Wybitni działacze sportowi, lekkoatleci, piłkarze, przyszli reprezentanci Polski i olimpijczycy – wśród bohaterów Powstań Śląskich były znaczące postaci polskiego sportu. Ich losy przedstawia Fundacja Instytut Łukasiewicza w publikacji „Sportowcy dla Niepodległej”, wydanej z okazji trwającego Roku Powstań Śląskich. Książka miała premierę w Muzeum Sportu i Turystyki w przeddzień Narodowego Święta Niepodległości.
Autorki – Katarzyna Janiszewska, Magdalena Stokłosa i Aleksandra Wójcik – zaprezentowały dziesięć sylwetek sportowców, którzy uczestniczyli w kampanii plebiscytowej i trzech zrywach w latach 1919–1921. Byli wśród nich mieszkańcy ziem objętych plebiscytem, jak i przybysze z innych części kraju. Trafili na Śląsk kierowani przeświadczeniem, że to tu, na ziemi o ogromnym potencjale gospodarczym, w dużej mierze rozstrzygną się dalsze losy i pomyślność Niepodległej. Ci ludzie rozegrali własną partię w „meczu o Polskę”.
Polscy sportowcy angażowali się w kampanię przed głosowaniem mającym zdecydować o przynależności Górnego Śląska. W odpowiedzi na apel działaczy plebiscytowych w ciągu niespełna roku powstało 160 klubów sportowych, liczących w sumie aż 15 tys. członków. Ich działalność miała duże znaczenie propagandowe, podobnie jak rozegranie przez czołowe polskie kluby serii pokazowych meczów na Górnym Śląsku. Piłkarze ze Lwowa, Warszawy i Krakowa wygrywali z niemieckimi drużynami, wlewając wiele nadziei w serca Polaków zamieszkujących tereny plebiscytowe. Polacy byli dumni, że Niemcy, którzy w swojej propagandzie wyśmiewali niski poziom naszej kultury fizycznej, musieli zweryfikować swoje opinie i przełknąć gorycz porażki.
– W książce pokazujemy, jak ważną rolę odgrywał w tamtym czasie sport – podkreślał Maciej Zdziarski, prezes Instytutu Łukasiewicza. Sam Wojciech Korfanty stwierdził, że zwycięstwa nad niemieckimi drużynami przysporzyły „dwudziestu tysięcy nowych głosów dla wspólnej sprawy”.
– Instytut poprzez prezentowanie losów poszczególnych sportowców pomaga odtworzyć dzieje narodu. Jesteśmy winni pamięć tym wszystkim sportowcom i działaczom, którzy poprzez swoją postawę i działalność przyczynili się do przyłączenia Górnego Śląska do Rzeczpospolitej – mówił Ryszard Czarnecki, autor przedmowy do książki, wnuk uczestnika Powstań Śląskich.
Bezpłatne egzemplarze publikacji trafiły m.in. do uczniów szkół średnich o profilu sportowym oraz instytucji państwowych. Wydawnictwo jest współfinansowane ze środków Ministerstwa Sportu i Turystyki. Partnerami projektu są Poczta Polska i TAURON Dystrybucja.
Autorki „Sportowców dla Niepodległej” przejrzały setki archiwalnych gazet, wspomnień i biografii bohaterów. Zgromadziły archiwalne zdjęcia, które na potrzeby publikacji zostały poddane cyfrowej koloryzacji. W książce zaprezentowano także znaczki wydane w ostatnich latach przez Pocztę Polską, związane z tematem książki. Jak podkreślił Wiesław Włodek, wiceprezes zarządu Poczty Polskiej, spółka regularnie upamiętnia w ten sposób ważne wydarzenia i postaci historyczne.
To już czwarta publikacja z serii „Sportowcy dla Niepodległej”. W ubiegłych latach Instytut Łukasiewicza wydał książki poświęcone najwybitniejszym sportowcom II RP (2018 – z okazji stulecia odzyskania niepodległości przez Polskę), bohaterom II wojny światowej (2019 – w ramach obchodów 80. rocznicy wybuchu wojny) i wojny polsko-bolszewickiej (2020 – z okazji stulecia Bitwy Warszawskiej).
Więcej informacji o projekcie można znaleźć na stronie www.SportowcyDlaNiepodleglej.pl.
