Eksponaty pochodzące z wczesnego okresu formowania się państwa egipskiego, a także zdjęcia dokumentujące pracę i życie polskich archeologów od dwóch dekad pracujących w tamtym rejonie, znalazły się na wystawie, którą od 9 września oglądać można w krakowskim Muzeum Archeologicznym.
Ekspozycja „Tell-el-Farcha. 20 lat polskich wykopalisk” dokumentuje prace, które od dwóch dekad archeolodzy prowadzą na stanowisku położonym 120 km od Kairu, w północno-wschodniej delcie Nilu.
– Samo stanowisko jest niezwykle ważne, a właściwie kluczowe dla okresu wczesnodynastycznego i predynastycznego. Tell-el-Farcha, czego dowodzą dotychczasowe odkrycia, było bowiem bardzo ważnym ośrodkiem gospodarczo-politycznym w okresie formowania się państwa egipskiego – wskazała w rozmowie z PAP Anna Starzycka, kustosz Muzeum Archeologicznego w Krakowie.
Na wystawie znalazły się eksponaty, które przywieziono z Egiptu zanim wywożenie stamtąd zabytków zostało zakazane. Dlatego też duża część ekspozycji to fotografie, które od innej strony dokumentują prace archeologiczne – pokazują migawki codzienności tych, którzy prowadzą je od dwóch dekad.
– Prezentujemy naczynia okresu predynastycznego i wczesnodynastycznego, paletę kosmetyczną, ciekawe paciorki z karneolu. Zabytki są zróżnicowane, ale wystawę wypełniają też plansze, przedstawiające życie codzienne archeologów, którzy tam pracują, zasięg ich prac i otoczenie, w jakim przebywają – podkreśliła Starzycka.
Stanowisko odkryte zostało w 1987 r. przez włoskich archeologów, a od 1998 r. stało się obiektem badań polskiej ekspedycji, na której czele stanęli prof. Krzysztof M. Ciałowicz i dr Marek Chłodnicki. Jak podaje krakowskie muzeum, w dotychczasowych badaniach udział wzięło prawie 200 archeologów, specjalistów innych dyscyplin naukowych i studentów; niektórzy przyjeżdżali tam tylko na jeden sezon, inni prowadzili swoje badania przez lata.
Muzeum zwraca uwagę, że przez dwie dekady zmieniły się nie tylko metody dokumentacji naukowej, ale też wieś Gazala, na obrzeżach której znajduje się stanowisko. W trakcie prowadzonych tam badań odkryte zostały pozostałości osady mieszkalnej, duże budowle i jeden z najstarszych browarów na świecie. Z kolei znalezione tam dzieła sztuki, wykonane ze złota i kości słoniowej, wskazują, że mieszkańcy osady byli osobami zamożnymi. Dzięki badaniom udało się też zdobyć informacje na temat codziennego życia prowadzonego w Egipcie na przełomie IV i III tysiąclecia p.n.e.
PAP – Nauka w Polsce, Nadia Senkowska
