Oryginalną część więźniarskiego ubioru z czasu funkcjonowania niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady przekazał do muzeum mieszkaniec Bytomia mocno związany z Oświęcimiem – Andrzej Banaś.
Andrzej Banaś jest synem Eryki Kazimiery (z domu Kubisty) i Alojzego Banasia. Urodził się w 1938 r. Po wrześniowej klęsce Polski w wojnie z Niemcami w 1939 r. rodzina Banasiów osiadła w Oświęcimiu. W 1941 roku zamieszkała przy ul. Górnickiego 7 w tym mieście.
Alojzy Banaś w latach 1940-1942 był komendantem obwodu oświęcimskiego konspiracyjnego ZWZ/AK wchodzącego w skład Inspektoratu Bielskiego. 25 stycznia 1943 roku został rozstrzelany przez Niemców w obozie Auschwitz z innymi konspiratorami.
Gdy zapadła decyzja o sprzedaży domu przy ul. Górnickiego 7, Andrzej Banaś nie chciał zostawiać rodzinnych rzeczy nowemu właścicielowi.
– Bluza stała się moją własnością w nietypowej sytuacji. Znalazłem ją w roku 2006 na strychu. Była schowana w pudełku tekturowym. Kiedy je otworzyłem, ze zdumieniem zobaczyłem, że jest tam pasiak – opowiada.
Niestety, nie zachował się żaden charakterystyczny element, który mógłby pozwolić na identyfikację osoby używającej tego ubrania. Nie wiadomo również, jak to się stało, że pasiak trafił na strych. Andrzej Banaś przypuszcza, że jakiś więzień – uciekinier z obozu mógł uzyskać pomoc od jego rodziny, która podczas niemieckiej okupacji była mocno zaangażowana w działalność konspiracyjną. Zostawiona bluza została potem schowana na strychu i tam przeleżała w zapomnieniu kilkadziesiąt lat.
– To kolejna ważna pamiątka, która dzięki ofiarodawcy i staraniom pracowników muzeum znalazła się w naszych zbiorach. Jest to niezwykle cenny obiekt ze względu na wartość historyczną, natomiast jego stan wymaga konserwacji. Będziemy dokładać starań, by po jej zakończeniu bluza znalazła się na wystawie głównej. Bardzo serdecznie dziękuję panu Andrzejowi Banasiowi za darowiznę tak wartościową dla naszego muzeum – powiedziała dyrektor Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej Dorota Mleczko.
tekst: Piotr Tarczyński
