Kiermasz rękodzieła i przedmiotów artystycznych, warsztaty taneczne, smakołyki regionalne, marsz solidarności i wiele innych wydarzeń – zaplanowano w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku z okazji Dnia Wolności, głównego święta narodowego białoruskich demokratów. Dwudniowe obchody pod hasłem Solidarni z Białorusią odbędą się już w najbliższą niedzielę i poniedziałek (24–25 marca). ECS zaprasza gdańszczanki i gdańszczan na spotkanie ze wspólnotą białoruską oraz samych Białorusinów, którzy poza ojczyzną szczególnie potrzebują wspólnoty.
Dzień Wolności, w języku białoruskim Dzień Woli, świętowany jest 25 marca na wspomnienie wydarzeń z 1918 roku, gdy w Mińsku proklamowano Białoruską Republikę Ludową. W rocznicę tego święta chcemy wyrazić solidarność z demokratyczną Białorusią oraz zaprosić do rozmowy o wyzwaniach stojących przed Białorusinami i ich państwowością.
Organizatorami wydarzenia są: Miasto Gdańsk, Samorząd Województwa Pomorskiego, Europejskie Centrum Solidarności, Białoruskie Towarzystwo Kulturalne „Chatka”, białoruska społeczność Gdańsk 23.34
Uroczyste złożenie kwiatów na mogiłach białoruskich działaczy niepodległościowych
- 24.03.2024, niedziela. godz. 10.30, Cmentarz Garnizonowy w Gdańsku, ul. Dąbrowskiego 2
Na gdańskich cmentarzach spoczywa wielu Białorusinów. Jednym z najbardziej wybitnych jest Łukasz Dziekuć-Malej (1888–1955) – duchowny baptystyczny, działacz narodowy, niepodległościowy i społeczny, tłumacz Biblii na język białoruski, który wraz z żoną Serafiną spoczywa na cmentarzu garnizonowym w Gdańsku. Łukasz Dziekuć-Malej był bezpośrednio związany z BRL, a jego potomkowie wciąż mieszkają w Gdańsku.
Marsz wolności przeciw represjom w Białorusi
- 24.03.2024, niedziela, godz. 12.00, Długi Targ, fontanna Neptuna
Marsz odbędzie się już po raz trzeci, by zjednoczyć Białorusinów Trójmiasta wokół idei BRL, ale przypomnieć też światu o represjach, jakie w Białorusi dotykają obywatelki i obywateli. Solidaryzujemy się z więźniami politycznymi w Białorusi, wspieramy walkę przeciwko reżimowi i wojnie w Ukrainie. Finał zaplanowano w ogrodzie zimowym ECS.
Marsz przejdzie nową trasą, ulicami: Długą, Tkacką, Węglarską, Pańską, Podmłyńską, Wielkie Młyny, Rajską, Wały Piastowskie, aż do placu Solidarności.
Białoruski kiermasz
- 24.03.2024, niedziela, godz. 12.00–17.00, wstęp wolny / ECS, ogród zimowy (parter)
Białoruski kiermasz to miejsce prezentacji twórczości artystów, rzemieślników, w tym mistrzów białoruskiego stroju ludowego, wydawców książek i tancerzy. O dobrą zabawę dla dzieci zadbają animatorzy, a o słodkości – białoruskie kawiarnie. Zapraszamy na warsztaty białoruskie prowadzone przez Majsternię Folkloru – nieformalną grupę stworzoną w celu zachowania, badania i rozwoju tradycyjnej kultury białoruskiej. Aliaksandra Shalukhina w trakcie trwania kiermaszu będzie uczyć wyszywania haftem tradycyjnym. Zaś w godz. 13.00–15.00 etnomuzykolożka Volha Baryshnikava zagra do warsztatów tanecznych, a Maryia Latyshava, miłośniczka białoruskich tańców ludowych, zaprezentuje tradycyjne techniki taneczne.
Zachęcamy również do wspólnego tkania małego dywanika, zwanego także chodnikiem, jednego z typowych przykładów wiejskich tekstyliów domowych.
Solidarni z Białorusią – wiec
- 24.03.2024, niedziela, godz. 13.00, wstęp wolny / ECS, ogród zimowy (parter)
Punktem kulminacyjnym marszu będzie symboliczne zgromadzenie w ogrodzie zimowym ECS, gdzie wyrazimy solidarność z walcząca z reżimem Łukaszenki Białorusią i nadzieję na demokratyczne przemiany. Wśród przemawiających podczas wiecu będą: Basil Kerski, dyrektor ECS oraz dr Raman Szczerbau, wiceprezes Białoruskiego Towarzystwa Kulturalnego „Chatka”. O oprawę muzyczną podczas wydarzenia zadba Jauhien Barysznikau, białoruski folklorysta, kompozytor, dudar i poeta.
Poznaj białoruski lokalny biznes – strefa networkingu
- 24.03.2024, niedziela, godz. 13.30–15.00, wstęp wolny / ECS, sala wielofunkcyjna (parter)
Networking to sposobność do poznania białoruskich przedsiębiorców i ich działalności, okazja do spotkania Białorusinów z Białorusinami oraz polskimi przedsiębiorcami poszukującymi partnerów i pracowników. Networking pozwoli Białorusinom z Trójmiasta pochwalić się swoimi osiągnięciami, podzielić doświadczeniem i zainspirować innych, np. do zakładania start-upów.
Rodzinne zwiedzanie wystawy stałej ECS
- 24.03.2024, niedziela, godz. 13.30–14.30, spacer w języku białoruskim, ECS, zbiórka przy sklepie muzealnym (parter)
Zapraszamy białoruskie rodziny z dziećmi od lat 11 na zwiedzanie wystawy stałej z przewodnikiem. W języku białoruskim będzie oprowadzać Tatyana Zelenko z Zespołu ds. Międzynarodowych ECS.
/ bilet w promocyjnej cenie: 15 zł
Wyzwania polityczne dla białoruskiego społeczeństwa i państwowości: nowoczesność i dziedzictwo Białoruskiej Republiki Ludowej – debata
- 24.03.2024, niedziela, godz. 15.00–16.30, wstęp wolny, ECS, biblioteka (1 piętro)
słowo wstępne | Basil Kerski, dyrektor ECS
Paneliści:
- prof. dr hab. Helena Głogowska | białorutenistka, politolożka i badaczka stosunków polsko-białoruskich, prezeska Białoruskiego Towarzystwa Kulturalnego „Chatka”
- Zmicier Lukashuk | redaktor Euroradio.fm, autor serii książek „Białoruska idea narodowa”, opartej na ok. 200 wywiadach z wybitnymi Białorusinami (2017–2022)
- dr Ryhor Astapenia | białoruski politolog, założyciel i dyrektor ds. badań Centrum Nowych Idei, dyrektor Białoruskiej Inicjatywy w Chatham House
moderatorka | dr Anastazja Iljina, historyczka, autorka programu Intermarium na antenie Biełsat TV, tłumaczenie konsekutywne BEL/PL
Kasary & Relikt & Siarżuk Douhuszau – koncert
- 24.03.2024 niedziela, godz. 17.00–18.00, wstęp wolny / ECS, audytorium (parter)
Relikt to jeden z najbardziej oryginalnych białoruski zespołów, łączący tradycyjne pieśni białoruskie ze współczesną muzyką rockową. Kasary, białoruski męski zespół wokalny, odradza unikalną męską śpiewną tradycję Białorusinów. A Siarżuk Douhuszau to białoruski wokalista i multiinstrumentalista, popularyzator białoruskiej muzyki tradycyjnej
Polacy i Białorusini. Wspólna walka o niepodległość – spotkanie wokół książki
- 25.03.2024 poniedziałek, godz. 18.00–20.00, wstęp wolny, ECS, biblioteka (1 piętro)
Pretekstem do rozmowy będzie antologia „Kultura – Białoruś. Jakby w cieniu i ciszy”, w której znalazły się publikowane w „Kulturze” teksty poświęcone Białorusi, jej historii (najczęściej łączonej z problematyką Wielkiego Księstwa Litewskiego) oraz współczesności. Zawarto także szkice podejmujące skomplikowane kwestie narodowościowo-religijne na północno-wschodnich ziemiach I i II Rzeczypospolitej. Wybór uzupełniają drukowane w miesięczniku mało znane wiersze poetów białoruskich oraz teksty literackie polskich twórców, zapisy powrotów do małej ojczyzny.
Wyboru dokonał, materiał opracował i wstępem opatrzył – Tadeusz Sucharski.
Wydawcą jest Wydawnictwo UMCS (2023).
słowo wstępne | Andrzej Peciak, historyk, wydawca, redaktor serii „W kręgu paryskiej KULTURY”
Paneliści
- prof. Iwona Hofman | medioznawczyni, politololożka, mecenaska nauki i kultury, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
- prof. Tadeusz Sucharski | historyk literatury polskiej i rosyjskiej, Uniwersytet Pomorski w Słupsku, redaktor prezentowanej antologii
- dr Andrej Januszkiewicz | historyk, specjalista w dziedzinie historii Wielkiego Księstwa Litewskiego, wydawca i szef pierwszej białoruskiej księgarni w Warszawie
moderator | dr Raman Szczerbau, wiceprezes Białoruskiego Towarzystwa Kulturalnego „Chatka”
tłumaczenie na język białoruski / transmisja online: YouTube ECS, Facebook ECS, ecs.gda.pl, gdansk.pl
Joanna Czauderna-Szreter
Europejskie Centrum Solidarności
