Otwarcie wystawy: 4 listopada 2024 (wernisaż) wystawa dostępna dla zwiedzających od 5 listopada 2024 roku
Miejsce: Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, ul. Kredytowa 1
O wystawie
Wystawa zatytułowana „Dwie dusze twórcy ludowego” wychodzi od założenia, że gromadzone w muzeach etnograficznych obiekty określane nazwą „sztuki ludowej” mają zawsze dwóch autorów, pochodzących z dwóch różnych środowisk społecznych. Jeden z nich, nazywany „twórcą ludowym” wykonuje fizycznie obiekt, podczas gdy drugi – inteligent, który ukrywa własne współautorstwo za figurą „rozpoznawania” bądź „odkrywania” – legitymizuje go jako sztukę ludową. Teza, że sztuka ludowa powstawała i nadal powstaje w szczególnej relacji wykształconych warstw miejskich z chłopskimi mieszkańcami wsi została przedstawiona i obszernie omówiona w książce „Kłopoty ze sztuką ludową” (Słowo/ Obraz Terytoria 2021).
Wystawa będzie jednak nie tylko rodzajem wizualizacji przedstawionych w książce tez, ale też przede wszystkim przenosi ciężar z inteligenckiego dyskursu o sztuce i ludowości na wieś, jej kulturę materialną i jej mieszkańców. Wnosi ona krytyczny wkład w autorefleksję muzeum etnograficznego nad proweniencją własnych zbiorów i własną funkcją w konstruowaniu hierarchii wiedzy i władzy.
Tytuł wystawy został zaczerpnięty z tekstu Aleksandra Jackowskiego zamieszczonego w 1975 roku w czasopiśmie „Polska Sztuka Ludowa”, w którym autor wskazywał, że „wielu współczesnych twórców ludowych wyznaje równolegle dwie estetyki. Jedną — na użytek własny, drugą — gdy z jakiegoś powodu ma wrócić do form tradycyjnych” i używał w odniesieniu do tego zjawiska określenia „dwóch dusz” twórcy ludowego.
Na wystawie prezentowane będą obiekty z kolekcji Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Wystawa pozwoli ona na pokazanie obiektów przechowywanych w magazynach i nie prezentowanych nigdy lub bardzo rzadko. Pokaz będzie obejmował tkaniny, malowanki na papierze, wycinanki, malowane makatki, ceramikę, rzeźbę, malarstwo, a także wyroby pamiątkarskie różnego rodzaju.
Kuratorka wystawy: Ewa Klekot
Scenografia wystawy: Maciej Siuda
Identyfikacja wizualna: Jakub de Barbaro
Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie istnieje od 1888 r. To najstarsze i największe muzeum etnograficzne w Polsce jest przestrzenią, w której dorobek kultury światowej spotyka się z indywidualną wrażliwością, stając się inspiracją do odkrywania piękna tkwiącego w różnorodności. W nowocześnie urządzonych wnętrzach prezentujemy wystawy stałe i czasowe o interdyscyplinarnym charakterze i zróżnicowanej tematyce. Naszą misją jest kolekcjonowanie
różnorodności i bogactwa kultur całego świata oraz prezentowanie ich wartości jako dobra ogólnonarodowego, tym samym przyczyniając się do rozwoju społeczeństwa otwartego.
