Rozstrzygnięto konkurs na koncepcję plastyczną oraz architektoniczno-budowlaną wystawy pt. Polacy w KL Auschwitz. Mieszkańcy ziemi oświęcimskiej w czasie II wojny światowej, która w przyszłości znajdzie się w bloku 15 na terenie byłego obozu Auschwitz I.
Pierwszą nagrodę w wysokości 25 tysięcy złotych oraz zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki otrzymał projekt zgłoszony przez Adventure Sławomir Mazan, Jarema Szandar Sp. J., Koza Nostra Studio sp. z.o.o. oraz Biuro Usług Architektonicznych „Profil” sp. z o.o.
Sąd Konkursowy obradujący pod przewodnictwem prof. Rafała Ziembińskiego z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie docenił przede wszystkim „zastosowane środki wyrazu artystycznego oraz wizualnego tworzące spójną kompozycję ekspozycji”, a także „właściwe połączenie treści scenariusza z oddziaływaniem na emocje przyszłych zwiedzających przez zaproponowane środki architektoniczne, plastyczne i wystawiennicze, m.in. wykreowanie odpowiedniego nastroju wnętrza za pomocą światła i koloru oraz konsekwentnego sposobu prowadzenia narracji”.
Drugą nagrodę w wysokości 15 tysięcy złotych przyznano projektowi zgłoszonemu przez Pracownię Konserwacji Zabytków „Arkona” Spółka z o. o.
– Prace złożone na konkurs reprezentowały wysoki poziom, co z pewnością ułatwiło pracę sądu konkursowego. Należy podkreślić, że zwycięska praca zyskała zdecydowane uznanie wszystkich biorących udział w obradach – powiedział prof. Rafał Ziembiński. – W zwycięskiej pracy dostrzeżono jasną i czytelną koncepcję przestrzenną, a także określenie precyzyjnych założeń – zarówno jeśli chodzi o sam projekt architektoniczny i wykorzystane narzędzia wystawiennicze, jak i spójność idei poprowadzenia widza przez ekspozycję tak, by budować odpowiedni nastrój i emocje. Walory merytoryczne i wizualne zwycięskiej pracy pozwalają mi wierzyć, iż nowa wystawa polska w Miejscu Pamięci Auschwitz będzie ważnym i wartościowym doświadczeniem dla odwiedzających.
Projekt nowej wystawy polskiej w Miejscu Pamięci Auschwitz jest finansowany dzięki nadzwyczajnemu wsparciu Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Ekspozycja zajmie dwa piętra historycznego bloku 15 w byłym obozie Auschwitz I.
Ekspozycja będzie stanowić rozszerzenie wystawy głównej, w sposób szczególny skupiający się na losach Polaków w KL Auschwitz. Przedstawi historię więźniów obozu rejestrowanych jako polityczni, ale także wszystkie inne kategorie osadzonych w nim obywateli polskich – w tym polskich Żydów, kierowanych do Auschwitz na zagładę.
– W KL Auschwitz zostało uwięzionych ponad 140 tysięcy polskich więźniów. Prawie połowa zginęła lub została zamordowana. W ramach zagłady Niemcy deportowali do obozu także ok. 300 tysięcy polskich Żydów. Wielu Romów, których tu zamordowano także pochodziło z przedwojennych terenów Rzeczypospolitej. O ich losach opowiemy w nowej ekspozycji – zapowiada dyrektor Muzeum dr Piotr M. A. Cywiński. – Obóz Auschwitz znany jest w świecie przede wszystkim jako miejsce Holokaustu, jednak należy pamiętać, że Niemcy utworzyli ten obóz na początku wojny dla polskich więźniów politycznych. To fundamentalne, by w Miejscu Pamięci pokazywać całość wielowymiarowej historii tego miejsca, dlatego tak ważne jest utworzenie nowej polskiej wystawy narodowej.
Autorem scenariusza ekspozycji jest dr Piotr Setkiewicz, kierownik Centrum Badań Muzeum Auschwitz.
– Wystawa mówić będzie o początkach wojny i okupacji niemieckiej w Polsce, zobrazuje skalę prześladowań i okrucieństwa, a także planowość dokonywanych przez niemiecką policję aresztowań. Omówione zostaną też mechanizmy deportacji polskich Żydów, kategorie polskich więźniów KL Auschwitz, przyczyny ich śmierci w obozie, a także temat wyzwolenia i budowania pamięci po wojnie – powiedział. – Druga część wystawy dotyczyć będzie zarówno historii Oświęcimia w czasie II wojny światowej – realiów okupacji, wysiedleń, aktywności firmy IG Farbenindustrie, a także niemieckich planów przebudowy miasta – jak i pomocy niesionej z narażeniem życia więźniom KL Auschwitz przez „Ludzi Dobrej Woli”, Polaków mieszkających w pobliżu tzw. strefy interesów obozu – obszaru 40 km kwadratowych izolujących teren obozowy od świata zewnętrznego. Całość zakończy wykaz ponad 1200 nazwisk osób pomagającym więźniom.
