Do polskiego przyjaciela, do polskiej przyjaciółki
Piszę te słowa tuż przed inauguracją Sezonu Kulturalnego Rumunia–Polska 2024-2025. Zanim jednak opowiem o tym, co przygotowaliśmy specjalnie na tę okazję, chciałbym Ci wyjawić, dlaczego ten sezon jest szansą, by odkryć się ponownie nawzajem, życzliwie i bez ciężaru często powielanych, nie zawsze zgodnych z rzeczywistością wyobrażeń.
Być może pamiętasz, że w okresie międzywojennym łączyła Polskę i Rumunię granica o długości prawie 350 kilometrów. W tych trudnych latach, tuż po pierwszej wojnie światowej, nasze kraje musiały się odbudować, zdeterminowane, by zająć należne im miejsce wśród narodów nowej Europy Środkowo-Wschodniej. I było coś jeszcze – solidarność. Taka jak we wrześniu 1939 roku, kiedy Rumunia stała się jedyną możliwą drogą ewakuacji dla polskiego rządu, wojska i dziesiątek tysięcy Polaków zaatakowanych z zachodu i wschodu. Solidarność, którą Polska tak wspaniale odwzajemniła, po niszczycielskim trzęsieniu ziemi w 1977 roku, wznosząc w Bukareszcie najnowocześniejszy w Rumunii szpital dziecięcy, a także w rewolucyjnym grudniu 1989. Ta solidarność między naszymi narodami doczekała się własnej daty w kalendarzu – 3 marca.
Ten, pierwszy w historii, dwustronny sezon kulturalny jest okazją, aby spojrzeć wstecz, przypomnieć sobie o silnych kiedyś więzach, osłabionych przez reżim komunistyczny i poddanych próbie podczas transformacji, aby odnaleźć się i poznać na nowo takimi, jakimi jesteśmy dzisiaj: dwoma energicznymi, kreatywnymi, zasobnymi, silnymi narodami, łączącymi siły, by pomagać swoim sąsiadom.
Przez 17 kolejnych miesięcy odbędą się dziesiątki wydarzeń w Polsce, a także w Rumunii, ponieważ między starymi i sprawdzonymi przyjaciółmi sezon nie może trwać tylko tyle co jedna pora roku. Niech nasi najcenniejsi malarze, najsłynniejsi artyści, najbardziej przenikliwi pisarze, historycy i intelektualiści oraz najbardziej utalentowani muzycy wskażą nam drogę do odkrycia cech charakterystycznych dla naszych kultur, do wartości, które cenimy i dzielimy, a przede wszystkim do tego, co możemy razem stworzyć.
W sobotę 27 lipca w Muzeum Narodowym w Gdańsku rozpoczniemy podróż przez historię rumuńskich sztuk wizualnych od Nicolae Grigorescu, malarza, który doskonale wiedział, jak być nowoczesnym, pozostając wiernym swoim korzeniom. I tak jak w rumuńskiej baśni będziemy wspólnie świętować przez 3 dni i 3 noce: 28 i 29 lipca obejrzymy „Hamleta” Teatru Narodowego w Krajowej w reżyserii jednego z najwierniejszych istocie Szekspira brytyjskich twórców – Declana Donnellana.
Niech wyrazem tego, jak cenimy naszą relację, będzie to, że pokażemy w znakomitych polskich muzeach najcenniejsze złote i srebrne eksponaty z naszego narodowego skarbu, które odzwierciedlają różnorodność etniczną i kulturową Rumunii. Nie zapomnimy również o współczesnej twórczości artystycznej – designie, muzyce, tańcu współczesnym, literaturze oraz bogactwie kulturowym i przyrodniczym.
Mówmy zatem tym samym językiem, językiem naszej dawnej, ale odkrytej na nowo solidarności i wzajemnego zainteresowania.
Ovidiu Dajbog-Miron,
dyrektor Rumuńskiego Instytutu Kultury w Warszawie
27 lipca br., o godzinie 17.00, Muzeum Narodowe w Gdańsku gości w Pałacu Opatów (Oddział Sztuki Nowoczesnej, ul. Cystersów 18) wernisaż wystawy „Nicolae Grigorescu. Malarz rumuńskiego etosu”. Prezentowane prace pochodzą z kolekcji Narodowego Muzeum Sztuki Rumunii.
Wystawa oficjalnie inauguruje Sezon Kulturalny Rumunia – Polska 2024-2025, który obejmuje 17 miesięcy wyjątkowych wydarzeń i wymiany kulturalnej na niespotykaną dotąd skalę w relacjach między oboma krajami.
Cykl działań, oficjalnie rozpoczynających w Polsce pierwszy w historii bilateralny sezon kulturalny, obejmuje następujące wydarzenia:
– 28 lipca, godz. 16.00 – wykład Dlaczego powinniśmy nadal kochać Grigorescu? dra Călina Stegereana, kuratora wystawy „Nicolae Grigorescu. Malarz rumuńskiego etosu” i dyrektora Narodowego Muzeum Sztuki Rumunii;
– 28 lipca, godz. 18.00 i 29 lipca, godz. 19.30 – dwa pokazy spektaklu „Hamlet” w reżyserii Declana Donnellana, produkcji Teatru Narodowego im. Marina Sorescu w Krajowej, na Gdańskim Festiwalu Szekspirowskim. Szczegóły i bilety: Program Festiwal Szekspirowski 2024 – Festiwal Szekspirowski
– Podczas trwania Festiwalu Szekspirowskiego (26-29 lipca) w Forum Mall (ul. Targ Sienny 7, Gdańsk) będzie można zobaczyć instalację „Shakespeare Dimensions. Episode One”. Instalacja jest wirtualnym eksperymentem scenograficznym 3D, zaprojektowanym przez Vlada Drăgulescu, w formie immersyjnego sześcianu, w którym szekspirowskie uniwersum sztuki „Burza” jest w całości generowane przez współczesną technologię.
Sezon Kulturalny Rumunia–Polska 2024-2025 jest organizowany przez Rumuńskie Ministerstwo Kultury i Rumuński Instytut Kultury, ze strony rumuńskiej, oraz przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Instytut Adama Mickiewicza, we współpracy z Instytutem Polskim w Bukareszcie, ze strony polskiej.
Ovidiu Miron
Rumuński Instytut Kultury w Warszawie
