Zapraszamy na czytanie performatywne nieopublikowanej autobiografii Izaaka Celnikiera „Moja lektura Rembrandta”, towarzyszące wystawie czasowej „Niewielkie resztki z Solnej. Izaak Celnikier wobec doświadczenia Zagłady”.
W swojej niepublikowanej biografii Izaak Celnikier pomiędzy tragicznymi wspomnieniami z getta białostockiego i obozów zagłady przywołuje malarstwo wielkich mistrzów, na pierwszym miejscu Rembrandta. Studia nad fenomenem tego malarstwa i psychologiczną głębią tworzonych przez mistrza portretów były dla Celnikiera „pierwszym miejscem ocalenia” po Zagładzie. We wspomnieniowym tekście Celnikier tworzy przejmującą metaforę malarstwa jako drogi do uchronienia od zapomnienia indywidualnych losów Żydów w czasach Zagłady.
„Straż Nocna i Uczta Baltazara budzą we mnie wspomnienie niektórych świąt żydowskich, a w szczególności Simchat Tora, Radości Tory. Mało ważne są atrybuty zewnętrzne: wszystko wiruje, wszystko się porusza, wszystko jest w stanie swego rodzaju upojenia, w którym – w sposób na pierwszy rzut oka nieuporządkowany – mieszają się odświętna powaga i radość, pochodzące z tego samego światła i tego samego ciepła ludzkiego. Biorą się one z jasnokremowych tkanin tałesów, haftowanych złoconymi lub posrebrzanymi nićmi, z miedzianych i złotych szat Tory, a także z blasku świec, z których wyłania się cudowna i niezrozumiała masa ludzka z głowami Żydów Chagalla i Rembrandta.”
Wydarzenie odbędzie się w niedzielę 14 kwietnia 2024 r. o godzinie 15:00 w Żydowskim Instytucie Historycznym. Wstęp wolny.
CZYTANIE:
Krzysztof Oleksyn – absolwent wydziału aktorskiego Szkoły Filmowej w Łodzi. Obecnie związany z deskami Teatru Ochoty w Warszawie oraz Teatru Ludowego w Krakowie. Współpracował również przy produkcjach filmowych i serialowych takich jak: „Rojst’97”, „Wesele 2”, „Zachowaj spokój”.
Paweł Janyst – aktor filmowy, telewizyjny i teatralny. Na co dzień występuje w warszawskim Teatrze Ochoty. Szerszej widowni znany z produkcji takich jak „Czas Honoru” czy „Gang Zielonej Rękawiczki”.
INSCENIZACJA:
Agnieszka Kołodyńska-Iglesias – Menedżerka kultury i animatorka. Edukatorka teatralna, psychopedagożka. Realizatorka autorskich projektów teatralnych, edukacyjno-artystycznych. Prezeska Zarządu Forum Kultury Mazowsze (od 2019). Na stałee współpracuje z Teatrem Ochoty im. Haliny i Jana Machulskich w Warszawie. Jej autorskie sztuki „I było wolno” (2008), „Czterdzieści i cztery” (2008), „Happy New Day” (2009), „Prawie wszystko o miłości” (2011), „Odloty” (2012/2022), „Symptomy” (2014), z powodzeniem prezentowane były na wielu deskach teatrów instytucjonalnych w kraju.
WYBÓR TEKSTÓW I OPRACOWANIE:
Anna Ekielska
_____
Wydarzenie towarzyszy wystawie „Niewielkie resztki z Solnej”. Izaaka Celnikier wobec doświadczenia Zagłady, którą można obejrzeć w Żydowskim Instytucie Historycznym do 16 czerwca 2024 roku.
Niewielkie resztki z Solnej to wystawa poświęcona powojennej, młodzieńczej twórczości Izaaka Celnikiera, wielkiego artysty żydowskiego ocalałego z Zagłady. Po raz pierwszy będzie można zobaczyć prace, które powstały zaraz po wojnie – rysunkowe ilustracje do opowiadań Awroma Rejzena i wierszy Dawida Sfarda. Wśród pokazanych na wystawie prac widać inspiracje i nawiązania do dzieł mistrzów Celnikiera: Leonarda da Vinci, Rembrandra, van Gogha, a przede wszystkim Pabla Picassa i Francisca Goi.
Wystawa jest próbą odczytania biografii Celnikiera w ilustracjach do jidyszowych opowiadań i wierszy. Ukazujemy, w jaki sposób te tworzone przed wyjazdem z Polski rysunki można odczytywać jako szkice do wielkoformatowych obrazów tworzonych już we Francji, a odwołujących się do jednego pierwowzoru – obrazów z getta utrwalonych w pamięci artysty.
Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
