– Auschwitz i Holokaust nie spadają z nieba, gdzieś się rodzą i skądś wychodzą. Na drodze do Auschwitz, na drodze do zbrodni, zawsze są wykluczenia – mówił podczas międzynarodowej konferencji edukacyjnej zorganizowanej przez Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście w Muzeum Auschwitz dyrektor MCEAH Andrzej Kacorzyk. – Ocalały z Auschwitz Primo Levi jedną ze swoich książek dotyczącą Zagłady zatytułował „Czy to jest człowiek?”. Jego słowa są niezwykle aktualne we współczesnym świecie i dlatego znalazły się w tytule konferencji – dodał.
Konferencja „Czy to jest człowiek?” Wykluczenia we współczesnym świecie” odbyła się w dniach 7-8 lipca, w formie online. Otwierając ją z jednego z historycznych murowanych baraków więźniarskich Andrzej Kacorzyk powiedział:
Budynek ten nosi ślady walki o przetrwanie, o ocalenie, o życie, o pamięć. Ten barak jest niemym świadkiem historii obozu: rozbiórki domów polskich mieszkańców wsi Brzezinka, wykorzystania materiału budowlanego do pośpiesznego i wznoszonego siłą wątłych ciał więźniów obozu w Birkenau. To był inny świat, ale on powstał w naszym świecie. Dwa lata temu, na konferencji edukacyjnej pytaliśmy się: „Auschwitz, nigdy więcej – czy na pewno?” W tym roku proponujemy w pewnym sensie rozwinięcie tego tematu i pytamy o wykluczenia i dlaczego wątpimy, że ten obok nas to równy nam w prawach i obowiązkach człowiek
podkreślił.
Dyrektor Muzeum dr Piotr M. A. Cywiński podkreślił, że likwidacja fizyczna ludzi na ogół jest poprzedzona odczłowieczeniem wroga, którego dokonuje się m.in. poprzez wykluczenie.
Wykluczenia tworzące język podziału przy użyciu aparatu propagandy i agresji słownej, dają się zaobserwować we wszystkich największych dramatach tego świata. Wszędzie zastanawia wyjątkowa skuteczność propagandy. W zaledwie kilka lata można z ludzi, którzy żyją obok nas, stworzyć grupę wykluczoną
mówił.
Konferencję otworzył wykład prof. Gregory’ego Stantona, przewodniczącego Genocide Watch, który mówił o uniwersalnych cechach natury ludzkiej, które mogą prowadzić do wykluczeń i ostatecznie nawet ludobójstwa, a także o kolejnych krokach procesu prowadzącego do ludobójstwa.
W pierwszym panelu poświęconym wykluczeniom ze względu na wyznanie religijne wzięli udział aktywiści zajmujący się na co dzień problem islamofobi, antysemityzmu i antychrystianizmu, którzy zastanawiali się nad przyczyną tak gwałtownej radykalizacji postaw i brutalnych prześladowań dotykających przedstawicieli największych religii na świecie. Byli to Logan Carmichael, Dyrektor ds. Rzecznictwa, China Aid, dr Farid Hafez, Starszy Specjalista ds. Badań Naukowych na Uniwersytecie w Salzburgu oraz dr Leon Saltiel ze Światowego Kongresu Żydów, Przedstawiciel ONZ i UNESCO oraz Koordynator ds. Przeciwdziałania Antysemityzmowi.
Celem drugiego panelu było pokazanie prawdziwego znaczenia wykluczeń dotykających kobiety i dzieci podczas konfliktów zbrojnych oraz omówienie ich konsekwencji dla osób wykluczonych. W dyskusji wzięli udział Brita Fernandez Schmidt, była Dyrektor Zarządzająca, Women for Women International Léa-Rose Stoian, Zastępczyni Dyrektora, We are NOT Weapons of War oraz Marek Krupiński, Dyrektor Generalny, UNICEF Polska.
Drugiego dnia konferencji Tuisina Ymania Brown, Współsekretarz Generalna, ILGA World, Jovan Ulićević, Członek Zarządu, Transgender Europe oraz Vyacheslav Melnyk, Dyrektor Wykonawczy Kampanii przeciw Homofobii mówili o wykluczeniach ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową. Goście dyskutowali o tym, dlaczego osoby LGBT+ budzą tak dużą nietolerancję, skąd bierze się przyzwolenie na przemoc i dlaczego zdarza się, że organy porządku publicznego pozostają bierne w obliczu prześladowań.
Konferencję zakończyło poruszające spotkanie z ofiarami i świadkami wykluczeń, którzy próbowali wskazać, co jest wspólne, a co różne w ich doświadczeniach oraz jaki wpływ doświadczenie wykluczenia miało na ich życie. W dyskusji wzięli udział Almasa Salihović, Ocalała z konfliktu w Bośni, Maung Zarni, aktywista na rzecz przeciwdziałania prześladowaniu Rohingya w Birmie, Linda Greta Zsiga, romska aktywistka doświadczająca wykluczeń w Rumunii oraz dr Lutz van Dijk, historyk i pisarz, przedstawiciel społeczności LGBT+.
W czasie konferencji, podczas sesji z otwartego naboru, o swoich projektach opowiadali przedstawiciele lokalnych organizacji, którzy w ramach swoich działań szerzą świadomość na temat wykluczeń we współczesnym świecie i niosą realną pomoc oraz wsparcie tym, którzy stali się ich ofiarami. Swoje prezentacje przedstawili także laureaci międzynarodowego konkursu „Moja pamięć, moja odpowiedzialność. W moim miejscu” zorganizowanego przez Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz Instytut Auschwitz-Birkenau.
Podsumowanie konferencji zostanie opublikowane w specjalnym wydaniu magazynu Memoria.
