Pierwsze w Polsce Muzeum Badań Polarnych, finansowane z budżetu Samorządu Województwa Lubelskiego, rozpoczęło swoją działalność 1 października 2020 roku przy ulicy Czartoryskich 6A w Puławach. Placówka może się już pochwalić zakończeniem prac organizacyjno-administracyjnych, pokaźnym zbiorem eksponatów oraz planami wydarzeń dla odwiedzających.
Mimo trwającej pandemii pracownicy Muzeum Badań Polarnych wykonali już wiele prac zmierzających do otwarcia się dla pierwszych gości.
Cieszę się szczególnie z nawiązania współpracy z Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk w Warszawie i Muzeum Wsi Lubelskiej, dzięki której pozyskaliśmy znaczną część muzealiów
mówi dyrektor Muzeum Badań Polarnych Andrzej Piotrowski.
Warto wspomnieć, że 31 maja tego roku Sejmik Województwa Lubelskiego wyraził zgodę na prowadzenia jako wspólnej instytucji kultury – Muzeum Badan Polarnych w Puławach przez Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Województwo Lubelskie. W związku z tym od 1 lipca br. Muzeum będzie współprowadzone z ministrem kultury i dziedzictwa narodowego.
Muzeum posiada obecnie:
- zebrane w okresie międzywojennym zbiory profesora Aleksandra Kosiby
z wypraw na Grenlandię. Kolekcja udostępniona przez Zakład Klimatologii
i Ochrony Atmosfery Uniwersytetu Wrocławskiego ma charakter etnograficzny (wyroby z kości morsa, elementy strojów eskimoskich) i towarzyszy jej zbiór 600 zdjęć z polskiej wyprawy na Grenlandię; - zbiór muzealiów z polskich stacji polarnych w Arktyce i Antarktyce (ok. 200 pozycji) przekazywanych placówce przez Muzeum Narodowe w Szczecinie (kolekcja w trakcie przekazywania);
- zbiór dawnego Muzeum Regionalnego PTTK związanego z Puławami
i regionem puławskim (ponad 2000 obiektów). Eksponaty zostały oddane
w depozyt. W zbiorze znajdują się muzealia o wielkiej wartości historycznej, związane z Puławami i Pałacem Czartoryskich; - zbiór przekazany przez Instytut Geofizyki PAN: skuter śnieżny, sanie, książki
o tematyce polarnej i kolekcja kalendarzy polarnych; - model budowanej obecnie stacji polarnej im. Arctowskiego na wyspie King George w Antarktyce, przekazanego przez Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu;
- zbiory związane z Syberią (Sachalin i Wyspy Kurylskie): kolekcja malakologiczna (muszli) i paleontologiczna (skamieniałości), a także kolekcja bursztynów z Sachalina (ok. 5000 eksponatów) oraz kilka tysięcy fotografii;
- zbiór skamieniałości (liście paproci) z wyspy King George w Antarktyce, przekazany przez profesora Andrzeja Tatura z Uniwersytetu Warszawskiego;
- zbiór przekazany przez ambasadora ds. Polarnych Jakuba Wolskiego: kopie podpisywanych przez Polskę traktatów polarnych, książki i obrazy
o tematyce polarnej; - księgozbiór przekazany przez PTTK związany z Puławami i regionem puławskim, w tym unikalne starodruki i XIX-wieczne wydawnictwa, których autorką była Izabella Czartoryska. Jest to jedyny taki zbiór publikacji związanych z Puławami.
W posiadaniu Muzeum znajduje się także kilkaset map i duży księgozbiór związany z badaniami polarnymi. Materiały te są w trakcie opracowywania.
Ponadto, w związku z odnalezieniem helikoptera MI-2, który latał na wschodniej Antarktydzie na stacji im. Dobrowolskiego (druga polska stacja w Antarktyce) prowadzone są rozmowy, które umożliwią pozyskanie obiektu do zbiorów muzeum.
Planowane działania Muzeum Badań Polarnych w Puławach:
- uruchomienie w czerwcu Wakacyjnego Kina Polarnego, w oparciu o filmy przekazane przez Polską Akademię Nauk;
- udostępnienie zwiedzającym w lipcu pierwszych dwóch wystaw: „Krajobrazy Polarne” i „Dlaczego Puławy”, która będzie odpowiedzią na pytanie, dlaczego Muzeum Badań Polarnych powstało w Puławach;
- przygotowywane są także scenariusze wystaw planowanych wewnątrz budynku.
