Od 10 listopada do 24 stycznia w Getty Villa Museum prezentowana będzie wystawa Rubens: Picturing Antiquity – pierwsza ekspozycja skupiająca się na fascynacji Rubensa sztuką i literaturą starożytnej Grecji i Rzymu.
Rubens był jednym z największych erudytów wśród artystów XVII wieku. Czytał literaturę klasyczną w oryginalnych językach, studiował fizyczne pozostałości starożytnej (głównie rzymskiej) cywilizacji, kolekcjonował marmurowe rzeźby i rzeźbione klejnoty oraz prowadził ożywioną korespondencję z antykwariuszami w całej Europie.
Jak podkreślają twórcy wystawy, analizuje ona sposób, w jaki fascynacja Rubensa starożytnymi rzymskimi antykami inspirowała jego twórczość i jest rzadką okazją do zbadania wpływu, jaki sztuka starożytna wywarła na wyraźnie ekspresyjny, barokowy styl malarza.
W 1600 roku Rubens udał się do Włoch i wkrótce został zatrudniony jako nadworny artysta przez księcia Vincenzo Gonzagę w Mantui. W ciągu następnych ośmiu lat intensywnie studiował starożytne marmurowe rzeźby i płaskorzeźby w Mantui i Rzymie. Podczas pobytu w Rzymie udało mu się także uzyskać dostęp do prywatnych kolekcji starożytności. To doświadczenie wywarło głęboki wpływ na jego sztukę. Prezentowany na wystawie Autoportret z grupą przyjaciół w Mantui, jego najwcześniejszy autoportret, świadczy o związkach Rubensa z kręgiem uczonych i artystów oddanych ideałom klasycznej starożytności.
Rubens w nowatorski sposób podszedł do rysowania na podstawie klasycznych źródeł. Nieustannie studiował poszczególne rzeźby, kopiując je z wielu, często nietypowych punktów widzenia, z wielką dbałością zarówno o całościową kompozycję, jak i o szczegóły.
– Starał się przekazać w tych postaciach poczucie ciała i krwi, przedstawiając je z dynamizmem, patosem i dramaturgią – zauważa Davide Gasparotto, kurator Getty Museum i współkurator wystawy.
Jeffrey Spier, starszy kustosz antyków w Getty Museum i współkurator wystawy, podkreśla że Rubens był zapalonym kolekcjonerem starożytnych klejnotów, z których każdy był unikalnym, ręcznie rzeźbionym dziełem.
– Przywłaszczył sobie i zreinterpretował do potrzeb własnych kompozycji wizerunki tych przedmiotów i starożytnych monet – mówi. Jedną z głównych atrakcji wystawy jest Gemma Constantiniana, ogromna kamea prawdopodobnie należąca do Rubensa i kluczowe dla niego źródło inspiracji.
– Rubens w wyjątkowy sposób tchnął życie w starożytne dzieła, które go zainspirowały – mówi Anne Woollett, kuratorka malarstwa w Getty Museum i współkuratorka wystawy. – Ta wystawa żywo pokazuje, jak wykorzystywał swoje starożytne inspiracje i genialnie wyobraził sobie na nowo klasyczną przeszłość.
