Od 11 lutego w ramach projektu Nowy rozdział w Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi będzie można obejrzeć kreacje Wisławy Szymborskiej oraz Olgi Tokarczuk, w których pisarki odbierały Nagrodę Nobla. Ekspozycja zapoczątkuje cykl spotkań i wizualnych prezentacji poświęconych dwunastu kobietom – pisarkom, projektantkom, aktywistkom, artystkom.
Bohaterkami pierwszej odsłony projektu są Wisława Szymborska i Olga Tokarczuk, których twórczość została dostrzeżona i doceniona na świecie. Ich głosy wybrzmiały szczególnie mocno podczas uroczystości wręczenia literackiej Nagrody Nobla. Świat skupił wówczas uwagę na ich przemowach, stanowiących komentarz do rzeczywistości. Odnotowano także dobór kreacji obu twórczyń na tę uroczystość. Były one manifestacją przekonań obu kobiet, niosły treści, które obie literatki, świadome znaczenia znaków i symboli, wkomponowały w swoje stroje.
Za wizerunek Wisławy Szymborskiej, odbierającej nagrodę w 1996 roku, odpowiadała Anna Skórska, ówczesna dyrektorka kreatywna łódzkiego Domu Mody „Telimena”. Brązowy żakiet i suknia zostały odebrane jako wyraz skromności i pokory.
Olga Tokarczuk, laureatka nagrody z 2018 roku, powierzyła zadanie stworzenia kreacji Gosi Baczyńskiej. Czytelne są tu nawiązania do czasu sufrażystek, kiedy kobiety głośno walczyły o swoje prawa, jak również do wizerunku pierwszej noblistki w dziedzinie literatury Selmy Lagerlöf (1909).
– Z żakietem Wisławy Szymborskiej, który będzie można oglądać w muzeum, wiąże się ciekawa historia. Niełatwo było ustalić, kto jest obecnie w jego posiadaniu. Poszukiwań podjęła się prof. Teresa Walas, członkini Fundacji imienia poetki. Po nitce do kłębka udało się jej dotrzeć do przyjaciółki noblistki, która odnalazła go w swojej szafie. Niestety suknia, która stanowiła komplet z żakietem przepadła – opowiada Michał Herynowski, pomysłodawca projektu Nowy rozdział.
Odtworzenia zaginionej noblowskiej sukni podjął się pracownik muzeum Daniel Okrasa.
– Suknia została odtworzona na podstawie archiwalnych zdjęć poetki oraz rozmów z projektantką kreacji, Anną Skórską. Największym wyzwaniem była praca z materiałem – satyna jest medium krawieckim wymagającym jak najmniejszej ilości cięć i dużej cierpliwości – mówi Daniel Okrasa z Działu Ubioru i Mody CMWŁ.
Prezentacja strojów laureatek Nagrody Nobla stanowi punkt wyjścia do rozważań o wizerunku kobiet w życiu publicznym. Temu tematowi poświęcone będzie pierwsze spotkanie zaplanowane na 11 lutego o godz. 16:00, z udziałem Janusza Noniewicza (Katedra Mody ASP w Warszawie), Michała Rusinka i Teresy Walas (prezes i członkini Zarządu Fundacji W. Szymborskiej), które poprowadzą Sylwia Stano i Zofia Karaszewska, autorki książki „Pod podszewką” ukazującej garderobiane sekrety pisarek i pisarzy.
W kolejnych odsłonach pojawią się sylwetki innych bohaterek – pisarek, projektantek, aktywistek, artystek. Wszystkie wybrały podążanie własną drogą. Dla wielu z nich ten wybór oznaczał wyjście poza kulturowo zdefiniowane role.
– Do opowiedzenia ich historii nie bez powodu sięgamy po język mody. Ubiór, zwłaszcza w przypadku kobiet, często jest bowiem pretekstem do ograniczania, oceniania i szufladkowania. Ale strój bywa także przestrzenią wolności, ekspresji, a czasem namiastką normalności w okrutnych czasach. Głos niektórych bohaterek projektu został usłyszany przez cały świat. Inne postaci wciąż pozostają w cieniu. Skupiamy na nich uwagę, by zapełniać puste pola należne kobietom. A tytułowym Nowym rozdziałem zadajemy pytanie o dalszy ciąg kobiecej historii, a właściwie herstorii – mówi dyrektorka CMWŁ, Aneta Dalbiak.
Spotkania i prezentacje poświęcone wybitnym postaciom kobiecym odbywać się będą co dwa tygodnie aż do końca kwietnia 2023 roku. O ich życiu i dokonaniach rozmawiać będą literaturoznawczynie, historyczki ubioru i sztuki, doktorki i profesorki.
Szczegóły dostępne będą na stronie www.cmwl.pl oraz profilu Facebook muzeum.
Mecenas projektu: Akademia Paradyż
Projekt powstał we współpracy z Fundacją Wisławy Szymborskiej.
