czwartek, 24 kwietnia, 2025

84. rocznica wybuchu II Wojny Światowej

1 września, jeszcze przed świtem rozpoczęły się w Gdańsku uroczystości upamiętniające 84. rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej. Trwają one cały dzień. Złożono kwiaty w ważnych historycznie miejscach naszego miasta.

Przedstawiciele władz miasta oddali hołd ofiarom wojny na Westerplatte, przy tablicy upamiętniającej zamordowanych polskich nauczycieli z Wolnego Miasta Gdańska, przy tablicy upamiętniającej harcmistrza Jana Ożdżyńskiego, która znajduje się na budynku Dyrekcji Kolei, przy dawnej Victoriaschule, gdzie wisi tablica upamiętniająca Polaków torturowanych i zamęczonych w pierwszych dniach II Wojny Światowej oraz na Placu Obrońców Poczty Polskiej.

W przeddzień rocznicy wybuchu II wojny światowej, Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska z Tomaszem Grodzkim, Marszałkiem Senatu oraz przedstawicielami województwa pomorskiego złożyli kwiaty na grobach westerplatczyków. 

Oddano hołd poległym pocztowcom

Główne miejskie uroczystości odbyły się 1 września o godz. 12.00 na Placu Obrońców Poczty Polskiej. W wydarzeniu wzięli udział m.in. kombatanci i weterani walk o wolność Rzeczpospolitej, komandor w st. spoczynku Roman Rakowski, por. w stanie spoczynku Marcin Drożdż i prof. Jerzy Grzywacz, a także przedstawiciele Koła Rodzin byłych Pracowników Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku, parlamentarzyści, przedstawiciele korpusów dyplomatycznych, a także Agnieszka Owczarczak, przewodnicząca Rady Miasta Gdańska wraz z radnymi oraz Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska i Monika Chabior, zastępczyni prezydenta ds. rozwoju społecznego i równego traktowania.

– Jest południe. 1 września 1939 roku polscy pocztowcy z Wolnego Miasta Gdańska mężnie bronili się tu już od ponad 7 godzin, choć wynik był przesądzony. Zapisali swe losy na kartach wielkiej historii. Ośmiu poległo i zostało zamordowanych 1 września. Sześciu zmarło od ran w kolejnych tygodniach. 38 rozstrzelali Niemcy 5 października po parodii procesu sądowego. Tylko pięciu uczestnikom obrony poczty dane było przeżyć wojnę. Ze szczególnym uczuciem zawsze myślę o Erwince Barzychowskiej, pierwszej dziecięcej ofierze wojny. Ciężko poparzona w ostatniej fazie walk, zmarła po ośmiu tygodniach cierpień. Wielu gdańszczan przyjdzie dzisiaj na jej grób na cmentarzu na Zaspie. W tym symbolicznym miejscu trzeba przypomnieć, że to cywile, a nie żołnierze byli najliczniejszymi ofiarami II wojny światowej – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Tylko znając przyczyny wojny i jej skutki, nie damy się zwieść, będziemy dbać o bezpieczeństwo i pielęgnować mądre sojusze, rozpoznamy w porę zło. Wojna w Ukrainie to nadto aktualna lekcja. Nie trzeba już nam symboli bohaterstwa, ofiarnej śmierci, trzeba nam solidarności, zwycięstwa nad złem i tryumfu wolności. Wieczna pamięć obrońcom Westerplatte i Poczty Polskiej! Pamięć Polakom z Gdańska i całego Pomorza, katowanym w Victoriaschule i mordowanym w Stutthofie! Nigdy więcej wojny! – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

Przemówienie wygłosił także prof. Jerzy Grzywacz ps. Tapir.

– Jesteśmy w miejscu szczególnym, w którym nasi rodacy mieszkający wówczas w Gdańsku, złożyli swoje życie za wolność naszego narodu. Wolność to cecha, którą obdarował nas wszystkich Bóg. Obdarował nas w taki sposób wolną wolą, że może przyjąć także odpowiedź „nie”. Tą wartość, którą jest wolność, naród polski ceni sobie bardzo wysoko. Przykładem tego jest tragiczna obrona Poczty Polskiej, w której kilkadziesiąt osób zdecydowało się oddać swoje życie w imię wolności. Tragicznym elementem ludzkiego bytowania jest, nie kto inny, ale drugi człowiek, który jest zdolny do tego, by starać się innym wolność odebrać. W historii ludzkości jest tyle wojen, przez chęć zniszczenia cudzej wolności. Dlatego tu, w miejscu tragicznych wydarzeń obrony Poczty Polskiej, chcę z głębokim wzruszeniem i z pełnym szacunkiem powiedzieć tym obrońcom – nie tylko im, ale także Westerplatczykom i innym, którzy w czasie wojny zginęli – cześć i chwała Waszej pamięci – mówił Jerzy Grzywacz.

Inauguracja roku szkolnego

Poza złożeniem kwiatów i oficjalnymi przemowami, przy pomniku Obrońców Poczty Polskiej odbyła się także uroczysta inauguracja roku szkolnego dla uczennic i uczniów Zespołu Szkół Morskich im. Bohaterskich Obrońców Westerplatte oraz Zespołu Szkół Łączności im. Obrońców Poczty Polskiej. 

– Największa nadzieja w młodych. Zwracam się do uczennic i uczniów Zespołu Szkół Morskich im. Bohaterskich Obrońców Westerplatte i Zespołu Szkół Łączności im. Obrońców Poczty Polskiej, a także ich pedagogów. Dziękuję Wam bardzo za aktywny udział w dzisiejszym spotkaniu. W Was nadzieja, że za kolejnych dziesięć, dwadzieścia, trzydzieści lat wciąż będzie trwać pamięć pełna szacunku i wdzięczności wobec tych, dla których ojczyzna była droższa niż życie – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

Miejsce spoczynku

1 września o godz. 17.00  na cmentarzu Ofiar Terroru Hitlerowskiego zostały złożone wieńce. Na zakończenie Cappella Gedanensis wykonała pieśni patriotyczne.

To właśnie na gdańskiej Zaspie odkryto zbiorowy grób zamordowanych w egzekucji obrońców Poczty Polskiej. Po identyfikacji, szczątki zostały złożone w mogile. 

Zdjęcie portretowe: Marta Formella

Marta Formella
Urząd Miejski w Gdańsku

Poprzedni artykuł
Następny artykuł

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Pod naszym patronatem

Optymalizacja zarządzania zbiorami muz...

Muzea na całym świecie stawiają czoła rosnącym wyzwaniom związanym z efektywnym...

Zdarzenia muzealne – Maj 2025

Serdecznie zapraszamy do uczestnictwa w zdarzeniach muzealnych odbywających się...

Wernisaż wystawy czasowej — „Mag...

Zapraszamy na rodzinną wystawę do Galerii Śluza!

Leonardo. Zbliżenia

Leonardo da Vinci to najbardziej znany artysta w historii. Ten wszechstronnie u...

EKSPOZEO – uniwersalny pomocnik ...

EKSPOZEO to wyposażony w wiele funkcjonalności system, który pomoże muzeom i in...