Jak witano nowy rok? W różnych zakątkach Polski różnie bywało, ale na kilka spraw uważano chyba wszędzie – na przykład – kto tego dnia pierwszy odwiedzi domostwo. Jeżeli był to mężczyzna, miało to być znakiem pomyślności na przyszły rok, zwłaszcza, jeżeli był to mężczyzna młody i jasnowłosy. Kobieta, która odwiedziła dom jako pierwsza, nie zwiastowała dobrze. Popularne było przekonanie, że co kto robi na Nowy Rok, to samo będzie robić przez cały rok, należało więc być w dobrym humorze, żartować, przyjaźnie zagadywać do sąsiadów. Panny urządzały wróżby matrymonialne, a do butów wkładały kilka ziaren maku, by przyciągnąć miłość. Unikano zbyt długiego snu po sylwestrowej zabawie, jako że wczesna pobudka miała zagwarantować, energię w nadchodzącym roku. Śniadanie należało podać na okrągłych talerzach, by zakończyć stary cykl, a nowy rok rozpocząć bez dawnych obciążeń.
Panowało też przekonanie, że jeżeli komuś uda się żartem okraść inną osobę, cały nadchodzący rok będzie dla niego szczęśliwy. Popełniano więc drobne symboliczne kradzieże.
Na wsi gospodarze odwiedzali sąsiadów, składali życzenia, sypali owsem na znak, nadchodzący rok ma przynieść obfite plony zboża. W miastach urządzano proszone obiady i przyjęcia. Ważne, by było wesoło, syto i przyjaźnie.
Na stole miał leżeć bochen chleba, aby go nigdy w całym roku nie zabrakło, zaś na obiad noworoczny zwłaszcza wiejski, powinna być potrawa z grochem i tłuszczem. Tłuszcz był symbolem bogactwa, groch obfitości plonów.
W dzień Nowego Roku, jak i w inne dni w tym okresie przychodziły grupy kolędników z życzeniami. W zamian kolędnicy specjalnie na tę okazje pieczone ciasto, które zależnie od regiony różne miało nazwy: nowoletnik (Śląsk Cieszyński), szczodraraki, pierogi z kaszą gryczaną i makiem, kołacze. Darem dla kolędników bywały też po prostu kiełbasa, słonina, orzechy, jabłka i drobne pieniążki.
