskiego na Wawelu realizowanych od początku 2020 roku, którym towarzyszy pragnienie dotarcia do szerokiej grupy odbiorców za pomocą nowoczesnych środków komunikacji. Prezentujemy nasze zbiory w atrakcyjny sposób, ale przede wszystkim chcemy budować silną więź ze zwiedzającym, budząc emocje i przybliżając sztukę przez doświadczenie – dziś w świecie wirtualnym, ale po ustaniu pandemii także w rzeczywistości – bezpośrednio na Zamku
mówi dr hab. Andrzej Betlej, prof. UJ, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu.
W PODRÓŻY NA WSCHÓD
Wawelskie zbiory sztuki wschodniej nie należą do historycznego wyposażenia królewskiej rezydencji, pokazują jednak, jak istotną rolę odegrały orientalia w kulturze dawnej Rzeczypospolitej. Sytuacja geopolityczna rozległego państwa polsko-litewskiego, graniczącego z terenami podbitymi przez wyznawców islamu, stwarzała liczne okazje do różnorodnych kontaktów ze Wschodem, zarówno pokojowych, jak i militarnych. Wpłynęły one w zasadniczy sposób na gust i upodobania artystyczne polskiego dworu i społeczeństwa szlacheckiego. Gdy po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w roku 1918 przystąpiono do urządzania w dawnej siedzibie polskich królów ekspozycji muzealnej, zabytki wschodniej proweniencji zajęły ważne miejsce w gromadzonych wówczas zbiorach. Jednym z najwcześniejszych darów dla tworzącego się muzeum był namiot turecki – pamiątka odsieczy wiedeńskiej roku 1683, ofiarowany w roku 1921 przez rodzinę Potockich z Olszy.
Podczas wirtualnego zwiedzania przyjrzymy się z bliska tureckim namiotom, zgłębimy widzę o ceramice i wybranych militariach. Jedną z największych atrakcji będzie podziwiany przez szeroką publiczność namiot owalny, dwumasztowy – złożony z dwóch płotów i dwuspadowego dachu; wyróżnia się rzadko spotykanym błękitnym kolorem tła (większość tureckich namiotów sporządzano z czerwonej bawełny). Aplikowana dekoracja skupia się we wnętrzu. Ściany (płoty) zdobi rząd 24 arkad, jak w pałacowym krużganku, w którym ustawiono kwitnące drzewka w ogrodowych wazonach. W polach pod łukami mieszczą się kartusze z życzeniami pomyślności: Niech będzie szczęście; Niech będzie błogosławieństwo.
TAJEMNICE SKARBCA
W gotyckich pomieszczeniach skarbca, najpierw w piwnicy, a od XVI wieku – na parterze przechowywano insygnia, klejnoty koronne i inne cenne pamiątki i osobliwości. Tylko przy szczególnie uroczystych okazjach wyjmowano je na widok publiczny. Choć kolejni monarchowie gromadzili różne kosztowne przedmioty w swych zamkowych apartamentach, to jednak w Skarbcu Koronnym chroniono te najcenniejsze, stanowiące własność Korony, a później Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W skrzyniach i na stołach przechowywano tu oznaki królewskiej władzy: korony, berła, jabłka, miecz, księgę Ewangelii, na którą przysięgano w czasie koronacji, a także srebrną tacę służącą w tym obrzędzie.
Podczas spaceru odsłonimy przed zwiedzającymi m.in. historię haftowanego srebrem i złotem płaszcz ofiarowanego w 1676 roku królowi Janowi III Sobieskiemu przez króla francuskiego Ludwika XIV (wykonanego z czarnego aksamitu z wyhaftowanym motywem ognistych języków), paradnej kolczugi z mosiężnych kółek, ozdobionej licznymi ornamentami z lapis lazuli (wykonanej zapewne w Siedmiogrodzie w pierwszej połowie wieku XVII. Według tradycji po królu Władysławie IV), maleńkiego serwisu ze złota i półprzezroczystego jadeitu, inkrustowany turkusami, składający się z czarki, paterki i łyżeczki (Stambuł, 2. połowa w. XVII), miecza koronacyjnego zwanego Szczerbcem, stanowiącego wybitne dzieło sztuki płatnerskiej (wykonany zapewne w 2. ćwierci wieku XIII).
REZERWAT ARCHEOLOGICZNY
Wśród wielu form ekspozycji muzealnych rezerwat archeologiczno- architektoniczny zajmuje miejsce wyjątkowe. Idea udostępniania reliktów architektury w formie świadomie zorganizowanej przestrzeni ma na wzgórzu wawelskim długą tradycję. Dzięki inicjatywie profesora Adolfa Szyszko – Bohusza, już w okresie międzywojennym zaaranżowane i udostępnione zostały dwie tego typu wystawy. Niedawno ponownie otwarty został dla zwiedzających rezerwat, który mieści się w przyziemiu zachodniego skrzydła pałacu królewskiego. Powstał on na początku lat 20-tych XX w. na podstawie badań i projektu Szyszko-Bohusza. Trzy pomieszczenia przyziemia skrzydła zachodniego zostały połączone by możliwa stała się prezentacja zachowanych reliktów wschodniej partii świątyni romańskiej oraz kaplicy gotyckiej. W celu uczytelnienia formy kościoła romańskiego, według hipotezy badacza, uzupełniono i nadbudowano w wielu miejscach oryginalne partie murów. W północnym ramieniu transeptu dokonano anastylozy kolumn. W okresie powojennym prowadzone były w obrębie rezerwatu prace konserwatorskie oraz weryfikacyjne badania archeologiczne. Obecna aranżacja uwzględnia najnowsze doniesienia badawcze. Tematem ekspozycji są dwie, następujące chronologicznie po sobie budowle sakralne romański kościół pod wezwaniem św. Gereona i gotycka kaplica św. Marii Egipcjanki.
Wirtualne spacery, które przygotował Zamek Królewski na Wawelu będą dostępne w języku polskim i angielskim. Premiera na stronie wawel.krakow.pl odbędzie się w następujących dniach: 9 i 10 stycznia (godz. 10), 11 stycznia (godz. 18).
inf. prasowa
