Frekwencja
W tym roku odwiedziło nas 1 859 484 zwiedzających (200 tys. więcej niż w ubiegłym roku). Najchętniej odwiedzanymi oddziałami były: MNK Muzeum Czartoryskich (1 028 149), MNK Gmach Główny (278 935) oraz MNK Sukiennice (143 554).
Otworzyliśmy 23 wystawy i pokazy czasowe. Największymi z nich były:
- „Złote runo – sztuka Gruzji”
- „Uskrzydlone. Putta w sztuce renesansu”
- „Transformacje. Nowoczesność w III RP”
Unijne dofinansowanie dla Muzeum Narodowego w Krakowie
Muzeum Narodowe w Krakowie otrzymało dofinansowanie na remont Biblioteki Książąt Czartoryskich w ramach Programu Operacyjnego Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FEnIKS), zarządzanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Celem rozbudowy i przebudowy Biblioteki Czartoryskich jest spełnienie warunków do prawidłowego zarządzania zbiorami bibliotecznymi, w tym ich gromadzenia, opracowania, ochrony oraz udostępniania. Realizacja przedsięwzięcia jest kluczowa dla dalszego rozwoju oferty programowej MNK.
Po remoncie Biblioteka Czartoryskich zaoferuje nowe, różnorodne formy działalności kulturalno-edukacyjnej, takie jak wydarzenia promujące lokalną kulturę, historię oraz młodych twórców i artystów z mniejszości narodowych. Dzięki tym zmianom powstanie nowoczesna instytucja kultury, która będzie odpowiadać na potrzeby współczesnych odbiorców, zapewniając komfortowe i bezpieczne warunki korzystania z oferty.
Otwarcie biblioteki po remoncie planowane jest na 2027 rok, a zakończenie całego projektu przewidziane jest na pierwszy kwartał 2028 roku.
Przywilej koszycki należący do zbiorów MNK Biblioteka Czartoryskich został wpisany na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata.
Konsultacje społeczne CRACOVIA
Pod koniec roku, we współpracy z Miejskim Centrum Dialogu, zorganizowaliśmy konsultacje społeczne dotyczące projektu „Przebudowa dawnego hotelu Cracovia do funkcji instytucji kultury: Muzeum Designu i Architektury oraz Modelowego Centrum Wspierania Przemysłów Kreatywnych”.
Celem konsultacji było zebranie uwag i opinii na temat zaproponowanych rozwiązań architektonicznych, programu działalności i wartości społecznej inwestycji. Konsultacje prowadzone były od 25 listopada do 20 grudnia 2024 r. W ramach tych działań uruchomiliśmy ankietę, zorganizowaliśmy telefoniczny dyżur ekspercki oraz trzy spotkania konsultacyjne.
Podczas spotkań z mieszkańcami przedstawiliśmy zwycięski projekt Muzeum Architektury i Designu, autorstwa Biura Projektów Lewicki Łatak, które wygrało w ubiegłym roku konkurs na koncepcję architektoniczną. Rozmawialiśmy także o współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami działającymi w dziedzinie designu i architektury. Mieszkańcy wymieniali pomysły na to, czym powinno być przyszłe muzeum dla swoich sąsiadów i mieszkańców Krakowa.
Zaproponowane rozwiązania spotkały się z bardzo dobrym odbiorem. Pełny raport z konsultacji zostanie przygotowany w lutym 2025 roku.
Charakterystyka zbiorów i polityka zakupów
W 2024 roku do zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie dołączyła kolekcja ubiorów zaprojektowanych przez Gosię Baczyńską, jedną z najwybitniejszych polskich kreatorek mody XXI wieku. Jej wszechstronność oraz fascynacja przeszłością sprawiają, że projektowane przez nią ubiory bliskie są dziełom sztuki. Kreacje można zobaczyć w ramach galerii stałej MNK Szołayscy „Przedmioty. Galeria designu polskiego XX i XXI wieku”. Zakup kolekcji został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Do najcenniejszych nabytków 2024 roku należy także rysunek autorstwa Stanisława Wyspiańskiego „Bok stall z Kościoła Św. Krzyża w Krakowie”, który powstał podczas odnawiania gotyckich wnętrz świątyni. Wyspiański wykonywał odrysy wnętrz, tworząc dokumentację restaurowanej polichromii.
Na uwagę zasługuje również dar wybitnej rzeźbiarki Barbary Falender, która przekazała Muzeum Narodowemu w Krakowie swoje monumentalne dzieło „Hommage dla Aliny Szapocznikow”. Rzeźba, wykuta z wapienia dębnickiego, znanego jako czarny marmur, przedstawia fragmenty ciała kobiety skontrastowane z abstrakcyjną, celowo nieukończoną bryłą kamienia. Jest to wybitny przykład tradycyjnej sztuki rzeźbiarskiej w nowoczesnym wydaniu.
Łącznie MNK pozyskało 1058 obiektów. W tym darowizny – 669 obiektów, depozyty -213 obiektów, zakupy – 174 obiekty.
Wydawnictwo
W 2024 roku nakładem Wydawnictwa Muzeum Narodowego w Krakowie ukazało się ponad 20 publikacji książkowych. Są wśród nich katalogi wystaw (m.in. Złote runo – sztuka Gruzji, Transformacje. Nowoczesność w III RP, Uskrzydlone. Putta w sztuce renesansu, Kapiści. Sto lat!), przewodniki do wystaw czasowych (np. Falerystyka Legionów Polskich 1914–1918, Mehoffer z Fryburga. Projekty witraży katedralnych, Kolekcja w kolekcji. 160. rocznica ślubu Państwa Matejków), katalog zbiorów (Polskie plakaty z lat 1915–1945 w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie), a także kolejny tom czasopisma naukowego „Notae Numismaticae – Zapiski Numizmatyczne” oraz Ikonografia Plant krakowskich (10 Tom Katalogu Widoków Krakowa).
Łączny nakład wydanych publikacji to ponad 15 tysięcy egzemplarzy.
Edukacja
Rok 2024 w MNK obfitował w wiele wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych. Ponad 30 tys. osób wzięło udział w warsztatach, lekcjach muzealnych, oprowadzaniach, koncertach i pokazach. Dużą popularnością cieszyły się „Wakacje ze sztuką” – półkolonie dla dzieci, które pozwoliły młodym uczestnikom na kreatywne spędzenie czasu i poznawanie sztuki.
Opracowaliśmy nową ofertę edukacyjną na rok szkolny 2024/2025, dostosowaną do uczniów w różnych grupach wiekowych. Scenariusze lekcji powstały we współpracy z nauczycielami, aby stanowiły uzupełnienie podstawy programowej.
Aby jeszcze bardziej zaangażować najmłodszych w życie muzealne, wspólnie z CeZikiem i studiem Animwood stworzyliśmy piosenkę i klip „Do muzeum”, który przedstawia muzeum jako miejsce wspólnego spędzania czasu z rodziną i znajomymi.
Działalność konserwatorska
Zakończyliśmy trudny i długotrwały proces konserwacji „Czwórki” Józefa Chełmońskiego. Obraz znów zachwyca pełnią kolorów oraz lekkością i dynamiką kompozycji. Prace nad oczyszczeniem malowidła trwały od lipca 2020 roku. Konserwatorzy oczyścili płótno, usunęli stare werniksy, uzupełnili i wyretuszowali ubytki zaprawy oraz warstwy malarskiej. Na koniec położyli werniks zabezpieczający na całe lico obrazu. Można ponownie podziwiać wyszukane odcienie i zestawienia kolorów. Także rama zyskała nowy blask.
Równolegle z konserwacją „Czwórki” przeprowadzono wnikliwe badania. Dzięki nim rozpoznano budowę technologiczną, technikę wykonania obrazu, zastosowane przez artystę pigmenty oraz sposób ich łączenia, a także skład zaprawy, rodzaj płótna i spoiwa farb. Ujawniono nieznane dotąd etapy powstawania dzieła, rzucając nowe światło na proces twórczy. Szczegółowe wyniki badań nad obrazem zostaną opublikowane i zaprezentowane na ekspozycji dotyczącej konserwacji i badań „Czwórki”, która jest planowana w Sukiennicach równolegle do krakowskiej odsłony monograficznej wystawy dzieł Chełmońskiego w terminie 08.08-30.11.2025 r.
W 2024 roku pracowaliśmy nad projektem ODOTHEKA – pierwszą na świecie Biblioteką Zapachów Obiektów Zabytkowych. Projekt polsko-słoweński realizowany jest przez Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, we współpracy z Muzeum Narodowym w Krakowie, Uniwersytetem w Lublanie oraz Muzeum Narodowym Słowenii. Efektem projektu jest opracowanie zbioru przepisów i receptur na odwzorowanie zapachu danego zabytku. Pierwszym zbadanym dziełem z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie jest „Dama z gronostajem” autorstwa Leonarda da Vinci. Naukowcy odtworzyli zapach najważniejszego obrazu w Polsce, mającego niezwykłe znaczenie międzynarodowe. Do badań wytypowano 10 obiektów o zróżnicowanej historii i wyjątkowym znaczeniu w kolekcjach, a także różnorodności pod względem materiału, z jakiego zostały wykonane. Projekt wpisuje się w idee nowoczesnego muzealnictwa multisensorycznego, które zwiększa dostępność kolekcji, uruchamiając zmysł węchu. Projekt rozpoczął się 1 grudnia 2021 roku i potrwa do 2025 roku. Finansowany jest w ramach programu WEAVE/NCN – OPUS 20 + LAP przez Słoweńską Agencję Badawczą oraz polskie Narodowe Centrum Nauki.
Zakończono zabezpieczenie i konserwację obiektów z dawnej ekspozycji w Muzeum Czynu Niepodległościowego w Oleandrach, przekazanych do Muzeum Narodowego w Krakowie.
Łączna liczba obiektów poddanych konserwacji w 2024 roku wyniosła ponad 27 tysięcy.
Misja społecznej odpowiedzialności w MNK
W tym roku kontynuowaliśmy wdrażanie Misji „Muzeum, ludzie, przyszłość”, która wyznacza kierunek zrównoważonego rozwoju dla naszej instytucji.
W ramach współpracy ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska realizowaliśmy projekty takie jak Wikirezydencja w Bibliotece Czartoryskich oraz GLAM-Wiki. Dodatkowo wzięliśmy udział w międzynarodowej konferencji Wikimania, która odbyła się w Katowicach. Dzięki tym działaniom zwiększyliśmy widoczność naszych zbiorów i wsparliśmy rozwój największej demokratycznej bazy wiedzy – dostępnej na całym świecie.
Wystawa „Epoka (nie)dostępności” to wspólna inicjatywa Muzeum Narodowego w Krakowie oraz Fundacji Avalon. Już w styczniu w Gmachu Głównym MNK zaprezentujemy obiekty symbolizujące błędy i ograniczenia, z jakimi w codziennym życiu mierzą się osoby z niepełnosprawnościami.
Ekspozycja składa się z 12 obiektów, które przedstawiają brak dostępności w takich obszarach jak: architektura, design, komunikacja, system wsparcia, życie zawodowe czy relacje międzyludzkie. Każdy obiekt uzupełnia osobista historia osoby, która doświadczyła danego rodzaju wykluczenia.
Wystawa ma na celu pogłębienie wiedzy odbiorców na temat istniejących barier, zaprezentowanie perspektywy osób z niepełnosprawnościami oraz lepsze zrozumienie ich codziennego życia. Widzowie dowiedzą się również, co można zrobić, by usunąć bariery i uczynić świat bardziej dostępnym.
Ekspozycja jest częścią ogólnopolskiej kampanii społecznej „Epoka Dostępności” Fundacji Avalon, której misją jest podnoszenie świadomości na temat braku dostępności oraz ukazywanie, jak nasze działania wpływają na powstawanie barier dla osób z niepełnosprawnościami.
Współpraca z mediami
Liczba publikacji: 39 713
Łączny zasięg: 482 135 072
Łączny ekwiwalent: 217 114 822
Social media – zasięg
Facebook: 2 165 351
Instagram: 438 512
Strona internetowa
3 457 556 odsłon
827 325 użytkowników
Nagrody i wyróżnienia
„Nowy Początek. Modernizm w II RP” został nagrodzony w konkursie „Common Space – Realizacje” w ramach 8. Międzynarodowego Biennale Architektury Wnętrz. Projekt wystawy został doceniony Grand Prix w kategorii wnętrze użyteczności publicznej.
Sybilla 2023 – Wyróżnienie dla Muzeum Narodowego w Krakowie za projekt DIXIT MNK: upowszechnianie zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie w kategorii Edukacja oraz wyróżnienie za wystawę Broń i Barwa – wystawa stała w Arsenale Muzeum Książąt Czartoryskich w kategorii Nowe i zmodernizowane wystawy stałe.
Lodołamacze 2024: MNK zdobyło I miejsce i statuetkę Lodołamacza jako laureat Lubelskiej, Małopolskiej, Podkarpackiej, Świętokrzyskiej Regionalnej Gali Konkursu Lodołamacze 2024 w kategorii: Pracodawca Odpowiedzialny Społecznie – Zrównoważony Rozwój Biznesu (CSR/ESG), a następnie I nagrodę w ogólnopolskim konkursie Lodołamacze 2024 – wyróżniającą MNK jako instytucję publiczną, która wprowadziła i konsekwentnie wdraża w działania misję społecznej odpowiedzialności.
Nagroda Honorowa im. Joachima Lelewela przyznana za wybitny wkład w działalność muzealną dla Muzeum Narodowego w Krakowie – XXI Zjazd Historyków Polskich w Białymstoku.
Nagroda Lider Dostępności dla Arsenału i Klasztorka, części kompleksu MNK Muzeum Czartoryskich w kategorii obiekt zabytkowy, za najlepszą inwestycję związaną z modernizacją budynku historycznego, z uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnością
Otrzymaliśmy także liczne nagrody za identyfikację wizualną: zwycięzca konkursu The PRINT Awards w kategorii Identyfikacja wizualna, Creative Review Annual Honourable Mention, finalista European Design Awards, II miejsce w konkursie Muzeum Widzialne w kategorii Identyfikacja muzeum oraz Nagroda Golden Pin Taipei.
MNK INFO
