Rozpoczął się nabór do wyjątkowej edycji programu edukacyjnego dla dzieci „Formy podstawowe”. W nowym MSN-ie dla najmłodszych zaplanowano także oprowadzania i twórcze warsztaty. Jednym z najgłośniejszych będzie finał projektu opartego na realizacji partytury Bąble i krople, libańskiego kompozytora i artysty wizualnego Tareka Atoui.
Pierwszymi zwiedzającymi nową siedzibę Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie będą dzieci. Po zakończeniu budowy na uczniów i uczennice czekają nie tylko oprowadzania z przewodnikami i twórcze warsztaty, ale również kolejna, specjalna edycja programu „Formy podstawowe”. Jej finałem będzie przygotowana przez najmłodszych wystawa sztuki współczesnej. „Formy podstawowe” to nagradzany w świecie, unikatowy program MSN-u i Edukacyjnej Fundacja im. Romana Czerneckiego, który łączy edukację artystyczną z aktywnym uczestnictwem w procesie twórczym. Nabór do IV edycji rozpoczął się 26 sierpnia i potrwa do 9 września 2024 roku.
Celem „Formy podstawowych” jest wprowadzenie sztuki współczesnej do szkół podstawowych, oferując uczniom możliwość tworzenia własnych dzieł i wystaw oraz rozwijania kreatywności, współpracy i umiejętności myślenia krytycznego. Program zdobył drugą nagrodę w kategorii „Procesy twórcze” podczas gali wręczenia Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej oraz był nominowany do międzynarodowej nagrody Outstanding Museum Practice Award, przyznawanej przez CIMAM, globalną sieć ekspertów w dziedzinie muzeów sztuki nowoczesnej i współczesnej.
W trzech poprzednich edycjach „Form podstawowych” szkoły na pewien czas zamieniały się w muzea, goszcząc i współtworząc wystawy sztuki współczesnej w swoich klasach. W tym roku to nowo otwarte Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie stanie się „pudełkiem pełnym sztuki”, do którego zaproszone zostaną szkoły, by wspólnie tworzyć i odkrywać sztukę. Głównym tematem „Form podstawowych” w roku szkolnym 2024-2025 będzie sama instytucja muzeum. W czym muzeum przypomina szkołę? Czy szkołę można od-muzealnić a muzeum od-szkolnić? Kto i na jakiej podstawie odróżnia sztukę od nie-sztuki? Jak rozpoznać „muzealną wartość” przedmiotów? Do kogo tak naprawdę należy sztuka? Do czego i komu służy sztuka?
– Dotychczas prace artystyczne trafiały do szkół wysłane w specjalnie zaprojektowanych w tym celu pudełkach. Tam były używane przez dzieci, stając się częścią wystaw, szkolnej scenografii, pomocami dydaktycznymi, czy też pozwalały na zmianę szkolnych regulaminów mówi Sebastian Cichocki, współkurator programu. – Szkoła pełniła funkcję muzeum. Teraz kierunek jest odwrotny – tworzone przez dzieci prace, jak i one same, trafiają do wielkiego pudełka, którym jest nowy gmach Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. To muzeum staje się szkołą – dodaje Helena Czernecka, współkuratorka programu.
Oprócz wybranych prac z poprzednich edycji, w tegorocznej muzealnej odsłonie „Form podstawowych”, udostępnione zostaną trzy nowe instrukcje-dzieła, do użytku dla szkół, publiczności muzeum, jak i osób zatrudnionych w instytucjach sztuki. Autorem pierwszej z nich jest urugwajsko-niemiecki artysta konceptualny, Luis Camnitzer, który zajmuje się w swojej twórczości tematem edukacji i „odszkolnienia” akademii sztuki. Drugą pracę stworzyła Kateřina Šedá – czeska artystka, zajmująca się pracą ze społecznościami, często angażująca własną rodzinę czy sąsiadów. Autorem trzeciej instrukcji jest Rirkrit Tiravanija, jeden z nestorów tzw. estetyki relacyjnej, który w muzeach tworzy sytuacje, oparte o wspólne gotowanie, muzykowanie czy uczenie się.
Rozwój „Form podstawowych” jest możliwy dzięki temu, że Edukacyjna Fundacja im. Romana Czerneckiego stała się Partnerem Edukacji stołecznego MSN-u. Fundacja od lat konsekwentnie działa na rzecz budowania demokracji odpornej na wyzwania współczesności, skupiając się na takich obszarach jak edukacja w duchu liberalnym, oparta na empatii, samodzielnym rozumowaniu i odpowiedzialności. Dla Muzeum możliwość merytorycznej i programowej współpracy z Fundacją jest ważnym sposobem realizacji misji edukacyjnej.
W MSN-ie podczas dni otwarcia, które potrwają do 10 listopada, odbędą się również oprowadzania dla dzieci i warsztaty performatywne. Jednym z najgłośniejszych będzie finał projektu opartego na realizacji partytury „Bubbles and Drops” (Bąble i krople), libańskiego kompozytora i artysty wizualnego Tareka Atoui, w którym weźmie udział kilkadziesiąt dzieci ze szkół biorących udział w „Formach podstawowych”. Publiczne wykonanie kompozycji odbędzie się 9 listopada, zaś 10 listopada Tarek Atoui zagra solowy set muzyczny.
Tarek Atoui urodził się w Libanie, mieszka obecnie w Paryżu. Sam o sobie mówi, że jest przede wszystkim muzykiem i kompozytorem, a dopiero potem artystą sztuk wizualnych. Eksperymentuje z dźwiękiem – występuje przed publicznością, buduje instrumenty i instalacje dźwiękowe, bada muzyczne tradycje, organizuje koncerty, także z udziałem nieprofesjonalnych wykonawców. Jego instrumenty przypominają rzeźby: to wyrafinowane obiekty, uruchamiane przez dotyk, oddech, wiatr, kapiącą wodę czy niewielkie silniki. Projektując je, często inspiruje się tymi tradycyjnymi, przechowywanymi w muzealnych kolekcjach lub nadal używanymi przez społeczności wiejskie. Atoui poszukuje nowych sposobów na doświadczanie dźwięku, również za pomocą zmysłów innych niż słuch.
Program “Formy podstawowe” skierowany jest do nauczycieli i nauczycielek ze szkół podstawowych oraz pracowników lokalnych instytucji kultury z miejscowości do 30 tysięcy mieszkańców na terenie województwa mazowieckiego. Projekt zakłada intensywną współpracę z Muzeum, w tym warsztaty, zimowy plener artystyczny oraz opiekę merytoryczną edukatorów. Każda z zakwalifikowanych placówek otrzyma zestaw trzech instrukcji artystycznych, które staną się narzędziem do realizacji projektów w szkołach. Działania te będą prowadzone od października 2024 roku do czerwca 2025 roku, a efekty pracy uczniów zostaną zaprezentowane w Muzeum w czerwcu 2025 roku.
Nauczyciele i pracownicy instytucji kultury, którzy wezmą udział w programie, będą pełnić rolę koordynatorów, odpowiedzialnych za stworzenie i prowadzenie grup projektowych.
– Chcemy, aby nasze wsparcie nie ograniczało się tylko do merytorycznej opieki. Zależy nam na tym, aby nauczyciele i edukatorzy czuli się częścią naszej wspólnoty i mieli realny wpływ na kształtowanie programu – mówi Marta Przybył, edukatorka projektu „Formy podstawowe”.
Więcej informacji na temat rekrutacji oraz kolejnych etapów programu znajduje się na stronie internetowej Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
