W przed ostatnim dniu czerwca w Muzeum Wisły w Tczewie otwarta zostanie wystawa czasowa pn. „Człowiek i rzeka. Łodzie i szkutnicy”. Ekspozycja nie tylko przedstawi piękno unikalnych konstrukcji, ale także przybliży historię życia i pracy szkutników, podkreślając jak ważną rolę pełnili oni w społecznościach nadwiślańskich. Wizyta w tczewskim oddziale Narodowego Muzeum Morksiego pozwoli także poznać historię niezwykłego dziedzictwa, przekazywanego z pokolenia na pokolenie.
Łódź, jako symbol tradycji
Od wieków drewniane łodzie były istotną częścią wiślanego krajobrazu. W XIX stuleciu zbijane z desek jednostki zaczęły wypierać czółna drążone, zwane dłubankami. Umożliwiały one nadrzecznym społecznościom transport i komunikację, pracę zarobkową i rekreację. Budowane były najczęściej przez samodzielnych rzemieślników w rodzinnych warsztatach poza większymi ośrodkami miejskimi, na użytek własny i społeczności lokalnej. Często twórcami łodzi byli sami jej użytkownicy, zwłaszcza rybacy i przewoźnicy. Nie mieli szkutniczego wykształcenia, nie stosowali dokumentacji technicznej. Budowali zgodnie z lokalną tradycją szkutniczą i wiedzą przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Potrafili „czytać wodę” i stosownie do jej charakteru konstruowali swoje jednostki.
Nieodłączny związek miasta z rzeką
Rzeka Wisła od zawsze stanowiła ważny szlak komunikacyjny i handlowy dla mieszkańców Tczewa i okolic. Wystawa „Człowiek i rzeka. Łodzie i szkutnicy” pozwoli przybliżyć niezwykłe umiejętności i wiedzę szkutników, którzy tworzyli łodzie, korzystając z lokalnych zasobów naturalnych. – Na wystawie pokażemy typowe konstrukcje rybackie i komunikacyjne z dolnego i środkowego odcinka rzeki, spróbujemy odtworzyć wnętrze warsztatu szkutniczego i opowiemy o podejmowanych przez Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku próbach zachowania tradycji szkutniczych. – tłumaczy Jagoda Klim, kuratorka wystawy z Działu Historii Żeglugi Śródlądowej NMM.
Przedstawiona zostanie historia kryzysu tradycyjnego szkutnictwa wiślanego w latach 90. XX w. oraz jego odrodzenie w XXI w. – Łącząc przeszłość z teraźniejszością zaprezentujemy współczesnych szkutników, a także środowiska i wydarzenia utrwalające i promujące wiślane tradycje – dodaje Ewa Sidor, druga z kuratorek ekspozycji.
Flis V Orderu Rzeki Wisły Sandomierz-Tczew
Otwarciu wystawy towarzyszyć będzie niezwykłe przedsięwzięcie, jakim jest liczący 650 km Flis V Orderu Rzeki Wisły Sandomierz-Tczew. Od 2018 r. w Sandomierzu odbywają się organizowane przez Fundację „Sandomierka” Gale Orderu Rzeki Wisły. Podczas uroczystości honoruje się osoby najbardziej zasłużone dla ochrony i promocji wiślanego dziedzictwa. Kawalerem Orderu Rzeki Wisły 2022 r. został Tomasz Szczęsny z Ciechocinka – wybitny szkutnik, znawca i badacz wiślanego dziedzictwa, artysta. Nie zdążył odebrać Orderu – zmarł we wrześniu 2022 r. Na sandomierskiej Gali w lutym 2023 r. rodzina Tomasza Szczęsnego zadeklarowała chęć przekazania jego Orderu na wystawę o szkutnictwie wiślanym, organizowaną w czerwcu 2023 r. w Muzeum Wisły. Z inicjatywy Jacka Marczewskiego zorganizowano więc wiślaną sztafetę, której celem jest przetransportowanie Orderu dawną flisacką drogą z Sandomierza do Tczewa. Flis wypłynął z Sandomierza 1 czerwca 2023 r. Dziesiątki ludzi Wisły kolejno wiozło go na pokładach swych łodzi chcąc uczcić w ten sposób pamięć o wyjątkowym mieszkańcu „najdłuższej polskiej wioski” – Wisły. 29 czerwca 2023 r. Order Kawalera Rzeki Wisły – Tomasza Szczęsnego – dopłynie do Tczewa. Niezwykła pamiątka przekazana Dyrektorowi Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku trafi do jednej z gablot tworzących wystawę.
Patroni medialni wystawy: Portal Tcz.pl, Telewizja Tetka, Radio Gdańsk.
PROGRAM WYDARZENIA
[29.06.2023]
15:00 Przystań Wiślana w Tczewie: Finał sztafetowego Flisu V Orderu Rzeki Wisły Sandomierz – Tczew
15:15 Przekazanie Orderu Kawalera Rzeki Wisły 2022 Tomasza Szczęsnego przedstawicielom Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku
15:30 Przejście z przystani do Muzeum Wisły w Tczewie
16:00 Wernisaż wystawy
„Człowiek i rzeka. Łodzie i szkutnicy”
30.06.2023 – 16.06.2024
Muzeum Wisły w Tczewie
Źródło: https://nmm.pl/
