Centralnym punktem wystawy „Johannes Vermeer. Vom Pausing” prezentowanej od 10 września w Galerii Obrazów Starych Mistrzów będzie światowej sławy obraz „Dziewczyna czytająca list przy otwartym oknie” Johannesa Vermeera. Publiczność zobaczy go po raz pierwszy w takiej formie, w jakiej został namalowany.
Obraz, który powstał ok. 1657–1659 r., w 1742 r. trafił do kolekcji saskiego elektora Fryderyka Augusta II. Od tego czasu był stałym elementem drezdeńskiej Galerii Obrazów. Kiedy w 1979 roku został prześwietlony, okazało się, że na znajdującej się w tle pokoju ścianie jest całkowicie zamalowany obraz z nagim Kupidynem. Badający tę sprawę naukowcy założyli, że Vermeer odrzucił pomysł umieszczenia obrazu Kupidyna z powodu zmiany kompozycji i sam zamalował tylną ścianę pokoju.
W ramach rozpoczętego w 2017 roku projektu restauracyjnego i badawczego, wspieranego przez międzynarodową komisję ekspertów, w ostatnich latach wykonano lub ponownie przeanalizowano zapisy rentgenowskie i reflektograficzne w podczerwieni oraz badania mikroskopowe. Ponadto dokonano szczegółowej analizy płótna obrazu oraz badań nad historią restauracji. Z obrazu Vermeera pobrano kilka próbek kolorów. Zostały one przeanalizowane w laboratorium archeologii na Uniwersytecie Sztuk Pięknych w Dreźnie. Badania te wykazały, że do przemalowania doszło co najmniej kilkadziesiąt lat po powstaniu obrazu i długo po śmierci artysty. Przeprowadzone w 2017 r. przy wsparciu Rijksmuseum Amsterdam pełnopowierzchniowe badanie fluorescencji obrazu w promieniowaniu rentgenowskim potwierdziło nowe odkrycia.
Na początku 2018 roku Staatliche Kunstsammlungen Dresden, poparta przez komisję ekspertów, podjęła decyzję o usunięciu warstwy farby. Całościową renowacją obrazu zajął się Christoph Schölzel, konserwator SKD.
Po zakończeniu renowacji na początku 2021 r. obraz zasadniczo zmienił swój wygląd. W tle wyeksponowany został stojący bóg miłości z łukiem, strzałami i dwiema maskami. Zdobi on tylną ścianę pokoju jako „obraz w obrazie”. Depcząc leżące przed nim na ziemi maski symbolizuje szczerą miłość, która przezwycięża oszustwo i hipokryzję. Jego obecność w tej kompozycji jest wymownym komentarzem i podkreśla przesłanie obrazu.
Wystawę „Johannes Vermeer. Vom Pausing ” będzie można oglądać do 2 stycznia 2022 roku.
