Fotografia w Galerii Sztuki XIX wieku MNW

Od 10 czerwca br. Galeria Sztuki XIX Wieku Muzeum Narodowego w Warszawie zostanie wzbogacona o kameralną prezentację zdjęć. Gabinet Fotografii opowie o narodzinach nowego medium w XIX wieku i jego związkach z pozostałymi kwitnącymi wówczas dziedzinami sztuki. Pozwoli też poszerzyć obszar krytycznej refleksji nad prezentowanymi tuż obok dziełami malarskimi romantyzmu, realizmu czy symbolizmu.

Mistrzowie fotografii

Gabinet Fotografii w Galerii Sztuki XIX Wieku przybliży początki tego medium i biografie pierwszych polskich fotografów. Publiczność będzie miała możliwość zapoznania się z pracami m.in. Karola Beyera, Walerego Rzewuskiego, Konrada Brandla, Józefa Czechowicza, Michała Greima i Jana Bułhaka. Wszyscy oni uczestniczyli w polskim życiu kulturalnym i społecznym, w popularyzowaniu wiedzy o historii, sztuce i aktualnych wydarzeniach politycznych, utrwalali obraz współczesnego życia. Należeli do elity artystycznej i wraz z nią współtworzyli kulturę narodową. Na ekspozycji nie zabraknie również prac mistrzów fotografii z zagranicy, takich jak Giacomo Caneva, Gustave Le Gray, Camille Silvy, Carlo Naya i Frank M. Sutcliffe.

Pokrewieństwo sztuk

Galeria Sztuki XIX Wieku MNW to jedyna wystawa w Polsce, na której będzie można prześledzić związki między nowym medium a innymi dziedzinami sztuki – malarstwem i rzeźbą. W okresie 1840–1914 wpływy romantyzmu, realizmu, biedermeieru czy symbolizmu zaznaczyły się także w fotografii. Zestawienie obrazów malarskich i fotograficznych tamtego czasu wskazuje na liczne pokrewieństwa, choćby w wyborze tradycyjnych tematów: portretów czy pejzaży. Z jednej strony artyści chętnie fotografowali sceny z życia codziennego, z drugiej – dostrzegali potrzebę utrwalania zabytków przeszłości, co w ówczesnej sztuce polskiej służyło zachowaniu tożsamości narodowej.

Od dagerotypów do początków XX wieku

Gabinet Fotografii zabierze publiczność w fascynującą podróż historyczną. Ekspozycja zilustruje rozwój technik fotograficznych: od dagerotypii, przez kalotypie, po prace kopiowane z negatywów szklanych. Zostanie podkreślony przełom w sztuce fotografii, jakim było wprowadzenie w 1851 nowej metody negatywowo-pozytywowej, zwanej mokrym kolodionem. Gabinet opowie także m.in. o fotografiach stereoskopowych, o popularności wśród XIX-wiecznych elit albumów z reprodukcjami dzieł sztuki i widokami zabytków oraz o zmianach w technikach fotograficznych na przełomie XIX i XX wieku.

Muzealna kolekcja fotografii

Muzeum posiada wyjątkową w skali kraju kolekcję fotografii z XIX i początków XX wieku, pochodzących z całej Europy, Azji i Afryki Północnej. Te bogate zbiory powstały dzięki darom polskich kolekcjonerów oraz własnym zakupom. Wśród darczyńców można wymienić m.in. malarzy Aleksandra Lessera czy Józefa Brandta, a także, Leopolda Méyeta, Seweryna Smolikowskiego, księdza Józefa Mrozowskiego, Michała Federowskiego oraz wielu innych.

Od 1916 roku Muzeum systematycznie kupuje zdjęcia od autorów i kolekcjonerów, co do dziś należy do strategii budowania kolekcji. Dotąd fotograficzne zbiory MNW pokazywano wyłącznie na wystawach czasowych. Teraz zyskają stałe miejsce w galerii. Ze względów konserwatorskich zdjęcia nie mogą być długo eksponowane, dlatego prezentacje Gabinetu Fotografii będą się zmieniać kilka razy w roku. Cykl tematycznych odsłon według autorskich scenariuszy przygotowuje zespół Zbiorów Ikonograficznych i Fotograficznych MNW.

Mecenasem Galerii Sztuki XIX Wieku jest PGE Polska Grupa Energetyczna.

Fotografie:

1. Józef Giwartowski (?), Autoportret (?), Warszawa, ok. 1855 r., odbitka fotograficzna na papierze solnym 18,8 x 14,6 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, fot. Muzeum Narodowe w Warszawie.
2. Karol Beyer (1818-1877) „Widok Mostu tymczasowego pod Warszawą zdjęty z Nowego Zjazdu od strony lewej d. 9./21. Października 1860 r.” [z cyklu zdjęć z budowy mostu Kierbedzia na Wiśle w Warszawie] 21.10.1860 r. odbitka z negatywu szklanego kolodionowego na papierze  albuminowym 22,8 x 29,8 cm Muzeum Narodowe w Warszawie, fot. Piotr Ligier / Muzeum Narodowe w Warszawie.
3. Autor nieznany, Portret dwóch mężczyzn grających w karty, Paryż, ok. 1845 – ok. 1850 r., dagerotypia, 1/2 płyty, Muzeum Narodowe w Warszawie, fot. Zbigniew Doliński / Muzeum Narodowe w Warszawie.
4. Marcin Olszyński (1829–1904) , Portret Juliusza Kossaka (1824–1899), malarza, i Ferdynanda Klocha, rysownika Heroldii Królestwa Polskiego, późniejszego właściciela zakładu fotograficznego „Kloch i Dutkiewicz” w Warszawie, Warszawa, 1854 r., odbitka z negatywu szklanego kolodionowego na  papierze solnym, 17 x 13,5 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, fot. Jan Ligier / Muzeum Narodowe w Warszawie.