Wspólne dziedzictwo kulturowo-historyczne polsko-niemieckich zespołów parkowych po obu stronach Nysy funkcjonuje jako wzmacniający tożsamość regionalną element łączący pomiędzy ciągłymi spotkaniami transgranicznymi oraz wymianą doświadczeń przez mieszkańców Łużyc i Lubuskiego. Dzięki połączeniu w jedną sieć współpracy urzędów administracji miast i gmin, administracji parków, konserwatorów zabytków, podmiotów społeczeństwa obywatelskiego oraz lokalnych i regionalnych grup zajmujących się historią i kulturą niwelowany jest dystans, uprzedzenia i brak akceptacji wśród obywateli wszystkich grup wiekowych na obszarze wsparcia, trwale poprawiane są warunki życia i generowane są stabilne impulsy rozwoju regionu.
Polsko-niemieckie współdziałanie w założonym w 2010 r. Europejskim Związku Parków Łużyckich (EZPŁ) wspiera propagowanie wspólnego dziedzictwa kulturowego w ramach transgranicznego i regionalnego zaangażowania polskich i niemieckich obywateli. Spotkania i wymiana doświadczeń przyczyniają się do lokalnego uatrakcyjnienia wartości kulturowych i wspólnych korzeni w środkowo europejskiej tradycji kulturowej. Dzięki EZPŁ zrzeszającemu parki „pücklerowskie” w Cottbus-Branitz (D) i Park Mużakowski (D/PL, UNESCO) oraz Wschodnioniemiecki Ogród Różany w Forst (D) i Park Przypałacowy w Brodach (PL) udało się zebrać pierwsze doświadczenia współpracy i stworzyć bazę do pogłębienia i poszerzenia kooperacji pomiędzy zarówno przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego jak i administracji.
Nysa Hermanna Park Mużakowski, foto H. Rothamel 
Ogród pałacowy Park Mużakowski, foto H. Rothamel
Kaskady wodne w Ogrodzie Różanym Forst, foto R. Hofmann 
Historyczne wejście główne Ogrodu Różanego Forst, foto Profi Kliche
W ramach badania efektów realizacji planu operacyjnego 2007-2013 polsko-niemieckiej (Brandenburgia-Lubuskie) współpracy transgranicznej przeanalizowano m.in. powstałe kooperacje i stwierdzono, że aktywne podmioty transgranicznej kooperacji i utrwalania sieci współpracy nadal muszą być wzmacniane, aby stale poprawiać współpracę instytucji i mieszkańców.
Poszerzenie EZPŁ w lutym 2018 r. o park w Zatoniu (Zielona Góra), Park Książęcy w Żaganiu, parki przypałacowe w Altdöbern i w Neschwitz oraz Park w Kromlau stwarza nowy potencjał, ale również wyzwania w działalności Związku. Uatrakcyjnienie polsko-niemieckich zabytkowych ogrodów po obu stronach Nysy z korzyścią dla mieszkańców obszaru wsparcia i turystów oraz zwiększenie rozpoznawalności tych obiektów, które stanowią transgran. filary tożsamości dla obywateli regionu, wymaga ustawicznego podnoszenia wartości obiektów parkowych przy pomocy szerszego zinstytucjonalizowanego usieciowienia na wszystkich poziomach administracji, instytucji, społeczeństwa obywatelskiego i grup interesów.
Dom Dżentelmena Park Kromlau, foto R. Machnikowski, D. Thorausch 
Most Rakotza Park Kromlau, foto R. Machnikowski, D. Thorausch
Część parku za Pałacem Żagańskim, foto A. Żyworonek 
Most drewniany nad kanałem wodnym w Parku Pałacowym w Żaganiu, foto A. Żyworonek
3 czerwca 2020r. członkowie Europejskiego Związku Parków Łużyckich podpisali w Parku Branitz umowę partnerską na realizację polsko-niemieckiego projektu „Trwałe wzmocnienie i nowe ukierunkowanie Europejskiego Związku Parków Łużyckich 2021”. W niniejszym projekcie biorą udział Cottbus, Forst, Bad Muskau, gmina Altdöbern, gmina Gablenz, gmina Neschwitz, Łęknica, Zielona Góra, Żagań i gmina Brody. Projekt współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Regionalnego w ramach programu INTERREG V A Brandenburgia-Polska 2014-2020.
Pałac-Bruhla w Brodach, foto archiwum Urzędu Gminy Brody 
Park Pałacowy w Brodach, foto K. Kilian
Głównym celem projektu jest intensyfikacja i pogłębienie współpracy transgranicznej pomiędzy samorządami i administracjami parków w poszerzonym EZPŁ, trwałe rozpropagowanie działań konserwatorskich wśród mieszkańców obszaru wsparcia, zintensyfikowanie współpracy sieciowej administracji parków, aktywna partycypacja grup i podmiotów społeczeństwa obywatelskiego mieszkańców w zachowaniu, konserwacji i zgodnym z wymogami konserwatorskimi wykorzystaniu obiektów parkowych. Partycypacja ta wzmocni związki pomiędzy pol. i niem. mieszkańcami obszaru wsparcia. Powyższy cel stanowi konkretną realizację celu szczegółowego PW w aspekcie wykorzystania i podnoszenia wartości wspólnego dziedzictwa kult.-hist. w przestrzeni publicznej na obszarze wsparcia dla trwałej poprawy identyfikacji z przestrzenią życiową i ekonomiczną po obu stronach Nysy, zrozumienia sąsiadów w całym transgranicznym regionie i poprawy jakości życia w samorządach partnerów projektu.
Jedna z dłuższych osi widokowych w parku Branitz, foto H. Bach 
Tumulus Park Branitz, SFPM A. Franke 
Oświetlone ruiny Pałacu Księżnej Doroty Park Zatonie, foto M. Adamczewski 
Widok z altany różanej na Pałac w Parku Zatonie, foto M. Adamczewski
Ważnymi wynikami projektu będą wymiana i partnerstwa wolontariuszy, m.in. dzięki polsko-niemieckim seminariom parkowym, Szkole Letniej dla młodych specjalistów, warsztatów z udziałem zawodowych i społecznych konserwatorów zabytków, transgraniczne powiązania ze składnikami dziedzictwa kulturowego oraz wspólne lata tematyczne dla różnych grup społeczeństwa na obszarze wsparcia. Dyskusje poprzedzające poszerzenie Związku wykazały potencjał różnorodnych tematów w kontekście wspólnej historii kultorowej miast, gmin oraz parków, znaczących postaci i wydarzeń historycznych. Wykorzystanie nowych mediów, pol.-niem. wolontariatu, wymiany specjalistów i doświadczeń oraz instytucjonalna stabilizacja dzięki koordynacji działań specjalistycznych będą centralnymi tematami podczas realizacji projektu.
Główną grupą docelową projektu są mieszkańcy regionu i turyści. Poznanie, wymiana i spotkania mieszkańców w ramach propagowania, zachowania i wykorzystania dziedzictwa zabytkowych ogrodów regionu wzmocni integrację regionu i wzajemne zrozumienie. Adresatami powinni być w szczególności mieszkańcy obszaru wsparcia. Kolejną grupą docelową w trakcie realizacji projektu są pracownicy administracji i parków Związku, którzy będą mieli na warsztatach, seminariach i programach wymiany mieć możliwość wymiany doświadczeń między sobą i z ekspertami zewnętrznymi, zdobycia kompetencji i stworzenia stałych powiązań. Trzecią grupę tworzą specjalistyczne instytucje i urzędy, które oprócz wymiany doświadczeń zyskają nowe tematy robocze oraz kooperacje ponadregionalne, a także regionalne podmioty gospodarcze i organizacje społeczeństwa obywatelskiego, działające na obszarze wsparcia w zakresie dziedzictwa kulturowego i ochrony zabytków oraz edukacji kulturowej.
Widok na Pałac Neschwitz, foto Urząd Gminy Neschwitz 
Widok z tarasu w ogrodzie barokowym Park Neschwitz, foto lausitzfocus
Pałac Altdöbern Parksommerträume, foto B. Aehnelt 
Widok na pałac z francuskiego ogrodu, foto B. Aehnelt
Linki:
Parki (każdy z 9 partnerów) https://parkverbund.eu/pl/parki/park-przypalacowy-w-altdoebern.html
Prasa (PL) https://parkverbund.eu/pl/aktualnosci/prasa.html
Wydarzenia (PL) https://parkverbund.eu/pl/aktualnosci/terminy.html
Publikacje (PL) https://parkverbund.eu/pl/zwiazek-parkow/publikacje.html
Historyczne osobowości związane z EZPŁ https://parkverbund.eu/pl/osobowosci.html
Kontakt:
Europejski Związek Parków Łużyckich
Sekretariat c/o Fundacja Muzeum księcia Pücklera
Parku i Pałacu w Branitz
Robinienweg 5
DE-03042 Cottbus
Telefon: +49 355 7515221
Telefax: +49 355 7515230
E-Mail: info@parkverbund.eu
Web: www.parkverbund.eu
Koordynator Europejskiego Związku Parków Łużyckich
Kamil Jągowski
Urząd Miasta Cottbus
Wydział Kultury
z siedzibą: Robinienweg 5 (Fundacja Pücklera)
Tel. stacjonarny: +49 (0) 355 7515-136
Tel. komórkowy: +49 (0) 160 3074-545
Telefax: +49 (0) 355 7515-199
E-mail: kamil.jagowski@pueckler-museum.de,
kamil.jagowski@cottbus.de