Podczas prac budowlanych prowadzonych w gdańskim Wielkim Młynie znaleziono fragmenty kamiennego dysku z otworem na środku.
Budynek Wielkiego Młyna w Gdańsku powstał w 1364 r., gdy Pomorze i Gdańsk były częścią władztwa zakonu krzyżackiego. Około 1391 r. spłonął. Po odbudowie zyskał nową, powiększoną bryłę. Pierwsze badania archeologiczne przeprowadzono tu w latach 90-tych XX wieku, kiedy budynek adaptowano na potrzeby planowanego centrum handlowego. W 2016 roku budynek przejęło Muzeum Gdańska, a obecnie trwają tu prace związane z otwarciem w przyszłym roku Muzeum Bursztynu.
Prowadzony przez nas nadzór archeologiczny to działania mające na celu odkrycie tajemnic przeszłości zabytku, którą możemy zaobserwować usuwając kolejne warstwy gruntu oraz zabezpieczenie potencjalnych materialnych świadectw przeszłości. Obszar, w którym prowadzimy badania, został silnie zmodyfikowany po II wojnie światowej, a następnie w latach 90 tych XX w. podczas adaptacji zabytkowego budynku pod przyszłe centrum handlowe. Pod nią znajduje się gruz, najpewniej są to pozostałości z prowadzonych wówczas prac. Mimo ograniczonego charakteru prac archeologicznych udało się nam odkryć fragment muru wystający poza obrys odbudowanego Wielkiego Młyna i to właśnie jemu poświęcimy więcej uwagi w nadchodzących tygodniach
mówi Monika Kasprzak, archeolog nadzorująca prace w wielkim Młynie
W trakcie prac pod skrzynką elektryczną odnaleziono dwa fragmenty kamiennego dysku, z otworem w środku. Służyły jako wzmocnienie konstrukcji przekaźnika prądu.
Odkrycie fragmentów żarna w okolicy Wielkiego Młyna nie powinno być dla nikogo zaskoczeniem. Kamiennych dysków używano tu do przemiału zboża w mąkę aż do 1880 r., gdy zamontowano turbiny parowe. Proces przemiału ziarna zachodził pomiędzy dwoma ocierającymi się o siebie żarnami, dolne, czyli tzw. leżak, było nieruchome, a górne, czyli biegun ruchome. Z tego względu kamienie często wymieniano na nowe. Fragmenty odnalezionego przyrządu raczej należy wiązać z epoką nowożytną, być może z zainstalowanym tu około 1709–1710 r. młynem kieratowym, którego siłą napędową była nie woda, a konie. Takie rozwiązania stosowano powszechnie w okresach wojen oraz podczas XVII – wiecznego minimum klimatycznego. Młyn kieratowy zapewniał ciągłość pracy marginalizując ryzyko wstrzymania dopływu wody przez Kanał Raduni oraz wskutek silnych mrozów
dodaje Monika Kasprzak.
Żarno stanowi własność Skarbu Państwa, ale Muzeum Gdańska będzie starać się o jego przejęcie. Jeśli się uda, zostanie wyeksponowane na wystawie poświęconej historii Wielkiego Młyna w Muzeum Bursztynu.
