W zakończonym I etapie konkursu „Mocarze Sztuki” wyłoniono 10 najciekawszych zabytków z całej Polski, z których aż pięć doczeka się kompleksowej renowacji. Na podium listy znalazła się średniowieczna figura tzw. Złotej Madonny ze zbiorów Muzeum Gdańska. O tym, kto zostanie zwycięzcą drugiego etapu, zadecydują głosy internautów.
– Konkurs Fundacji Most the Most to niezwykle cenna inicjatywa. Daje on szansę na ochronę i zachowanie dziedzictwa narodowego oraz kulturowego. Dzięki dofinansowaniu prac konserwatorskich wybranym muzealiom można przywrócić dawny blask i umożliwić przyszłym pokoleniom dostęp do ważnych elementów historii – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. – Pierwszy etap zakończył się wyróżnieniem zabytku ze zbiorów Muzeum Gdańska. Zachęcamy gdańszczanki oraz gdańszczan do aktywnego zaangażowania się w kultywowanie i ochronę dziedzictwa naszego miasta poprzez oddanie głosu. Mamy nadzieję, że dzięki licznemu wsparciu społeczeństwa Złota Madonna doczeka się kompleksowej renowacji.
Głosować można do 11 czerwca poprzez formularz organizatora akcji „Mocarze Sztuki”, Fundacji Most the Most.
Historia średniowiecznej figury z Ratusza Głównego Miasta
Matka Boska z Dzieciątkiem, rzeźba pełnoplastyczna wykonana w drewnie lipowym, ze względu na liczne polichromie nazywana jest także Złotą Madonną. Została wykonana około 1430 roku w Gdańsku, a jej autor jest nieznany. W podstawie znajduje się kilka otworów, które służyły do osadzania figury w niszy przy Bramie Korkarzy, na zewnątrz Bazyliki Mariackiej. Okoliczności przeniesienia figury z kościoła do zewnętrznej niszy nie są znane. W 1939 roku figura powróciła do wnętrza Bazyliki Mariackiej, przetrwała okres wojny, a w 1944 lub 1945 roku umieszczono ją w jednej z licznych składnic ewakuacyjnych. Po wojnie znajdowała się w rękach prywatnych. Próby odzyskania dzieła na drodze prawnej nie przyniosły rezultatu. 7 kwietnia 2004 roku Złota Madonna została zakupiona na publicznej aukcji przez Miasto Gdańsk, obiekt przekazano do Muzeum Gdańska. Obecnie miejscem eksponowania figury jest tzw. „Mały Krzysztof”, sala w Ratuszu Głównego Miasta.
– Rzeźba pokryta była w całości polichromią oraz złoceniami. Obecnie zachowana jest ona w ok. 50 -60 %. Prawdopodobną przyczyną takiego stanu zachowania obiektu jest jej pierwotne miejsce eksponowania przez około 400 lat, czyli nisza na zewnętrznej, południowej elewacji kościoła Mariackiego – mówi Joanna Harasim-Grym z pracowni konserwacji muzealiów Muzeum Gdańska. – Z przekazów prasowych wiemy, że powojenny nabywca rzeźby zlecił jej konserwację. Usunięto wtórne nawarstwienia, jakie z czasem pojawiły się na rzeźbie, a sama polichromia została podklejona i oczyszczona według ówczesnych standardów. Obecnie, mimo szczególnej ochrony, zabytek wymaga ponownego podklejenia i wzmocnienia, oczyszczenia oraz szeregu innych prac uzupełniających. Chcemy przywrócić rzeźbie dawny blask oraz wygląd.
O konkursie „Mocarze Sztuki” i fundacji Most the Most
Fundacja Most the Most jest organizacją non-profit powołaną przez Bank Gospodarstwa Krajowego, by współrealizować misję banku, jaką jest wsparcie zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego Polski. Angażuje się ona w działania w obszarze związanym z kulturą. Misją Fundacji jest budowanie kapitału społecznego poprzez wspieranie kultury, twórców i międzypokoleniowej współpracy oraz wspieraniu projektów, w których tworzenie i realizację włączona jest społeczność lokalna.
Konkurs Mocarze Sztuki adresowany jest do muzeów z całej Polski, które zostały poproszone o wskazanie eksponatów wymagających przeprowadzenia prac konserwatorskich. Na podstawie rekomendacji ekspertów i decyzji Komisji Konkursowej, w pierwszym etapie wybrano dziesięć muzealiów, które przeszły do następnego etapu.
Zwycięzców drugiego etapu wyłoni głosowanie internautów poprzez formularz internetowy. Ta część konkursu jest otwarta dla wszystkich osób, które chcą wspierać lokalne muzea w zachowaniu i konserwacji ich artefaktów. Wypełnienie ankiety zajmuje ok. 3 minut. Każdy internauta może wskazać od jednego do pięciu obiektów. 5 muzealiów, które otrzymają największą liczbę oddanych głosów, uzyska dofinansowanie Fundacji na przeprowadzanie prac renowacyjnych.
Muzealia wyróżnione w I etapie to:
- Rzeźba Madonny z Dzieciątkiem, ok. 1430 r. – Muzeum Gdańska
- Krakowski Strój Lajkonika (turban, kontusz, paski, ogłowie dla konia), XIX w. – Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
- Malowidło Olejne z Kuczki – Muzeum Miasta Łodzi
- Kwatera Ołtarza Szafiastego, ok. 1500 r. – Muzeum Okręgowe w Toruniu
- Rzeźba św. Floriana, XVII w. – Muzeum Hutnictwa w Chorzowie
- Kilim ze znakami Kół Naukowych i Związków Studentów Politechniki Lwowskiej – Muzeum Kresów w Lubaczowie
- Biblia, Inkunabuł, druk zwarty – Muzeum Warszawy
- Asamblaż Władysława Hasiora „Czarny Krajobraz”, 1974 r. – Muzeum Tatrzańskie im. dra T. Chałubińskiego w Zakopanem
- Komplet Mebli – Sekretarzyk z krzesłem – Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu
- Jaworowskie Skrzynie Wianne, przełom XIX i XX w. oraz lata 20-te – 30-te XX w. – Muzeum Kresów w Lubaczowie
II etap konkursu „Mocarze Sztuki” – głosowanie internautów
- Do kiedy: 11 czerwca 2023 (niedziela)
- Uczestnicy: bez ograniczeń
- Głosowanie: formularz internetowy Mocarze Sztuki
tekst: Andrzej Gierszewski
