Po trwającym niespełna rok remoncie otwieramy Galerię Sztuki Polskiej, która, mamy nadzieję, że po przerwie znów stanie się miejscem spotkań miłośników sztuki. Oddajemy naszej publiczności nowo zaaranżowane przestrzenie ekspozycyjne z wymienionymi oknami z szybami wzbogaconymi filtrami zabezpieczającymi.
Nowa Galeria to nie tylko wysmakowany kolor ciepłej kości słoniowej na ścianach, inaczej zorganizowana przestrzeń, mniej podziałów wewnętrznych, zasłonięcie części okien ale przede wszystkim zmieniona, unowocześniona i wzbogacona ekspozycja kolekcji, która zasługuje na miano jednej z najbogatszych i najwybitniejszych w Polsce. To co wyróżnia zbiór to kompleksowa panorama dziejów sztuki polskiej od XVIII do XX wieku.
Systematycznie powiększana kolekcja polskiej od końca XVIII wieku do współczesności liczy około 4000 obiektów. Na ekspozycję kuratorzy wybrali około 700 obiektów (ponad 500 dzieł sztuki od czasów oświecenia do roku 1945 oraz około 200 dzieł sztuki współczesnej).
Chlubą kolekcji jest przede wszystkim świetny zbiór obrazów Jacka Malczewskiego, ale również dzieła niemal wszystkich najwybitniejszych polskich artystów ostatnich dwóch wieków: od Marcello Bacciarellego i Canaletta (Włochów przybyłych na dwór ostatniego króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego), tworzących kanon polskiego malarstwa klasycystycznego, przez najwybitniejszych w panteonie mistrzów XIX i XX wieku: Aleksandra i Maksymiliana Gierymskich, Józefa Pankiewicza, Władysława Podkowińskiego, Józefa Wyczółkowskiego, Józefa Chełmońskiego, Józefa Brandta, Olgę Boznańską, Juliana Fałata, Stanisława Wyspiańskiego, Józefa Mehoffera i późniejszych Witkacego, Jerzego Nowosielskiego, Andrzeja Wróblewskiego, Tadeusza Kantora, Romana Opałkę, Wojciecha Fangora i wielu innych. Galerię współtworzą dzieła rzeźbiarskie, m. in. Władysława Szymanowskiego, Konstantego Laszczki, Bolesława Biegasa czy Aliny Szapocznikow.
Ekspozycja Galerii Sztuki Polskiej XVIII – XX respektuje zasadę chronologii i historycznej ciągłości od oświecenia i klasycyzmu, przez nurt romantyczny i historyzm oraz malarstwo realistyczne ostatnich dekad XIX stulecia wraz z impresjonizmem, aż po wielowątkową sztukę przełomu wieku XIX i XX, z obrazami i rzeźbami polskiego symbolizmu i wczesnego ekspresjonizmu, po nurt awangardy. Wystawa uwypukla także problemowe lub stylowe powinowactwo dzieł. Dopełnieniem chronologicznej narracji są małe monograficzne prezentacje wybranych mistrzów. Niejednokrotnie, jak choćby w przypadku prezentacji Jacka Malczewskiego, są to zespoły kilkunastu dzieł. Szczególną wartością są zespoły obrazów Stanisława Wyspiańskiego, Olgi Boznańskiej, Stanisława Kamockiego czy Stanisława Ignacego Witkiewicza, Marcella Bacciarellego i innych. Układ obrazów w przestrzeni galerii pozwala dostrzec korespondencje między poszczególnymi dziełami, oparte na zabiegach formalnych, na zbieżności treści, czy na stylistycznych poszukiwaniach. Aranżacja oferuje możliwość różnych punktów widzenia, z których każdy przynosi odkrycie szczególnych pomysłów interpretacyjnych.
Usytuowana na drugim piętrze Galeria Sztuki Współczesnej została niemal całkowicie przebudowana. Dzięki likwidacji niskich ścianek dzielących uzyskana została przestrzeń pozwalająca na ekspozycję większych instalacji i rzeźb. W odróżnieniu do galerii sztuki XIX i początku XX wieku obiekty prezentowane są w problemowym a nie chronologicznym układzie. Eskpozycja jest podzielona na sektory: Farba, Faktura, Fantastyka, Forma + Realizm, Realizm + Figura, Ciało, Media i Eksperyment, Ten podział inspirowany jest lokalną sceną artystyczną. , dla której kluczowe znaczenie w okresie powojennym miała działalność grupy 4F+R i twórczość jej lidera Alfreda Lenicy. Kolejnymi ważnymi postaciami w poznańskim środowisku byli Andrzej Matuszewski prowadzący w latach 60. Galerię OdNOWA, Izabella Gustowska kierująca na przełomie lat 70. i 80. Galerią ON i Jarosław Kozłowski, który w roku 1972 założył Galerię Akumulatory 2. W poszczególnych sektorach wystawy prezentowane są zarówno obrazy, jak również obiekty przestrzenne, rzeźby, instalacje, fotografie i filmy wideo. Co ciekawe w GSW prezentowanych będzie dużo więcej prac autorstwa artystek niż wcześniej. Mocnymi akcentami galerii są duże zespoły dzieł klasyków polskiej awangardy – Tadeusza Kantora, Jerzego Nowosielskiego czy Stefana Gierowskiego – a także twórców istotnych dla rozwoju lokalnej sceny artystycznej, takich jak Piotr Potworowski, Jan Berdyszak, Andrzej Bereziański czy Leszek Knaflewski.
• Scenariusz Galerii Sztuki Polskiej od końca XVIII wieku do roku 1945 opracowała dr Maria Gołąb we współpracy z dr Agnieszką Skalską i dr Arkadiuszem Krawczykiem
• Scenariusz Galerii Sztuki Współczesnej opracowała dr Anna Borowiec we współpracy z Zuzanną Wagner
• Aranżacja: dr Raman Tratsiuk ( autor koncepcji przestrzennej i kolorystycznej galerii oraz współautor układów obrazów, ich wzajemnych sąsiedztw w ekspozycyjnych wnętrzach)
• Projekt identyfikacji wizualnej: dr Agata Kulczyk
Muzeum Narodowe w Poznaniu
